نگاهي به...

«موضع غافلگیرکننده روسیه» در معرفی غرب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل رادیو فردا

«موضع غافلگیرکننده روسیه» در معرفی غرب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل وزارت خارجه روسیه در روزهای اخیر بیانیه‌ای مرتبط با روند صلح خاورمیانه منتشر کرده که در آن برای نخستین بار از بخش غربی بیت‌المقدس یا اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل یاد شده است. در بیانیه وزارت خارجه روسیه که روز پنجشنبه هفدهم فروردین در وب‌سایت رسمی آن منتشر شده، ضمن نام بردن از شرق بیت‌المقدس به «پایتخت کشور آتی فلسطین» تأکید شده که «لازم می‌دانیم اعلام کنیم اورشلیم غربی را پایتخت اسرائیل می‌دانیم». این بیانیه در راستای حمایت مسکو از راهکار دو کشور یعنی استقلال فلسطین در جوار موجودیت اسرائیل منتشر شده، و در آن همچنین از نبود روند گفت‌وگوی سیاسی میان اسرائیل و فلسطینی‌ها ابراز «نگرانی» شده است. بیانیه وزارت امور خارجه روسیه در این زمینه در همان روزی منتشر شد که رئیس‌جمهور روسیه در تماس تلفنی با نخست‌وزیر اسرائیل از ابراز «اطمینان» وزیر دفاع اسرائیل در این مورد که حکومت بشار اسد عامل حمله شیمیایی اخیر در سوریه بوده، انتقاد کرده بود. در همین حال، روزنامه اسرائیلی جروزالم پست موضع مسکو را به این دلیل که بر غرب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل تأکید کرده، «غافلگیر کننده» توصیف کرده است. جروزالم پست نوشته است که این موضع‌گیری در حالی بیان شده که «هیچ کشور دیگری در جهان تا حال هیچ بخش اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت نشناخته است». به رسمیت شناختن تلویحی غرب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی روسیه با سیاست‌گذاری دولت دونالد ترامپ در قبال اورشلیم همزمان شده است. دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی‌اش گفته بود، سفارت آمریکا بر اساس مصوبه سال ۱۹۹۵ کنگره، باید به اورشلیم منتقل شود. گرچه از زمان روی کار آمدن آقای ترامپ، تغییری در این موضوع روی نداده است، اما دیوید فریدمن سفیر تازه منصوب شده آمریکا در اسرائیل، در روزهای گذشته گفت که انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به اورشلیم هنوز «در دستور کار» قرار دارد. به نوشته جروزالم پست، انتقال احتمالی سفارت آمریکا به اورشلیم می‌تواند به مفهوم به رسمیت شناختن غرب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا باشد. مقام‌های رسمی اسرائیل گفته‌اند، بیانیه وزارت خارجه مسکو به این مفهوم است که به رسمیت شناختن غرب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل با اعلام موجودیت کشور فلسطین با پایتختی شرق بیت‌المقدس گره خورده است. اما جروزالم پست نوشته است که الکساندر شین، سفیر روسیه در اسرائیل، در روزهای آینده با مقام‌های وزارت خارجه اسرائیل دیدار می‌کند تا موضع روسیه را در مورد اورشلیم، بیشتر برای آنها توضیح دهد. در عین حال سفیر روسیه گفته است که این موضع به این معنی نیست که روسیه به زودی سفارت خود را به غرب اورشلیم منتقل می‌کند. ارتش اسرائیل در جنگ سال ۱۹۶۷ شرق بیت‌المقدس را به تسلط در آورد؛ منطقه‌ای که تا پیش از آن در کنترل اردن به عنوان متولی اماکن مقدسه اسلامی بود. پس از آن در سال ۱۹۸۰ اسرائیل رسماً اورشلیم را به عنوان پایتخت «یکپارچه» خود اعلام کرد. فلسطینیان و جامعه جهانی تأکید می‌کنند که شرق بیت‌المقدس باید پایتخت کشور مستقل فلسطین باشد. در حال حاضر بیش از ۳۰۰ هزار فلسطینی در شرق بیت‌المقدس زندگی می‌کنند که اسرائیل به آنها کارت شناسایی آبی رنگ با مجوز تردد آزادانه در همه اسرائیل را داده است. با وجود امتیازاتی که اسرائیل به فلسطینیان شرق بیت‌المقدس اعطا کرده، آنها رسماً عرب‌های تابع اسرائیل محسوب نمی‌شوند و خود را بخشی از مردم در کشور فلسطین می‌دانند.