ایران حدود شش ماه است که پولی بابت صادرات نفت خود به هند دریافت نکرده اما در دوره ای که محدودیت های برای فروش نفت این کشور هر روز بیشتر می شود، تصمیم ندارد دست به قطع صادرات مجانی نفت بزند.
مقام های نفتی هند از قول مقام های ایرانی گفته اند که صادرات نفت ایران به هند فعلا به صورت مجانی ادامه پیدا می کند.مدیر عامل شرکت پالایشگاهی مانگور هند، بدهی یک میلیارد دلاری این کشور به ایران را تایید کرده اما از قول مقام های شرکت ملی نفت ایران گفته که صادرات نفت ایران همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.
ایران با صدورسالانه ۱۲ میلیارد دلار نفت به هند بعد از عربستان سعودی، دومین تامینکننده نفت این کشور است اما چرا این کشور پول نفت وارداتی از ایران را نمی پردازد؟
چرا هند پول ایران را نمی دهد؟
بانک مرکزی هند، اواخر پاییز سال گذشته، ارائه تسهیلات بانکی برای خرید نفت و گاز از ایران را متوقف کرد."گرچه نفت خام ایران شامل اقلام تحریم شده شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا نیست اما دریافت پول حاصل از فروش آن عملا در مواردی همچون صادرات به هند، در حال حاضر ناممکن شده است"
این اقدام مشکلات عمدهای را در راه تسویهحساب ارزی مربوط به واردات نفت از ایران ایجاد کرد و در دوره ای باعث نگرانی در مورد توقف معاملات نفتی دو کشور شد.
دلیل توقف تسویه مبادلات ارزی ایران از شیوه معمول آن یعنی اتحادیه پایاپای آسیا، وضع تحریمهای یکجانبه ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران است.
"اتحادیه پایاپای آسیایی" مرکز تسویه مبادلات ارزی بین بانک های مرکزی ایران، هند، بنگلادش، مالدیو، پاکستان، بوتان، نپال و سریلانکا است و تسویه پرداخت های مربوط به حدود دوازده میلیارد دلار واردات سالانه نفتی هند از ایران را برعهده داشته اما از زمان توقف اجرای این قرارداد، با توجه به تحریم های یک جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا، هنوز راهی برای پرداخت پول نفت هند به ایران پیدا نشده است.
پیشتر آلمان به هند اجازه داده بود از طریق بانک "ای آی اچ" (بانک ایران و اروپا) که سهامدار آن ایران است ولی در آلمان ثبت شده است پول نفت ایران را پرداخت کند.
اما هند اوایل آوریل پس از گفتگو با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از استفاده از آن بانک دست کشید و بانک "ای آی اچ" نیز در این فاصله تحت تحریم اتحادیه اروپا قرار گرفت. یک بار هم هند اعلام کرد که از طریق ترکیه پول ایران را پرداخت می کند اما این راه هم به جایی نرسید.
به این ترتیب گرچه نفت خام ایران شامل اقلام تحریم شده شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا نیست اما دریافت پول حاصل از فروش آن عملا در مواردی همچون صادرات به هند، در حال حاضر ناممکن شده است.
ایران؛ اتلاف وقت به سود رقبای نفتی
گرچه ایران از شش ماه پیش تاکنون از دریافت پول نفت صادر شده اش به هند بازمانده است، اما با هدف در اختیار نگه داشتن بازار نفت این کشور، صادرات خود را ادامه داده است.با این همه نشانه های آشکاری وجود دارد که این راه حل نه سودی عاید ایران می کند و نه حتی دوام چندانی دارد چرا که مقام های هندی می گویند قصد دارند منابع خرید نفت خود را متنوع و کویت و عربستان سعودی را جایگزین ایران کند.
محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی ایران اخیرا گفته است که توقف صادرات نفت به هند باعث بالا رفتن قیمت جهانی آن می شود.
رئیس کل بانک مرکزی ایران می گوید که نگه داشتن نفت بهتر از فروش مجانی آن است اما با این همه به نظر می رسد که اختلاف نظرها در میان تصمیم گیران ایرانی در این باره زیاد است و آنچنان که خبرگزاری مهر در ایران می گوید، شرکت ملی نفت و بانک مرکزی زیر بار مسئولیت دریافت پول نفت از هند نمی روند.
به این ترتیب ایران با صدور نفت مجانی به هند هر چند به شکل موقت، نه تضمینی برای در اختیار نگه داشتن بازار خود در این کشور به دست آورده و نه چشم انداز روشنی از زمان دریافت طلب خود دارد.محسن قمصری مدیر عامل امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران بر خلاف هندی ها که رقم طلب ایران یک میلیارد دلار عنوان کردند، می گوید این طلب دو میلیارد دلار است.