نگاهي به...

هر آنچه منتشر ميشود به قصد و هدف آگاهی رسانی و روشنگری است۰ ما حق "آزاد ی بيان" و" قلم" را جزء لاينفک مبارزه خود ميدانيم! ما را از بر چسب و افترا زدن باکی نيست! سلام به شهدای خلق! سلام به آزادی!

۱۳۸۹ خرداد ۱۸, سه‌شنبه

بررسی وضعیت رابطه تجاری رسمی دو کشور ایران آمریکا

بررسی وضعیت رابطه تجاری رسمی دو کشور ایران آمریکا از سال ۱۳۸۰ تا دیماه ۱۳۸۸

ترازی که تراز نیست

مبادلات تجاری ایران و آمریکا طی 8 سال
مبادلات تجاری ایران و آمریکا طی ۸ سال. پرچم آمریکا نماد واردات این کشور به ایران و پرچم ایران نماد واردات ایران به آمریکا.

در آمار گمرک، فقط اعداد و ارقام هستند که می توانند تعیین کننده باشند. اتفاق جالبی است؛ رشد چشم گیر واردات و کاهش قابل توجه صادرات به دشمن شماره یک کشور یعنی ایالات متحده آمریکا طی چهار تا پنج سال اخیر. آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران حکایت از آن دارد که در سال های ۸۰ تا ۸۵ صادرات کشور به امریکا، اگر بیشتر از واردات نبوده، کمتر هم نبوده است. یعنی صادرات ما به آمریکا به میزان وارداتمان از آن کشور میچربیده.

روندی که در سال های ۸۴ و ۸۵ آرام آرام متوقف می شود و نهایتا در سال ۸۷، به اوج خود می رسد. در این سال نسبت واردات و صادرات که در سال های ۸۰ تا ۸۴، به نفع ایران تنظیم شده بود، کاملا معکوس شده و فاصله صادرات و واردات دو کشور متخاصم به حدود ۵۰۰ میلیون دلار رسید. در اینجا به مبادلات تجاری دو کشور متخاصم ایران و آمریکا پرداخته ایم.

سال ۱۳۸۰

در این سال، صادرات ما به آمریکا، بیش از وارداتمان بوده و فاصله این دو حدود ۵/۳۳ میلیون دلار بوده است. در این سال ، عمده اقلام وارد شده به کشور از ایالات متحده آمریکا را، ابزار و ماشین آلات پزشکی پیشرفته، ماشین آلات صنعتی و دارو تشکیل می دهد، در همین سال، بخش عمده صادرات ایران به آمریکا را فرش، خاویار، محصولات کشاورزی نظیر خرما و خیار، فرآورده هایی نظیر کنسور ماهی تن، مبلمان و.. بوده است. حجم کل صادرات از ایران به آمریکا حدود ۵/۱۰۷ میلیون دلار، و حجم واردات ما از این کشور ۸/۷۳ میلیون دلار بوده است. در این سال آمریکا دررتبه ۳۳ از بین ۱۱۰ کشور وارد کننده کالا به ایران قرار دارد و دهمین کشور وارد کننده از ایران از بین ۱۱۷ کشور به شمار می رود.

سال ۱۳۸۱

در سال ۸۱، همچنان که واردات از کشور آمریکا به کشور کاهش میابد، صادرات به این کشور افزایش میابد. بر اساس اسناد، اختلاف بین صادرات و واردات در این سال برابر با ۶۴ میلیون دلار است. در این سال، عمده صادرات ایران به آمریکا را، فرش و گلیم، خاویار و میگو و زعفران و تولیدات کشاورزی تشکیل می دهد و از طرف دیگر، در این سال نیز مثل سال قبل، اقلام وارداتی به ایران از آمریکا را انواع ماشین آلات و داروهای پزشکی تشکیل می دهد. در این سال، میزان صادرات به آمریکا حدود ۷/۲۴ میلیون دلارافزایش داشته و در مقابل، میزان واردات از این کشور ۷/۵ میلیون دلار کاهش نشان می دهد.

آمریکا دوازدهمین کشور مقصد صادرات کالا از ایران در سال ۸۱ به ایران بوده است که 8/2 درصد از کل صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. از طرفی، ۳/۰ درصد از کل واردات به ایران از طریق آمریکا انجام شده است، که آمریکا سی و سومین کشور وارد کننده کالا به ایران بوده است.

سال ۱۳۸۲

روند رشد صادرات به آمریکا و کاهش واردات از آن در سال ۸۲ با شدت بیشتری ادامه میابد. اگر از ادبیات برخی از گروه های سیاسی استفاده کنیم، این سال سال عزت مبادلات تجاری بین ایران و آمریکاست. چراکه در این سال، میزان واردات ایران از آمریکا به کمترین سطح و میزان صادرات به آن به بالاترین سطح خود طی ۸ سال گذشته می رسد. در سال ۸۲، میزان صادرات ایران به آمریکا با ۷/۵ میلیون دلار افزایش به رقم بی سابقه ۱۳۸ میلیون دلار می رسد و در مقابل، میزان واردات ایران از آمریکا با ۹/۱۰ میلیون دلار کاهش به رقم ۲/۵۷ میلیون دلار می رسد که در ۸ سال گذشته بی سابقه بوده است. در این سال، اقلام عمده ای که از ایران به آمریکا صادر شده است عبارتند از: فرش و گلیم و سایر کفپوش ها، میگو و خاویار، زعفران، طلاجات و نقره جات و… و در مقابل نیز از آمریکا کالاهایی چون خمیر چوب و سایر فراورده های مشابه، ماشین الات و مواد شیمیایی به کشور وارد شده است.

در این سال، واردات کالا از آمریکا با ۱/۰ درصد کاهش به ۲/۰ درصد از کل واردات سال ۸۲ می رسد، آمریکا سی و نهمین وارد کننده به ایران است. در مقابل، با ۵/۰ درصد کاهش، رتبه آمریکا، با دو چله صعود در بین کشورهای مقصد صادرات ایران به دهمین کشور می رسد.

سال ۱۳۸۳

اگرچه در این سال همچنان صادرات ایران به آمریکا بیش از واردات ما از آن کشور است، اما در این سال فاصله این دو رو به کاهش گذاشت؛ همزمان با کاهش صادرات به آمریکا، واردات ما از این کشور رو به افزایش می گذارد.

با اینکه در سال ۸۲ سطح مبادلات تجاری دو کشور مورد بحث به نحو چشمگیری ـ به نفع ایران ـ مطلوب بود، اما در سال ۸۳ میزان صادرات به آمریکا با ۴/۳۷ کاهش به رقم ۱۰۰ میلیون دلار رسید و در مقابل میزان واردات از کشور آمریکا به ایران با ۸/۲۰ میلیون دلار افزایش به میزان ۱/۷۸ میلیون دلار میلیون دلار می رسد. صادرات و واردات نسبت به سال ۸۱ به ترتیب (۷/۳۱) و ۹/۹میلیون دلار تغییر داشتند. در این سال هم به سیاق سال ها گذشته، اقلام صادراتی به آمریکا عبارت اند از: فرش و گلیم، میگو، زعفران و پسته و کالاهای وارداتی را نیز اقلامی نظیر انواع دارو، موادغذایی و برخی وسایل مورد استفاده در محاسبات تشکیل می دهند. در سال ۸۳، سهم آمریکا از صادرات ایران ۴/۱ درصد و سهم ایران از واردات آمریکا ۲/۰ درصد است.

رنگ قرمز صادرات به آمریکا و رنگ آبی  واردات از آمریکا
رنگ قرمز صادرات به آمریکا و رنگ آبی واردات از آمریکا

۱۳۸۴

طی این سال، میزان واردات و صادرات دوباره به وضعیت سال ۱۳۸۰ بازگشته است. در سال ۸۴ کشور ما از آمریکا ۹۸ میلیون دلار کالا وارد کرده است که نسبت به سال گذشته ۹/۱۹ میلیون دلار افزایش و نسبت به سال ۸۰ ـ یعنی نقطه آغاز این دوره ۸ ساله ـ ۲۴ میلیون دلار افزایش داشته است. در مقابل نیز، میزان صادرات ایران به آمریکا با ۵ میلیون دلار افزایش نسبت به سال قبل و ۵/۲ نسبت به سال ۸۰ برابر با ۱۰۵ میلیون دلار بود. در این سال، اقلامی چون زعفران و محصولات خوراکی دریایی رتبه خود را در لیست اقلام صادراتی به آمریکا به طرز محسوسی از دست دادند. به طوری که در این سال، زعفران یازدهمین کالای صادراتی به آمریکا بوده است. از آمریکا نیز دارو و ماشین آلات به کشور وارد شده است. در سال ۸۴، ۲/۰ درصد کل کالاهای وارداتی به ایران از طریق آمریکا به کشور وارد شده و در مقابل، صادرات به آمریکا با ۴/۰ کاهش، به یک درصد از کل صادرات ایران می رسد.

1385

سال ۸۵، در واقع سال پایان دوران طلایی مبادلات تجاری ایران و آمریکا در بازه زمانی ۸ ساله است. در این سال، آمارها سیری را اغاز می کنند که تا به حال نسبتا ادامه دارد و به طرز قابل توجهی کفه، صادرات و واردات ایران و آمریکا به نفع آمریکا سنگینی می کند. در این سال، ۵/۱۱۱ میلیون دلار کالا از آمریکا به ایران وارد شده است، این یعنی ۴/۱۳ میلیون دلار افزایش نسبت به سال ۸۴، البته در مقابل نیز میزان صادرات ایران به آمریکا ۹/۱۱۵ میلیون دلار بوده، که حدود ۱۰ میلیون دلار نسبت به سال گذشته افزایش داشته است، به بیانی دیگر، افزایش واردات نسبت به افزایش صادرات ۴/۳ میلیون دلار بیشتر بوده است.

در بین اقلام عمده صادراتی به آمریکا، دیگر از محصولات دریایی خبری نیست، زعفران بازهم افت رتبه داشته و به رتبه سیزدهم رفته و عمده کالاهای صادراتی به آمریکا را فرش و محصولاتی نظیر خشکبار تشکیل می دهند. در مقابل نیز اقلامی چون خمیرچوب، دارو و برخی ماشین الات به کشور وارد شده است، نکته قابل توجه واردات مستقیم حدود ۱۳ میلیون دلار سیگار از آمریکا به کشور است که در سال های قبل سابقه نداشته است.

در این سال، صادرات ایران به آمریکا نسبت به کل صادرات، بازهم کاهش میابد و با 1/0 درصد کاهش به زیر یک درصد و ۹/۰ درصد می رسد. در مقابل واردات از آمریکا بدون تغییر ۲/۰ درصد از کل واردات را به خود اختصاص داده است.

1386

سال ۸۶، سال آغاز افتراق صادرات و واردات بین دو کشور به نفع آمریکاست. در این سال، میزان واردات از آمریکا به رقم ۱۷۰ میلیون دلار می رسد که تا زمان خودش بی سابقه بوده، البته چنان که در ادامه آمده است، این روند در سال بعد به شدت سیر صعودی خود را ادامه می دهد. به هر تقدیر، در این سال، واردات از آمریکا نسبت به سال گذشته ۵/۵۸ میلیون دلار و نسبت به ابتدای دوره مورد بحث در این گزارش یعنی سال ۸۰ ، 96 میلیون دلار افزایش داشته است. در مقابل صادرات ایران به آمریکا با ۲۸ میلیون دلار کاهش به ۹/۸۷ میلیون دلار رسیده است. در این سال، خمیر چوب، دارو و ادوات پزشکی عمده کالاهای وارداتی به کشور را تشکیل می دهند. نکته قابل توجه در این سال، واردات ۹/۱۱ میلیون دلار قطعات هواپیما و هلی کوپتر (ذیل تعرفه۸۸۰۳۳۰۰۰) به کشور است، با توجه به تحریم ها و… واردات این دست کالاها مورد توجه قرار گرفته که در رتبه چهارم نیز قرار دارند.

در این سال، ۲۶۹ هزار دلار طلاجات و نقره جات به آمریکا صادر شده، از طرفی دیگر، رتبه زعفران در لیست اقلام صادراتی به آمریکا بازهم سقوط کرده و در رتبه بیست و چهارم قرار گرفته است. در مقابل، پسته در رتبه سوم قرار دارد. اما روندی که در این سال آغاز شد، ادامه یافت و به طرز بی سابقه ای واردات از آمریکا به کشور افزایش و صادرات کاهش یافت.

در این سال، واردات از کشور آمریکا ۱/۰ درصد نسبت به کل واردات رشد دارد و در مقابل، صادرات ایران به این کشور با ۳/۰ درصد کاهش به ۶/۰ درصد نسبت به کل واردات می رسد.

1387

سال ۸۷ را می توان بهترین سال برای آمریکایی ها و بدترین سال برای ایرانی ها دانست. در این سال، میزان واردات از آمریکا به رقم بی سابقه ۱/۵۶۳ میلیون دلار رسیده که نسبت به سال قبل ۱/۳۹۳ میلیون دلار افزایش داشته، نسبت به ابتدای دوره مورد بحث در این گزارش ۲/۴۸۹ میلیون دلار افزایش و ۶/۴۱۰ میلیون دلار بیشتر از میانگین واردات از آمریکا (برابر با ۵/۱۵۲ میلیون دلار) در این دوره است.

در مقابل نیز، صادرات به آمریکا با ۲۳ میلیون دلار کاهش به رقم بی سابقه ۸/۶۴ میلیون دلار می رسد که نسبت به ابتدای دوره مورد بحث 6/42 میلیون دلار کاهش و نسبت به متوسط این دوره(برابر با ۵/۱۰۶میلیون دلار) ۶/۴۱ میلیون دلار کاهش داشته است. در سال ۸۷ سیر سقوط صادرات به آمریکا ادامه دارد، اینبار با ۲/۰ درصد کاهش، میزان صادرات ایران به آمریکا در بین تمامی کشورهای مقصد به ۴/۰ درصد می رسد. در مقابل نیز با ۷/۰ درصد رشد، واردات ایران از آمریکا برای اولین بار طی ۸ سال گذشته به یک درصد از مجموع واردات می رسد.

این روند در سال ۸۸ نیز ادامه یافته است، هرچند آمار قطعی واردات و صادرات امسال منتشر نشده است، اما آمار گمرک تا دیماه نشان میدهد که هنوز روند واردات و صادرات به ابتدای دوره هشت ساله مورد بحث در این گزار نرسیده است. بر اساس این اطلاعات، میزان واردات ما از کشور آمریکا از ابتدای امسال تا دیماه ۵/۱۸۵میلیون دلار بوده و در مقابل ۴/۷۴ میلیون دلار از ایران به کشور آمریکا انواع کالاها صادر شده است.

رتبه آمریکا در صادرات

رتبه آمریکا

وضعیت

درصد از کل صادرات

میزان صادرات به آمریکا

میزان کل صادرات به سایر کشورها

۱۳۸۰

۱۰

-

۵/۲ درصد

۱۰۷۵۱۹۶۱۱

۴۲۰۴۴۲۹۴۴۷

۱۳۸۱

۱۲

۳/۰

۸/۲ درصد

۱۳۲۲۲۸۸۸۳

۴۵۷۹۵۰۹۹۵۷

۱۳۸۲

۱۰

۵/۰-

۳/۲ درصد

۱۳۷۹۲۲۰۹۲

۵۹۲۲۰۱۴۷۷۹

۱۳۸۳

۲۱

۹/۰-

۴/۱ درصد

۱۰۰۴۸۷۴۵۹

۶۸۰۳۳۹۷۸۸۸

۱۳۸۴

۲۵

۴/۰-

۱ درصد

۱۰۵۰۹۰۵۳۲

۱۰۴۳۹۶۰۰۷۲۸

۱۳۸۵

۲۴

۱/۰-

۹/۰ درصد

۱۱۵۹۵۰۲۹۴

۱۲۸۵۳۴۷۰۷۷۳

۱۳۸۶

۲۹

۳/۰-

۶/۰ درصد

۸۷۹۲۱۱۳۲

۱۵۲۹۰۹۷۵۳۱۰

۱۳۸۷

۳۹

۲/۰-

۴/۰ درصد

۶۴۸۷۹۲۲۴

۱۷۹۶۳۵۸۴۹۵۰

تا دیماه ۱۳۸۸

۳۱

۱/۰

۵/۰ درصد

۷۴۴۵۱۴۱۹

۱۶۷۹۰۱۰۳۱۹۴

رتبه آمریکا در واردات

رتبه آمریکا

وضعیت

درصد از کل واردات

میزان واردات از آمریکا

میزان کل واردات از سایر کشورها

۱۳۸۰

۳۳

-

۴/۰ درصد

۷۳۸۸۷۵۲۹

۱۸۰۳۹۸۴۴۲۵۷

۱۳۸۱

۳۳

۱/۰-

۳/۰ درصد

۶۸۱۸۱۶۵۴

۲۲۰۷۶۶۰۲۴۷۰

۱۳۸۲

۳۹

۱/۰-

۲/۰ درصد

۵۷۲۷۸۷۴۴

۲۶۴۵۳۴۶۶۹۹۷

۱۳۸۳

۴۰

-

۲/۰ درصد

۷۸۱۰۴۲۵۸

۳۵۲۲۶۲۷۲۲۸۹

۱۳۸۴

۳۸

-

۲/۰ درصد

۹۸۰۷۵۳۱۸

۳۹۱۳۱۶۰۳۳۹۰

۱۳۸۵

۳۸

-

۲/۰ درصد

۱۱۱۵۲۱۸۳۳

۴۱۵۴۴۱۴۷۰۳۵

۱۳۸۶

۳۲

۱/۰

۳/۰ درصد

۱۷۰۰۳۲۴۲۶

۴۸۳۸۵۸۹۶۴۲۰

۱۳۸۷

۱۹

۷/۰

۱ درصد

۵۶۳۱۵۰۱۳۳

۵۵۶۳۷۶۸۹۲۹۳

تا دیماه ۱۳۸۸

۳۱

۶/۰-

۴/۰ درصد

۱۸۵۴۵۰۴۸۳

۴۱۲۲۳۱۴۶۷۳۱

  • ارقام به دلار
  • کلیه محاسبات بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران(در سایت اتاق بازرگانی تهران) اخذ شده است.
  • این گزارش در روزنامه پول مورخ ۱۹ اسقند ۱۳۸۸، صفحه ۱۵ به چاپ رسیده است.

سود ۶ میلیارد دلاری همسایه شمالی از تجارت با همسایه جنوبی

تجارت ایران و روسیه از سال ۱۳۸۰ تا کنون (+جدول ها و نمودارها)


روسیه هرگز از معامله با ایران متضرر نشده است. لا اقل آمارهای گمرک که این را می گوید.در طی سال های ۸۰ تاکنون روسیه بیش از ۸٫۲ میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده است. در مقابل این ۸٫۲ میلیارد دلار کالای وارداتی، که پولش به جیب روس ها رفته است، تنها ۱٫۸ میلیارد دلار ازایران خرید کرده اند. بنابراین ، اختلاف واردات و صادرات ایران و روسیه طی این سال ها ۶٫۳ میلیارد دلار بوده است. این قدر سود تنها از طریق بازرگانان بخش خصوصی کافی نیست؟

تابستان۱۳۸۴ است. در حالی که جهان در مورد رئیس جمهور جدید ایران به گمانه زنی مشغول است، خبرنگار روسیه شنبه ۲۹ مردادماه خود را به مرد شماره دو ایران می رساند تا اولین خبرنگار خارجی باشد که با محمود احمدی نژاد به گفتگو می نشیند.

احمدی نژاد چشم انداز خود را از روابط ایران و روسیه چنین توصیف می کند: « همکارى روسیه و ایران در حال گسترش است. خوشبختانه، این همکارى هم در روابط دو طرف، هم در مسائل منطقه اى و بین المللى بسیار مهم و تعیین کننده است. ما از گسترش رابطه با روسیه استقبال مى کنیم و دنبال رابطه اى گسترده و پایدار با این کشور هستیم. فکر مى کنیم منافع دو ملت بر پایه چنین رابطه اى هست و توصیه ما به دوستانمان در روسیه این هست که منافع دراز مدت دو طرف در رابطه اى پایدار و عمیق تأمین مى شود. اگر کسانى که زیاده طلبی هایشان حد و حصرى ندارد، فاصله و رخنه اى ببینند، به هیچ حدى متوقف نمى شوند. آنها همه چیز این منطقه را مى خواهند ببرند. طبیعى است که ملتهاى رشید، بزرگ و کهن از خودشان، حیثیتشان و دیدگاههایشان هم در منطقه، هم در [سطح] بین الملل دفاع خواهند کرد. »

حالا حدود ۵ سال از آن روز می گذرد. اما ظاهرا روس ها قدر دست دوستانه ایران که به سمتشان دراز شده بود را ندانستند. در هفته اخیر، پس از آنکه احمدی نژاد در کرمان از رفتار روس ها ابراز ناخرسندی کرد، مقامات کرملین واکنش های نه چندان دوستانه ای داشتند، گویی قدر یکی از بهترین شرکای تجاری آسیایی و همسایه جنوبی شان را نمی دانند، همسایه ای که در کنار روسیه در برابر سیاست های آمریکا منافع مشترکی دارد.

روسیه هرگز از معامله با ایران متضرر نشده است. لا اقل آمارهای گمرک که این را می گوید.در طی سال های ۸۰ تاکنون روسیه بیش از ۸٫۲ میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده است. در مقابل این ۸٫۲ میلیارد دلار کالای وارداتی، که پولش به جیب روس ها رفته است، تنها ۱٫۸ میلیارد دلار ازایران خرید کرده اند. بنابراین ، اختلاف واردات و صادرات ایران و روسیه طی این سال ها ۶٫۳ میلیارد دلار بوده است. این قدر سود تنها از طریق بازرگانان بخش خصوصی کافی نیست؟

روسیه در ایران منافع کمی ندارد که از توپولوف های روسی که در کمتر نقطه ای از دنیا آسمان ایران را تصاحب کرده اند شروع می شود، روسیه کشوریست که مهمترین همکاری های هسته ای را با ایران دارد، در پروژه های بزرگ عمرانی و انرژی هم سهم هایی دارد، از همه اینها گذشته ،به ایران خدمات زیادی هم صادر می کند. اینها همگی شاید به دولت مربوط شوند، اما بازرگانان ایرانی و روسی هم با هم مبادلاتی دارند. این مبادلات به ضرر هر کشوری باشد، به نفع روسیه تمام شده است.

در اینجا نگاهی کوتاه به تراز تجاری ایران و روسیه داریم، ترازی که لااقل در ۹ سال گذشته، همواره به نفع روس ها سنگینی کرده است. یادآور می شود که این تراز، مربوط به صادرات و واردات کالاست و بدیهی است ارزش مبادلات انرژی و برخی کالاها و خدمات خاص نظیر مباحث مربوط به انرژی هسته ای و.. در اینجا مورد بحث قرار نگرفته است.

۱۳۸۰
سهم ایران از تجارت دو طرفه تنها ۶ درصد است و باقی یعنی ۹۴ درصد برای روس هاست. روس ها توانسته اند ۴٫۸ درصد از کل واردات به ایران را از آن خود کنند. در این سال روس ها تنها یک قلم کالا یعنی قطعات رآکتور هسته ای را به ارزش ۳٫۹ میلیون دلار به کشور ما صادر کردند، سایر اقلام وارداتی شامل انواع محصولات فلزی، کاغذ و کتاب و بروشور و… بوده است. در مقابل نیز ایران اقلامی پسته، انگور، گوجه، جوال و کیسه، چراغ و… به روسیه وارد کرده است. روسیه ۱٫۴ از کل صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. در زمینه واردات، روسیه هشتمین کشور وارد کننده کالا به کشورمان و بیستمین کشور مقصد صادرات ایران است.

۱۳۸۱
ارزش واردات روسیه به ایران در این سال کاهش داشته است، ایران سهم خود را در تراز تجاری دو کشور دو درصدی افزایش داده است. بر این اساس سهم روسیه و ایران از مبادلات تجاری انجام شده در سال ۸۱ به ترتیب ۹۲ و ۸ درصد است. بازهم اقلام و محصولات کشاورزی نظیر پسته، انگور، گوجه و فرش و… صادرات ایران به روسیه هستند تا روسیه۸ در با سه پله صعود به مقام هفدهمین کشور مقصد صادرات ایران برسد و ۱٫۵ درصد ارزش کل صادرات ایران به جهان را به خود اختصاص دهد. در مقابل هم روس ها انواع مشتقات فلزی، قطعات رآکتور هسته ای، هلیکوپتر های بدون بار و…. به ایران وارد کرده است. روسیه ۳٫۶ از کل واردات به ایران را به خود اختصاص داده است. اختلاف صادرات و واردات دو کشور در این سال ۷۳۷٫۹ میلیون دلار به نفع روسیه بوده است.

۱۳۸۲
صادرات و واردات هر دو افزایش داشتند، اما کماکان تراز تجاری دو کشور ۹۲ به ۸ درصد به نفع روسیه سنگینی می کند. روسیه با افزایش ۲۹۵ میلیون دلاری واردات خود به ایران، همچنان جایگاه خود را در تراز تجاری حفظ کرده، سهم خود را هم در بین وارد کنندگان کالا به کشور مان بهبود بخشیده و با ۴ دهم درصد افزایش، ۴ درصد واردات به ایران را بر عهده گرفته است. همچنین دو پله در جدول وارد کنندگان کالا به ایران ارتقا یافته و به مقام هفتم دست یافته است. تنها اختلاف واردات و صادرات ایران و روسیه یعنی حدود ۸۸۱ میلیون دلار(به نفع روسیه)، از کل صادرات ایران به روسیه بیشتر است! در این سال ایران هم صادرات خود را به روسیه بیشتر کرده است. با این حال، صادرات ۹۴ میلیون دلاری ایران به روسیه، نتوانسته موجب بهبود رتبه در جدول شود، چراکه روسیه اینبار با یک پله سقوط، هجدهمین کشور مقصد صادرات ایران بوده است، اما هنوز هم ۱٫۵ درصد صادرات ایران به روسیه بوده و تفاوتی نسبت به سال قبل نداشته است. در این سال هم پسته و میوه جات، کف های ورزشی، توتون و تنباکو و کیوی، اصلی ترین صادرات ایران به روسیه هستند. در مقابل مواد فلزی، چوب و قطعات هواپیما و هلی کوپتر اصلی ترین واردات ما از روسیه بوده است.

۱۳۸۳
اگرچه سه سال قبل مورد بررسی سال های اقبال روس ها و تثبیت این اقبال بوده، اما در سال ۱۳۸۳، ظاهرا ایران به دنبال سهم گمشده خود در تراز نابرابر بر آمده است. چراکه در این سال، نا گهان سهم ایران از ۸ درصد به ۱۴ درصد رسیده و سهم روسیه از ۹۲ درصد به ۸۶ درصد رسیده است. این اتفاق مثبتی است! همزمان با کاهش چشم گیر واردات از روسیه، نا گهان صادرات ما به این کشور نیز افزایش یافته است. واردات از روسیه در سال ۸۳، تقریبا با کاهش شدید، به جایگاه سال ۸۱ باز می گردد و به رقم ۸۵۶ دلار می رسد. سهم روسیه نیز از واردات ایران کاهش چشم گیری داشته است، در حالی که سال گذشته ۴ درصد واردات ایران از روسیه بوده است، در این سال با بیش از ۱٫۵ درصد کاهش، به ۲٫۴ درصد می رسد. جایگاه روسیه نیز تنذل قابل توجهی داشته و به رتبه چهاردهم سقوط کرده است. اقلام صادراتی و وارداتی چون گذشته هستند و تغییر چندانی نداشتند.

در مقابل این سقوط ها، جایگاه روسیه در بین کشورهای مقصد صادرات کالاهای ایرانی با چهار پله صعود به رتبه چهاردهم رسیده، بیش از ۶ دهم درصد، سهم روسیه در صادرات ایران بهبود یافته و به رقم ۲٫۱ درصد از کل صادرات ایران رسیده است و در کل، همه چیز به نفع ایران تغییر را آغاز کرده است!

۱۳۸۴
یاد آور شویم که زمانی که می گوییم تراز تجاری به نفع ایران تغییر کرده است، به معنی این است که وضعیت اندکی بهبود یافته، و الا در تمامی سال های مورد بررسی این متن، همیشه تراز کلی به نفع روسیه بوده است. حال با این توضیح کوتاه به سراغ سال ۱۳۸۴ میرویم، سالی که نیمی از آن در اختیار یک دولت و نیمی دیگر در اختیار دولتی دیگر بود. با این حال، این موضوع نتوانسته موجب توقف روند رو به بهبود روابط تجاری ایران و روسیه شود. در این سال، همچنان تراز به نفع ایران در حال بهبود است. سهم ایران از مبادلات دو کشور با یک درصد افزایش به ۱۵ و سهم روسیه با یک پله سقوط به ۸۵ درصد می رسد. صادرات همچنان رشد آرام خود را دنبال می کند، اما واردات همانطور که سقوط ناگهانی داشت، رشد ناگهانی هم داشته است. در این سال مجددا واردات از روسیه به بیش از یک میلیارد دلار می رسد، اما باید توجه داشت که در این سال واردات از تمام کشورها افزایش داشته است و رشد تنها ۴ دهم درصدی روسیه از کل واردات انجام شده نشان دهنده این موضوع است. رتبه روسیه هم در بین وارد کنندگان کالا به ایران تغییر چندانی نداشته و تنها دو پله بهبود یافته و دهمین کشور شده است.

رتبه روسیه در بین کشورهای مقصد صادرات ایران نیز دو پله سقوط داشته و از چهاردهم به دوازدهم رسیده. کاهش سهم روسیه از صادرات ایران از ۲٫۱ درصد به ۱٫۷ درصد نیز نشان میدهد اگرچه از نظر ارزش صادرات ایران به روسیه رشد وجود داشته اما این رشد ماحصل افزایش صادرات ایران به کل جهان بوده است. اما سهم روسیه از این صادرات تقلیل نیز یافته است.

اقلام وارداتی از روسیه همان است که بود، تنها یک قلم به واردات اصلی اضافه شده است و آن رتبه هفتم در واردات بنزین ایران به عنوان یکی از دارندگان ذخائر انرژی از روسیه به عنوان دیگر صاحب انرژی در جهان است. البته در این سال، ایران هم به روسیه وسائل نقلیه موتوری وارد کرده که در رده های اول کم سابقه بوده است.

۱۳۸۵
سال کاهش واردات و رشد صادرات است. اگر در این تراز به دنبال نقطه آبرومندی برای کشورمان هستید، دقیقا همینجاست. برای اولین بار در این حدود یک دهه، سهم ایران به ۳۰ درصد از مبادلات انجام شده می رسد. بدیهی است که زمانی که سهم ایران ۳۰ درصد شود، سهم روسیه به ۷۰ درصد کاهش یافته است. سهم روسیه برای اولین بار از کل واردات ایران به پایین ترین سطح خود یعنی ۱٫۶ درصد رسیده است و در مقابل روسیه ۲٫۲ درصد از کل صادرات ایران را پذیرا شده است. رتبه روسیه در بین کشورهای مقصد صادرات ایران سیزدهم است و رتبه اش در بین وارد کنندگان کالا به کشورمان پانزدهم است.

وسائل نقلیه موتوری در لیست صادرات ایران به روسیه نقش بیشتری بازی کردند، ضمن اینکه میوه جات هنوز هم صاحب رتبه هستند و در مقابل روغن دانه آفتابگردان جای قطعات هواپیما و رآکتور هسته ای را در اقلام وارداتی از روسیه گرفته گرفته اند.

۱۳۸۶
ترازآبرومندانه سال ۸۵ را به خارط دارید، همان تراز در این سال هم حفظ شده است. اگرچه واردات و صادرات هر دو افزایش داشتند، اما سهم ها تثبیت شده اند. همچنان ۳۰ به ۷۰ درصد به نفع روسیه مبادلات در حال انجام است. دو دهم، سهم روسیه از صادرات ایران به تمام جهان افزایش یافته است و رتبه اش در جدول کشورهای مقصد صادرات کالای ایران با دو پله صعود با مقام یازدهم بهبود یافته است. در مقابل نیز واردات روسیه به ایران با ۱ دهم درصد افزایش(نسبت به کل واردات انجام شده به کشورمان) بهبود نسبی داشته است، ضمن اینکه روسیه نیز دو پله در جدول کشورهای وارد کننده کالا به ایران صعود کرده و در مقام سیزدهمین کشور وارد کننده کالا به ایران ایستاده است.

در اقلام وارداتی از روسیه، خبری از اجزاء و قطعات رآکتور هسته و ای و هواپیما و هلی کوپتر نیست، اما همچنان فلزات نقش عمده ای دارند. در مقال، ایران به روال سال های قبل، موتورهای وسائل نقلیه به روسیه صادر می کند.

۱۳۸۷
سال جدایی واردات و صادرات است؛ از نظر ارزش صادرات به روسیه کاهش و واردات از آن کشور افزایش میابد. سهم ایران نیز از تراز حدود ۷ درصد کاهش میابد و سهم روسیه به همین میزان افزایش یافته است.

رتبه روسیه در بین کشورهای مقصد صادرات ایران دو پله سقوط به سیزدهمین کشور می رسد و رتبه اش در بین کشورهای وارد کننده کالا به ایران با یک پله صعود به دوزادهمین کشور وارد کننده کالا به کشور می رسد. سهم روسیه از کل واردات انجام شده به کشورمان ۲٫۱ درصد است، که نسبت به سال قبل بهبود چشم گیری داشته و در مقابل سهم روسیه از صادرات ایران(در بین سایر کشورهای جهان) با کاهش به ۱٫۹ درصد می رسد. اقلام صادراتی ایران به روسیه تفاوت چندانی نکرده. اما اقلام وارداتی از روسیه تفاوت هایی داشته است، اگرچه جای اقلامی چون قطعات رآکتور های هسته ای و هواپیما و هلی کوپتر و… هنوز هم در رده های بالایی خالی است. اما واردات ۱۹۲ مییلیون کیلو سایر گندم سخت از روسیه نکته قابل تاملی ست.

۱۳۸۸
تراز تجاری ایران و روسیه از آن تراز های عجیب و غریب است. در این سال هم وضعیت همان است که در سال ۱۳۸۷ بوده. ۲۳ به ۷۷ به نفع روسیه تراز تنظیم شده است. همه چیز در این سال تثبیت شده است، اگرچه ارزش واردات و صادرات به طرز چشم گیری تغییر یافته اند، اما سهم ها همان است که بود. به بیان دیگر، با اینکه واردا از روسیه از یک میلیارد به ۸۸۴ میلیون دلار رسیده اما همچنان سهم روسیه از کل واردات به ایران ۲٫۱ درصد است، این یعنی با کاهش کل واردات از جهان، واردات از روسیه نیز کاهشی به تبع کاهش واردات کل یافته است. البته رتبه روسیه در بین کشورهای وارد کننده کالا به کشورمان دو پله سقوط کرده و به رتبه چهاردهم رسیده است. در مقابل وضعیتی مشابه نیز برای صادراتمان وجود دارد. اگرچه صادرات به روسیه از ۳۴۹ به ۳۳۲ میلیون دلار رسیده است، اما همچنان سهم روسیه از صادرات ایران ۱٫۹ درصد است. رتبه روسیه اما در بین کشورهای مقصد صادرات ایران با چهار پله سقوط به هفدهمین کشور رسیده است.

اجزاء و قطعات رآکتورهای هسته ای دوباره به سر لیست اقلام وارداتی ایران از روسیه اضافه شدند و علاوه بر آن، با اقلام جدیدی مثل طلای خام و دستگاه های رادار روبرو هستیم. به جای آنها، موتورهای وسایل نقلیه از سر لیست اقلام صادراتی ایران به روسیه حذف شدند و مربا و خیارشور و… جای آنها را گرفته اند.

هنوز آمار سال ۸۹ منتشر نشده است، اما تاکنون، اقلام صادراتی در سال ۸۹ را همان ها که قبلا بوده اند تشکیل میدهند، میوه جات و مشتقات آنها و کلم قرمز و… به طور کلی محصولات کشاورزی و در مقابل اجزاء و قطعات رآکتور هسته ای، فلزات، چوب و کاغذ اقلام وارداتی ایران از روسیه هستند. به جهت اینکه سال ۸۹ هنوز به اتمام نرسیده است، نمی توان آمار آن را در جداول و نمودار ها درج کرد. (ارقام به دلار)

رتبه روسیه در واردات(دلار)


درصد از کل واردات

میزان واردات از روسیه

میزان کل واردات از سایر کشورها

۱۳۸۰

۴٫۸

۸۸۰۹۲۸۷۷۵

۱۸۰۳۹۸۴۴۲۵۷

۱۳۸۱

۳٫۶

۸۱۱۱۲۹۳۲۳

۲۲۰۷۶۶۰۲۴۷۰

۱۳۸۲

۴

۱۰۷۰۴۳۶۳۸۲

۲۶۴۵۳۴۶۶۹۹۷

۱۳۸۳

۲٫۴

۸۵۶۹۱۸۸۴۲

۳۵۲۲۶۲۷۲۲۸۹

۱۳۸۴

۲٫۶

۱۰۳۵۶۴۶۷۹۷

۳۹۱۳۱۶۰۳۳۹۰

۱۳۸۵

۱٫۶

۶۸۴۶۶۴۶۰۶

۴۱۵۴۴۱۴۷۰۳۵

۱۳۸۶

۱٫۷

۸۶۳۲۲۴۰۷۱

۴۸۳۸۵۸۹۶۴۲۰

۱۳۸۷

۲٫۱

۱۱۷۱۵۲۸۱۶۱

۵۵۶۳۷۶۸۹۲۹۳

۱۳۸۸

۲٫۱

۸۸۴۸۴۷۳۵۲

۴۱۲۲۳۱۴۶۷۳۱

جمع

۲٫۵

۸۲۵۹۳۲۴۳۰۹

۳۲۷۷۱۸۶۶۸۸۸۲

رتبه روسیه در صادرات(دلار)


درصد از کل صادرات

میزان صادرات به روسیه

میزان کل صادرات از سایر کشورها

۱۳۸۰

۱٫۴

۵۸۹۳۰۹۰۲

۴۲۰۴۴۲۹۴۴۷

۱۳۸۱

۱٫۵

۷۳۲۲۰۳۵۱

۴۵۷۹۵۰۹۹۵۷

۱۳۸۲

۱٫۵

۹۴۶۵۶۰۱۶

۵۹۲۲۰۱۴۷۷۹

۱۳۸۳

۲٫۱

۱۴۴۰۷۷۴۶۸

۶۸۰۳۳۹۷۸۸۸

۱۳۸۴

۱٫۷

۱۸۳۴۷۸۴۰۶

۱۰۴۳۹۶۰۰۷۲۸

۱۳۸۵

۲٫۲

۲۸۸۷۷۰۴۵۳

۱۲۸۵۳۴۷۰۷۷۳

۱۳۸۶

۲٫۴

۳۶۷۱۹۴۶۸۵

۱۵۲۹۰۹۷۵۳۱۰

۱۳۸۷

۱٫۹

۳۴۹۶۰۶۵۳۳

۱۷۹۶۳۵۸۴۹۵۰

۱۳۸۸

۱٫۹

۳۳۲۵۱۰۰۵۸

۱۶۷۹۰۱۰۳۱۹۴

جمع

۱٫۹

۱۸۹۲۴۴۴۸۷۲

۹۴۸۴۷۰۸۷۰۲۶

مقایسه واردات و صادرات


میزان صادرات به روسیه

میزان واردات از روسیه

ارزش تفاوت به نفع روسیه(دلار)

رتبه در بین سایر کشورها

ارزش(دلار)

رتبه در بین سایر کشورها

ارزش(دلار)

۱۳۸۰

۲۰

۵۸۹۳۰۹۰۲

۸

۸۸۰۹۲۸۷۷۵

۸۲۱۹۹۷۸۷۳

۱۳۸۱

۱۷

۷۳۲۲۰۳۵۱

۹

۸۱۱۱۲۹۳۲۳

۷۳۷٫۹۰۸٫۹۷۲

۱۳۸۲

۱۸

۹۴۶۵۶۰۱۶

۷

۱۰۷۰۴۳۶۳۸۲

۹۷۵٫۷۸۰٫۳۶۶

۱۳۸۳

۱۴

۱۴۴۰۷۷۴۶۸

۱۲

۸۵۶۹۱۸۸۴۲

۷۱۲۸۴۱۳۷۴

۱۳۸۴

۱۶

۱۸۳۴۷۸۴۰۶

۱۰

۱۰۳۵۶۴۶۷۹۷

۸۵۲۱۶۸۳۹۱

۱۳۸۵

۱۳

۲۸۸۷۷۰۴۵۳

۱۵

۶۸۴۶۶۴۶۰۶

۳۹۵۸۹۴۱۵۳

۱۳۸۶

۱۱

۳۶۷۱۹۴۶۸۵

۱۳

۸۶۳۲۲۴۰۷۱

۴۹۶۰۲۹۳۸۶

۱۳۸۷

۱۳

۳۴۹۶۰۶۵۳۳

۱۲

۱۱۷۱۵۲۸۱۶۱

۸۲۱۹۲۱۶۲۸

۱۳۸۸

۱۷

۳۳۲۵۱۰۰۵۸

۱۴

۸۸۴۸۴۷۳۵۲

۵۵۲۳۳۷۲۹۴

جمع

-

۱۸۹۲۴۴۴۸۷۲

-

۸۲۵۹۳۲۴۳۰۹

۶۳۶۶۸۷۹۴۳۷

————————

این گزارش در سایت عصر ایران مورخ هشتم خرداد ۱۳۸۹ منتشر شد.

8 years war iran _ iraq.wmv