نگاهي به...

هر آنچه منتشر ميشود به قصد و هدف آگاهی رسانی و روشنگری است۰ ما حق "آزاد ی بيان" و" قلم" را جزء لاينفک مبارزه خود ميدانيم! ما را از بر چسب و افترا زدن باکی نيست! سلام به شهدای خلق! سلام به آزادی!

۱۳۹۴ بهمن ۴, یکشنبه

شرایط ، کاملا نگران کننده است، چرا که قرار گرفتن کشورمان در منطقه گرم و خشک و نیمه خشک زمین، خبر از کاهش بیشتر منابع آب و در نتیجه پیامدهای منفی بیشتر از جمله شکل گیری تنش‌های اجتماعی در بین استانها و در نهایت مناطق مختلف می‌دهد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، متخصصان ، مسئولان و فعالان امور آب سالها است از وجود تنش و کمبود جدی آب در ایران و به ویژه ایران مرکزی سخن می گویند. این کمبود و بحران جدی، در پدیده ها و مشکلاتی از جمله بحران دریاچه ارومیه در غرب کشور، دریاچه هامون در شرق، زاینده رود و گاوخونی در مرکز و فرونشست و فروچاله های متعدد در سراسر کشور خود را نشان داده است. شکی نیست که آب به عنوان مایه حیات بشر یکی از ارزشمندترین و مهم‌ترین عناصری است که مردم جهان از دیرباز به آن توجه داشته و قداست خاصی برای آن قائل بوده اند، تا جایی که آب در مناسک و آئین‌های دینی و ملی جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده بود.
در اسلام نیز آب و نزول باران همواره مطرح و برای زندگی انسان، گیاهان و جانوران دارای ارزشی بی بدیل بوده و مورد توجه قرار گرفته است.
در کشور ما فقدان حکمرانی موثر در مدیریت منابع آب زیرزمینی، احداث سدهای مخزنی بیش از پتانسیل منابع آب حوضه های آبریز، عدم تحقق برنامه های وزارت نیرو در بخش آب زیرزمینی به دلیل محدودیت منابع مالی، عدم توجه جدی و موثر به شکل گیری و تقویت تشکل های آب بران و استفاده بهینه از آنها، تصویب و ابلاغ قانون تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه بهره برداری در سال 89، تصویب طرح توسعه کشاورزی در سالهای گذشته، افزایش سطح زیر کشت بیش از پتانسیل منابع آب زیرزمینی، پایین بودن بهره‌وری منابع آب در بخش های مصرف بویژه کشاورزی از دلایل عمده بروز مشکلات فعلی هستند.
اکنون شرایط ، کاملا نگران کننده است، چرا که قرار گرفتن کشورمان در منطقه گرم و خشک و نیمه خشک زمین، خبر از کاهش بیشتر منابع آب و در نتیجه پیامدهای منفی بیشتر از جمله شکل گیری تنش‌های اجتماعی در بین استانها و در نهایت مناطق مختلف می‌دهد.
از آنجا که منابع سطحی به تنهایی جوابگوی کلیه نیازهای این استان نبوده اند، مخازن آب زیرزمینی نیز به طور بی رویه مورد بهره برداری قرار گرفته، تا جایی که این موضوع سبب عدم تعادل بیلان آبخوان ها، افت سطح آب زیرزمینی و کاهش ذخیره مخازن شده است.
این امر بیانگر این واقعیت است که جهت بهره برداری پایدار از منابع آب باید نوع نگاه، برنامه ریزی و مدیریت در این حوزه تغییر کند لذا طرح ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب زیرزمینی، جبران کسری حجم مخزن دشت های دارای بیلان منفی(متوسط سالانه حدود 5 میلیارد متر مکعب و کسری تجمعی تا کنون 110 میلیارد متر مکعب)، 500 میلیون متر مکعب برای سال 94 و 100 میلیون متر مکعب برای سال 95، 46 درصد جلوگیری از اضافه برداشت چاه های مجاز، 34 درصد انسداد چاه های غیرمجاز، 4 درصد تغذیه مصنوعی، 4 درصد تغذیه مصنوعی، 5 درصد خرید چاه کشاوری کم بازده، 5 درصد جایگزینی پساب با چاه های کشاورزی در دشت های ممنوعه، 6 درصد آبخیزداری از جمله اهداف احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی است.
بر اساس این گزارش؛ استان تهران از جمله استان‌های بحرانی به لحاظ منابع آبی است که جمعیت بالغ بر 14 میلیون نفر که سهمی برابر 16 درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است در حالی که مساحت استان کمتر از یک درصد مساحت کل کشور است.
مقایسه منابع و مصارف آب استان تهران با کل کشور 
پارامترحوزه عملکرد استان تهرانکل کشورنسبت حوزه عملکرد تهران به کشور(درصد)
وسعت حوزه عملکرد(2mk)1454216481950/88
متوسط بارندگی بلندمدت 54 ساله(mm)316250126
حجم ریزش های جوی(میلیون متر مکعب)45904120001.1
پتانسیل جریان های سطحی(میلیون متر مکعب)1650920001.79
متوسط کسری حجم آبخوانهای آبرفتی(MCM)15070002.14
حجم آب زیرزمینی تجدید شونده(MCM)26011300002
سرانه حجم آب تجدید شونده (متر مکعب در سال)215170012.6
سرانه حجم آب مصرفی(متر مکعب در سال)3551234
 28.7
 بزرگترین تامین کننده آب استان تهران از آب های زیر زمینی است به نحوی که 58 درصد آب استان از آبهای زیرزمینی، 22 درصد از سدها و 20 درصد نیز از رواناب‌های سطحی تامین می‌شود.
بر اساس آنچه در شورای عالی آب جهت احیاء و تعادل بخشی آب های زیر زمینی مقرر شده دو دشت ورامین و کرج در استان تهران از جمله دشت هایی هستند که برای تحقق این منظور به عنوان پایلوت انتخاب شده‌اند. 
طبق آمار دشت ورامین  762716 نفر جمعیت دارد که مساحت حوزه آبریز این دشت 1642.3 کیلومتر مربع، مساحت حوزه آبخوان 1042.3 کیلومتر مربع و مساحت اراضی کشاورزی آن 75166هکتار است. 
متوسط بارش سالیانه در این دشت 380 میلیون متر مکعب، حجم رواناب‌های سطحی 395.65 میلیون متر مکعب و حجم آب تجدیدپذیر 157.5 میلیمتر است. 
منابع آب زیرزمینی دشت ورامین
تعداد چاه های مجاز1774
تعداد چاه های غیر مجاز1547
تعداد کل چاه ها3321

حداقل آبدهی چاه‌ها0.2لیتر در ثانیه
حداکثر آبدهی چاه‌ها66.5 لیتر در ثانیه
چشمه
تعدادتخلیه
20.01
قنات
تعدادتخلیه
168.59
منابع و مصارف دشت ورامین   
نوع مصرفتعدادتخلیه(mcm)
کشاورزی و صنایع وابسته/مجاز1012248.5
کشاورزی و صنایع وابسته/غیرمجاز58428.4
صنعت/مجاز35222.2
صنعت/غیرمجاز4543.81
خدمات/مجاز1188.14
خدمات/غیرمجاز1451.98
شرب شهری/مجاز14671.4
شرب روستایی/مجاز7516.45
سایر/مجاز710.729
سایر/غیرمجاز3640.252
جمع/مجاز1774367.4
جمع/غیرمجاز154734.4

حداقل سطح آب زیرزمینیکمتر از 10 متر
حداکثر سطح آب زیرزمینی195 متر
حداکثر معق سنگ کف300 متر

قانون تعیین تکلیف
چاه های فرم 1186 حلقه

حجم آب زیرزمینی قابل برنامه ریزی در دشت ورامین 
حجم آب زیرزمینی قابل برنامه ریزی/(میلیون متر مکعب)
 278.3
شرب81.9
صنعت و خدمات15.9
فضای سبز2.5
کشاورزی178

حجم بهره برداری از منابع آب زیرزمینی/(میلیون متر مکعب)457
میزان تعادل بخشی/(میلیون متر مکعب)178.7
کسری مخزن75.6
دشت کرج نیز که به عنوان دشت پایلوت در جهت احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی انتخاب شده  10727394 نفر جمعیت دارد و مساحت حوزه آبریز، آبخوان این دشت به ترتیب 5088 و 2327.4 کیلومتر مربع و مساحت اراضی کشاورزی نیز 91885.7 هکتار است.
متوسط بارش سالیانه این دشت 227.5 میلیمتر، حجم روانابهای سطحی 378.8 میلیون متر مکعب و حجم آب تجدیدپذیر(با احتساب حوزه کرج) 1929 میلیون متر مکعب است.
منابع آب زیرزمینی دشت تهران کرج 
تعداد چاه های مجاز9114
تعداد چاه های غیر مجاز20661
تعداد کل چاه ها29775

حداقل آبدهی چاه ها0.01لیتر در ثانیه
حداکثر آبدهی چا ها113 لیتر در ثانیه
چشمه
تعدادتخلیه
1356107.8
قنات
تعدادتخلیه
179187.68
منابع و مصارف دشت تهران کرج
نوع مصرفتعدادتخلیه(mcm)
کشاورزی و صنایع وابسته/مجاز3061742.89
کشاورزی و صنایع وابسته/غیر مجاز260677.6
صنعت/مجاز108691.13
صنعت/غیر مجاز186412.79
خدمات/مجاز1694270.9
خدمات/غیر مجاز280548.25
شرب شهری/مجاز1180607.1
شرب روستایی/مجاز861275.9
سایر/مجاز185315.46
سایر/غیرمجاز1338619.87
جمع/مجاز91141769
جمع/غیر مجاز20661158.55

حداقل سطح آب زیرزمینی 5متر
حداکثر سطح آب زیرزمینی150متر
حداکثر عمق سنگ کف250متر

قانون تعیین تکلیف
چاه های فرم 1848 حلقه

حجم آب زیرزمینی قابل برنامه ریزی در دشت کرج
حجم آب زیرزمینی قابل برنامه ریزی(میلیون مترمکعب)1665.8
شرب1017.2
صنعت و خدمات62.6
فضای سبز102.6
کشاورزی483.4

حجم بهره برداری از منابع آب زیرزمینی(میلیون متر مکعب)1772
میزان تعادل بخشی( میلیون متر مکعب)106.2
کسری مخزن62.12
حال آنچه مهم است اینکه، ضمن درک صحیح از وضعیت فاجعه بار و محدودیت شدید آب، در کل کشور، باید تلاش شود تا راهکارهای کوتاه، میان و بلندمدت در کشور، با تاکید بر مشارکت و حضور قشرهای مختلف جامعه از هر سن و پیشه‌ای تدوین و اجرا شود، تا همه دست به دست یکدیگر منابع موجود و حیاتی آب را مدیریت کنند.

گزارش: زهرا قلی‌پور
ارسال شده توسط در هیچ نظری موجود نیست:
اشتراک در: پست‌ها (Atom)