:با آخرين نفس‌های درياچه‌های ايران
| 2آبان قانون:در ايران درياچه‌های شور و شيرين زيادی وجود دارد. برخی از آنها دائمی و بعضی از آنها در بيشتر روزهای سال خشک و بي‌آب هستند. وسعت درياچه‌های شور نسبت به درياچه‌های شيرين بيشتر است. درياچههاى دائمى بيشتر در مناطق پرباران شمال‌غربی و جنوب‌غربی قرار دارند. از مهم‌ترين اين درياچه‌ها خزر، اروميه، بختگان، جازموريان، پريشان، مهارلو، زريوار و هامون است. به گزارش قانون، در اين مطلب اشاره‌ای کوتاه به درياچه‌هايی که در معرض خطر هستند و درياچه‌هايی که نياز به توجه ويژه‌ای دارند تا به سرنوشت درياچه‌های دسته اول دچار نشوند،کرده‌ايم. البته در اين نگاه اجمالي، طبقه‌بندی با کمی اغماض انجام شده است. شايد بهتر بود برخی از درياچه‌های دسته دوم را عملاً خشک‌شده فرض کرده و چشم اميد را از آسمان و زمين مي‌بريديم تا خيال خودمان و مسئولان هم راحت مي‌‌شد. اما درياچه‌های زيبای اين سرزمين جزيی از ميراث طبيعی آن هستند و نمي‌توان به همين سادگی از نبودن و نيستی آنها گفت. طبقه‌بندی «در معرض خطر» ميتواند برای درياچهای چون اروميه و يا هامون «در معرض نابودی هميشگی» تغيير کند اما بنا به همان دليلی که آمد کمی اغماض شده تا حداقل روی کاغذ فرصت برای نجات آنها باقی مانده باشد. درياچه‌های خشک‌شده: درياچه‌های بختگان و طَشک - نيريز درياچه بختگان در غرب نيريز قرار دارد و به صورت يک فروافتادگی کشيده به طول تقريبی 70 تا 100 کيلومتر است و سطح زير پوشش آن حدود 2000 کيلومترمربع است. درياچه طَشک با وسعت تقريبی 800 کيلومترمربع در شمال غربی درياچه بختگان و 160 کيلومتری شرق شيراز قرار دارد. درياچه ارژن وسعت تقريبی اين درياچه در حدود 2000 هکتار و از جمله درياچه‌های آب شيرين کشور است. اين درياچه بخشی از منطقه حفاظت شده ارژن و پريشان است که در فاصله 60 کيلومتری شيراز و در مجاورت جاده اصلی شيراز- بوشهر قرار دارد. درياچه ارژن يکی از زيستگاه‌های مهم پرندگان مهاجر است که در حدود نيمي‌از سال، ميزبان هزاران پرنده مهاجر است. اين منطقه، تابستان‌های خنک و زمستان‌های سرد دارد که معمولاً در فصل زمستان با بارش برف همراه است. درياچه مهارلو - شيراز درياچه مهارلو در حدود 18 کيلومتری جنوب شيراز قرار دارد. اين درياچه در جنوب شرقى شيراز قرار گرفته و توسط سه رودخانه نوبه‌اى خشک، حمزه و سروستان و همچنين روان آب هاى کوه‌هاى مجاور تغذيه مى‌شود. ارتفاع اين درياچه، 1460 متر از سطح دريا و بيشينه ژرفای آن 3 متر است. به همين دليل ميزان تبخير بالاست و بخشی از بستر آن را لايهای از نمک ميپوشاند و فقط در بخش‌های شمالی و مرکزی آن، آن هم با ژرفای خيلی کم و شوری زياد،آب وجود دارد. درياچه جازموريان هامون جازموريان در 150 کيلومتری غرب ايرانشهر است .وسعت اين درياچه در فصول پرباران 3300 کيلومترمربع و به دليل شرايط اقليمی ويژه در بيشتر مواقع سال، بخش زيادی از آن به کفه‌های نمکی و رسی تبديل ميشود. درياچه های در معرض خطر: درياچه هامون - سيستان درياچه هامون سومين درياچه بزرگ ايران پس از درياچه خزر و درياچه اروميه است. درياچه هامون با حدود 1800 کيلومترمربع وسعت، بزرگترين حوضه درياچهای شرق ايران است که از سه حوضچه اصلی يوزک، صابری و هيرمند تشکيل شده است. رودها و آبراهه‌های زيادی به اين درياچه و باتلاقهای اطراف ريخته ميشود که از ميان آنها، رود هيرمند بيشترين آبدهی را دارد. هيرمند در ايران و بخشی از صابری در افغانستان است. درياچه اروميه درياچه اروميه که در گذشته چيچست و کبودان نام داشته، بزرگترين و شورترين درياچه دائمی ايران و يکی از درياچه‌های فوق اشباع از نمک دنيا است. درياچه اروميه در شمال غربی ايران قرار دارد و در ميان دو استان آذربايجان شرقی و آذربايجان غربی واقع است. درياچه گاوخونی تالاب گاوخونی در فاصله 40کيلومتری جنوب شرق اصفهان و 30کيلومتری شهر ورزنه قرار دارد .اين تالاب به صورت درياچه کوچک در يک منطقه فرو رفته کويری در حوزه مرکزی فلات ايران قرار دارد و وسعت آن بالغ بر 47000هکتار بر آورد شده است. درياچه زريوار - مريوان تالاب آب شيرين زريوار در فاصله 3 کيلومتری غرب شهر مريوان، در استان کردستان قرار دارد. درياچه زريوار در 8 کيلومتری غرب مريوان قرار دارد. تالاب زريوار يکی از منحصر به فردترين درياچه‌های آب شيرين در جهان به شمار مي‌رود. درياچه اوان - قزوين درياچه زيبای اوان در نيمه شمالی الموت در دامنه کوه خشچال در فاصله 75 کيلومتری قزوين قرار دارد. اين درياچه که بيش از 70 هزار متر مربع مساحت دارد. غليان دايمی آن باعث صافی و زلالی آب درياچه شده است. درياچه گَهَر – لرستان درياچه گَهَر در درهای به همين نام در دامنه جنوبی اشترانکوه و در منطقه حفاظت‌شده‌ای به همين نام واقع شده است. درياچه در ميان دو شهر دورود و اليگودرز است که بيشترين خطری که اين درياچه را در حال حاضر تهديد مي‌کند پايين آمدن آب آن و آلودگی ناشی از حضور گردشگران است. درياچه حوضسلطان - قم درياچه حوضسلطان در 40 کيلومتری شمال شهرستان قم و 85 کيلومتری جنوب تهران و در حاشيه بزرگراه تهران- قم قرار دارد.اين درياچه در شمال شرق شهرستان قم واقع شده‌است و رشته کوه‌های البرز در شمال آن قرار دارد. وسعت و شکل درياچه متناسب با ورود آب و ميزان بارندگی آن در فصول مختلف سال متفاوت است. اين درياچه شامل دو چاله جدا از هم يکی به نام حوضسلطان و ديگری به نام حوضمره است که با آبراهه باريکی به هم وصل ميشوند. در فصول پر آب ابتدا چاله مره پر ميشود و سپس آب اضافی وارد حوض سلطان ميشود. درياچه کيو - لرستان درياچه کيو در شهر خرم‌آباد قرار دارد و يکی از منحصر به فردترين و زيباترين درياچه‌های استان لرستان به شمار مي‌آيد. آب اين درياچه از چشمه‌ای که در زير آن قرار دارد تامين ميشود. مساحت درياچه کيو 7 هکتار و عمق آن بين 3 تا 7 متر است. درياچه پريشان (فامور) - کازرون درياچه پريشان يا فامور، در 15 کيلومتری جنوب شرق شهرستان کازرون قرار داد. درياچه پريشان يکی از زيباترين درياچه‌های آب شيرين ايران است. اين درياچه به نامهای مور، پريشان، شور، کازرون، يون، موز، توز، پريشم، فزشويه و فامور نيز شناخته شده است. نام اين درياچه از کوه فامور، در شمال خاوری آن گرفته شده است. آب درياچه شيرين است و بخش بيشتر آن، از آبراهههايی است که از کوه فامور سرچشمه ميگيرند و بخشی نيز از منابع زيرزمينی تأمين ميشود. درياچه‌هايی که در معرض خطر جدی نيستند، اما غافل شدن از آنها ميتواند سرنوشتی مشابه درياچه‌های دو دسته ديگر را برای آنها در پی داشته باشد: درياچه ولشت - چالوس درياچه کوهستانی ولشت در جنوب غربی شهر چالوس و در شمال شرقی کلاردشت قرار دارد. در کيلومتر 25 جاده چالوس- کرج، شهر مرزن آباد قراردارد. در بخش‌های شرقی و غربی مرزن آباد، دو منطقه ييلاقی به نامهای کجور و کلاردشت واقع شده‌اند که دارای چشم اندازهای طبيعی و فرهنگی ديدنی و جذابی هستند. درياچه ولشت يکی از 10 درياچه آب شيرين کشور است و محيط زيست مناسبی را برای پرندگان و آبزيان است. درياچه شورمست - مازندران درياچه شورمست در 6 کيلومتری شهر پل‌سفيد قرار دارد. اين درياچه، تنها درياچه طبيعی شهرستان سوادکوه با وسعت 15 هزار متر مربع و عمق 5 متر است. روستا و درياچه شورمست در ناحيه جنوبی استان مازندران و در جنوب غربی شهرستان سوادکوه، شهر پل سفيد قرار دارد. درياچه ن ئور - اردبيل درياچه ن ئور در حدود 40 کيلومتری شرق شهر اردبيل در قرار دارد. اين درياچه در جنوب شرق اردبيل به طرف شهر خلخال و در يکی از دره‌های کوهسـتانی باغيرو قرار دارد. وسعت درياچه بيش از 220 هکتار و شامل دو درياچه کوچک و بزرگ است. اين درياچه‌ها در فصل پر آب به هم مي‌پيوندند و يک درياچه را به وجود مي‌آورند. درياچه‌های تار و هَوير - دماوند درياچه‌های تار و هوير در 30 کيلومتری شرق شهرستان دماوند از جمله درياچه‌های آب شيرين کوهستانی هستند. اين درياچه‌ها در ارتفاع بيش از 2900 متر از سطح دريا قرار دارند و راه ارتباطی آنها جاده ماشين روي، دماوند - درياچه تار است. اين دو درياچه در فاصله حدود 500 متری از يکديگر قرار دارند. آبهايی که به اين درياچه‌ها ميريزند، چشمهساران کوه‌های قرهداغ، سياهچال و شاهنشين در شمال و آبراهه‌های فصلی از جنوب است که قسمتی ازآب آنها وارد درياچه‌ها ميشود و قسمتی ديگر، آب رودهای تار و هوير را تأمين ميکنند. وجود اين ارتفاعات در کنار يکديگر بدون آنکه دره آن را شکافته باشد موجب پيدايش گودالی شده که درياچه تار در آن تشکيل شده است. |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر