چگونگی پاکسازی فلسطین از زبان ایلان پپ تاریخ‌شناس اسرائیلی

هشتصد هزار بی‌خانمان و ۵۳۱ روستا ویران گشت. چگونگی پاکسازی فلسطین از زبان ایلان پپ تاریخ‌شناس اسرائیلی

نقد کتاب بقلم مارسل پت

http://www.tlaxcala-int.org/article.asp?reference=8607

به فارسی از حمید بهشتی

پاکسازی فلسطین از فصل های تاریک قرن بیستم است که از جانب برخی با کمال میل به فراموشی سپرده می گردد. این امر موجب شده ایلان پپ رئیس بنیاد پروهش چالش ها در دانشگاه حیفا خود را با این موضوع کاملا مشغول نموده و حاصل تحقیقات خویش را به عرصه عمومی تقدیم نماید. نقدی از مارسل پت

«من خواهان نقل مکان اهالی بومی برای اسکان اسرائیلیان بجای آنها بوده و اینکار را به هیچ وجه غیر اخلاقی نمی یابم.»

نقل قول مزبور که از بنیانگذار اسرائیل در سرآغاز مقدمه نویسنده آمده است، خواننده را متوجه پاورقی مربوطه می کند.

خواننده می خواهد بداند دقیقا در چه زمان جناب بن گورین که به پدر ملت اسرائیل لقب یافته است این جمله را در باره اهالی عرب فلسطین گفته است و خطاب به چه کسی.

پاسخ بدین قرار است که داوید بن گورین در ۱۲ ژوئن ۱۹۳۸ در یکی از جلسات ریاست اجرائی آژانس یهود از نقل مکان اهالی بومی فلسطین برای اسکان یهودیان بجای آنها جانبداری نموده است. بن گورین بازیگر تعیین کننده سازمان صهیونیستی مزبور بوده است که آن زمان منافع مهاجرین یهود در فلسطین را در مجامع بین الملل نمایندگی می نمود.

در آن زمان، قریب به ۱۵ ماه پیش از آغاز جنگ دوم جهانی به خوبی قابل تشخیص بود که فلسطین که توسط انگلستان اداره می شد به میدان درگیری حادّی تبدیل خواهد شد. زیرا یهودیانی که از اروپا می آمدند صهیونیست بودند، یعنی ناسیونالیست های یهودی که قصد داشتند در سرزمینی که اهالی آن عرب بودند، یک کشور یهودی را بنیانگذاری نمایند. و این موجب می گشت که آنها بعنوان اقلیت مهاجر خواه نا خواه در ضدیت با نهضت ملی اهالی بومی که اکثریت قاطبه را تشکیل می دادند قرار گیرند.

موقعیت حساس مزبور بدین دلیل ایجاد گشت که تحت حمایت امپراطوری بریتانیا بین سال های ۱۹۲۲ و ۱۹۳۸ مهاجرت عظیمی از صهیونیست های مایل به اسکان در فلسطین بر خلاف خواست اعراب امکان یافت. بدین صورت انگلستان قولی را که بیانیه بالفور در ۱۹۱۷ برای حمایت از صهیونیست ها در ایجاد مکانی برای میهن یهودیان اروپائی در فلسطین داه بود، در عمل پیاده کرد.

جامعه ی صهیونیستی که در حال رشد بود از آغاز با راهکاری مشخص فعالیت می نمود و دائم برای ایجاد کشوری یهودی عمل نموده و موفق نیز بود. زیرا اعراب مقیم فلسطین به لحاظ فرهنگ اجتماعی از یهودیان به لحاظ سواد پائین تر و انگلیسیان نیز بر این امر واقف بودند. همه ی امور تحت نظارت و با موافقت آنها انجام می یافت.

به جهت چنین پیشینه ی تاریخی ایلان پپ تاریخ شناس سخنان داوید بن گورین در زمینه مجبور کردن اهالی عرب فلسطین به تغییر مکان را که وی ۱۰ سال پیش از تأسیس اسرائیل مطرح نموده بود نقل می کند.

خواننده به هنگام قرائت مقدمه کتاب همچنین می آموزد که طرحی موسوم به طرح D وجود داشته است که مبنای راندن فلسطینیان از وطنشان بوده و در تل آویو در خانه قرمز به تصویت رسیده است.

«در این ساختمان در ۱۰ مارس ۱۹۴۸ که روز چهارشنبه ی سردی بود ۱۱ مرد جلوس کرده بودند، متشکل از رهبران سالمند صهیونیست و افسران جوان یهود – که آخرین توافق خود را با طرح پاکسازی قومی فلسطین حاصل نمودند. در همان شب اولین دستورات نظامی به واحدهای محلی برای بیرون راندن فلسطینیان از بخش های بزرگی از کشور ابلاغ گشت. دستورات مزبور روش های عملی راندن اجباری را به دقت مطرح کرده بود: ایجاد وحشت فراگیر، محاصره و تیراندازی به روستاها و مناطق مسکونی، به آتش کشیدن خانه ها با همه دار و ندار، بیرون راندن، تخریب و سپس مین گذاری بر خرابه ها برای پیشگیری از بازگشت رانده شدگان. به هر واحد فهرستی از روستاها و محلات شهری ابلاغ می شد که در این طرح فراگیر هدفگیری شده بودند. آن را طرح D نامیده بودند که چهارمین و طرح نهائی برای سرنوشتی بود که صهیونیست ها برای فلسطین و اهالی بومی آن ریخته بودند. سه طرح پیشین فقط شامل شمایلی کلی از آن چیزی بودند که رهبران صهیونیست قصد داشتند با حضور آن همه فلسطینی در سرزمینی که جنبش ناسیونالیستی یهود برای خود در نظر گرفته بود، انجام دهند. این نقشه رسم شده بر کاغذ طراحی به صراحت و وضوح مطرح می ساخت: فلسطینیان می بایست اخراج می گشتند.»

ایلان پپ با اشاره به شماری از منابع تاریخی قصد دارد نشان دهد که از یک سو طرح D حاصل تمایل ایدئولوژیک صهیونیستی بوده است که در فلسطین کشوری مطلقا متشکل از مردم یهود بوجود آید، و از سوی دیگر طرح D به نظر نویسنده عکس العمل تحولات انجام یافته در آنجا پس از آنکه دولت انگلستان تصمیم گرفته بود به مأموریت خود در فلسطین پایان دهد، نیز بود.

درگیری های نظامی با شبه نظامیان فلسطینی به نظر پپ  بهترین زمینه و بهانه را بدست آنها می داد تا دورنمای ایدئولوژیک خود را از فلسطین پاکسازی قومی شده پیاده کنند. هدفگیری صهیونیستی در ابتدا مبتنی بر حملات انتقامجویانه در مقابل حملات فلسطینیان در فوریه ۱۹۴۷ بود که به ا قدامی برای پاکسازی قومی در سراسر آن سرزمین تبدیل گشت.

«پس از اتخاذ تصمیم، پیاده کردن آن شش ماه طول کشید. سپس بیش از نیمی از اهالی اولیه فلسطین، یعنی قریب به ۸۰۰ هزار تن ریشه کن شده، ۵۳۱ روستا تخریب و ۱۱ محله ی شهری خالی از سکنه شده بودند.

طرح تصویب شده در ۱۰ مارس ۱۹۴۸ و به ویژه پیاده کردن سیستماتیک آن در ماه های بعد به روشنی مصداق پاکسازی قومی را داشت که بر طبق حقوق معتبر فعلی ملت ها جنایت علیه بشریت به حساب می آید. پس از هولوکاوست دیگر تقریبا غیر ممکن گشته است که جنایت علیه بشریت پرده پوشی گردد. جهان مدرن متکی بر ارتباطات، به ویژه پس از بوجود آمدن رسانه های الکترونیک دیگر اجازه نمی دهد که فجایع حاصل دست بشر را از انظار عموم پنهان و تکذیب نمایند.  با این حال یک چنین جنایتی از حافظه های عرصه عمومی گیتی تقریبا به کلی محو گشته است: آواره نمودن فلسطینیان توسط اسرائیل در ۱۹۴۸٫

این مهمترین واقعه ی تعیین کننده در تاریخ مدرن فلسطین، از آن زمان بطور سیستماتیک تکذیب شده و تا کنون نیز نه بعنوان حقیقت تاریخی و نه به هیچ وجه بعنوان جنایت تلقی نمی شود. در حالیکه می بایست هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اخلاقی بدان پراخت.»

تاریخ شناس اسرائیلی ایلان پپ مصمم است سهم خویش را در این زمینه ایفا نماید. او با کتاب خویش روایت رسمی اسرائیل از زمان پیش از ۱۹۴۸ را که حقایق تاریخی را از هر راه ممکن لاپوشی و تحریف کرده است، به چالش می کشد.

«افسانه ای که تاریخ نگاری اسرائیل ساخته بود حاکی از انتقال داوطلبانه توده ای صدها هزار فلسطینی بود که تصمیم گرفته بودند بطور موقت مساکن و روستاهای خویش را ترگ گویند تا برای دستجات نظامی عربی که به قصد نابودی کشور یهودی آمده بودند، جا باز کنند.»

اما به گفته نویسنده، منابع فلسطینی به صراحت ثابت می کنند که دستجات یهود ماه ها پیش از ورود دستجات عرب به فلسطین و در زمانی که انگلیسیان مسئولیت حفظ نظم و قانون را در آن سرزمین داشتند، موفق گشته بودند قریب به یک چهارم میلیون فلسطینی را با زور از وطن خویش بیرون کنند.

ایلان پپ بر این باور است که نشان دادن یک تصویر کامل در باره وقایع فلسطین ضرورتی تاریخی و سیاسی است. و این کار قطعاً شامل بر منابع عربی و ثبت تاریخ شفاهی نیز می باشد. علاوه بر آن ما به لحاظ اخلاقی وظیفه داریم مبارزه علیه تکذیب این جنایات را ادامه دهیم. زیرا تاریخ به گونه ای که اکنون در اسرائیل رو شده است، هنوز به عرصه عمومی خودآگاهی و رویکرد مسئولانه نرسیده است.

در نظر پپ تاریخ شناس دقیقا صحبت بر سر این است که مکانیزم های پاکسازی قومی سال ۱۹۴۸ مورد بررسی قرار گیرند. اما او علاوه بر آن خواهان بررسی آن نظام فکری است که برای عاملین پاکسازی و جهان امروز امکانپذیر ساخته است، جنایاتی را که جنبش صهیونیستی ۱۹۴۸ مرتکب گشت به فراموشی سپرده و تکذیب نماید.

اینکه چرا نویسنده، کتاب را تا این حد با جان و دل نوشته است وی خود شرح داده:

«برای برخی شاید اینگونه رویکرد و بکار گرفتن عبارت پاکسازی قومی بعنوان اساس نمایش وقایع ۱۹۴۸ جنبه ی شکایت داشته باشد. از برخی جهات نیز در حقیقت من شکایت می کنم! از سیاستمدارانی که پاکسازی قومی را طراحی کردند و از ژنرال هائی که آن را پیاده نمودند. اما اگر من آنها را به نام قید می کنم، بدین خاطر نیست که قصد داشته باشم آنها را سپس به دادگاه بکشانم، بلکه بدین خاطر است که به جنایتکاران و قربانیان مزبور سیمائی داده باشم: قصد من جلوگیری از این است که جنایاتی را که اسرائیل مرتکب شده است، به عواملی که به سختی قابل درک می باشند، محول نمایند مانند “شرایط”، “ارتش” و حواله های ناروشنی نظیر آن و کشورهای متکی بر حاکمیت ملی را از مسئولیت ساقط نمایند و بگذارند که افراد، قصر در روند. من شکایت می کنم. اما خود من هم عضوی از اجتماعی هستم که در این کتاب محکوم می گردد. من خودم را هم مسئول و هم سهیم در این تاریخ یافته و همانگونه که دیگران در جامعه  ی من بر این باورند و نتیجه گیری کتاب نیز این را نشان میدهد، یک چنین هزیمت دردناکی به گذشته، تنها راه به سوی پیش است، اگر که ما قصد داریم آینده ی بهتری را برای همه مان، هم فلسطینیان و هم اسرائیلیان، بسازیم. این کتاب بدین موضوع پرداخته است.»

هر که قصد دارد درگیری خاورمیانه را بهتر درک کند، می بایست کتاب ایلان پپ را که با خون دل نوشته شده است، بخواند.

Ilan Pappé: “Die ethnische Säuberung Palästinas”, übersetzt von Ulrike Bischoff, Verlag Zweitausendeins, Frankfurt am Main 2007, € ۱۹,۹۰٫

مارسل پت (متولد ۱۹۴۶ نزدیکی کلن) رونامه نگاری آلمانی است، نویسنده، ناشر و نیز وکیل مدافع و بعنوان کارشناس خاورمیانه و اسلام شهرت دارد. وی ساکن بن می باشد.