جهانی که "جان لنون" می‌خواهد
"جان لنون"! (John Lennon) هنرمندی که اسم‌اش با آزادی‌خواهی و صلح‌طلبی گره خوده است. یکی از اعضای موسس گروه افسانه‌ای و اسطوره‌ای "بیتلز"، (The Beatles) بود که تاثیر انکارناپذیری بر روند موسیقی، هنرمندان و گروه‌های موسیقی بعد از خود، حتی تا همین امروز گذاشته است.
"جان" اما به اعتقاد بسیاری، موثرترین عضو این گروه بود. کما این‌که پس از متلاشی شدن گروه (در سال 1970) هم، موفق‌ترین بود.
اگر موسیقی "بیتلز"، نوجوانانه (Teenagers)
بود، "لنون" اما با بالاتر رفتن سن‌اش، کم کم دغدغه‌های بزرگانه و متفاوتی
را در آثار انفرادی‌اش به نمایش گذاشت. کارهایی که او در چارچوب "بیتلز"
می‌ساخت نیز درون‌گرایانه‌تر از ساخته‌های دیگر اعضاء بود. دغدغه‌هایی که
در آلبوم "تصور کن" نیز به خوبی نمایان است. صلح، آزادی،
حقوق زن و ... را در آثار و زندگی اش بوضوح می توان دید. با آثاری مثل "به
صلح فرصت بده"، "زنده باد مردم" و "قهرمان طبقه‌ی کارگر" و یا "تمامی نیاز
تو عشق است"، نگاه و طرز فکر و راه او را به‌خوبی می‌توان پی‌گرفت.
سویه‌ی‌های
صلح طلبی "لنون " در زندگی شخصی او نیز نمایان است. این که به تعبیر
بسیاری از زندگی‌نامه نویسان، او به همان اندازه که برای کار، حرفه و
دغدغه‌های موسیقایی‌اش اهمیت می‌داد ، برای خانواده و نزدیکان‌اش نیز اهمیت
قائل بود.
"جان لنون"، بعد از ازدواج با "یوکو اونو" (Yoko Ono) در سال 1969، با ادغام نام فامیلی خود و همسرش، نام خود را به "جان اونو لنون" تغییر داد، تا همگان را با بعد دیگری از نگاه‌اش آشنا کند.
از
سال 1975، عمده وقت‌اش را به بزرگ کردن فرزندش (شان) اختصاص داد. و در سال
1980 که با آلبوم "فانتزی دو نفره" به موسیقی بازگشت. در مدتی که به
بی‌کاری خودخواسته تن داده بود، تنها با حق کپی رایت فروش آثار اش در
بریتانیا و آمریکا روزگار می‌گذراند و تمام وقت خود را صرف خانواده کرده
بود.
ایده‌ی
نخستین یکی از بهترین کارهای او ، یک روز صبح در اوائل 1971، هنگامی شکل
گرفت که او در اتاق خواب، و توسط پیانویی که "جان" به همسرش هدیه کرده بود،
شکل گرفت در حالی در تمام مدت ساخت این آهنگ ، "یوکو" او را نگاه می‌کرد.
آهنگ
فوق العاده تاثیرگذار "تصور کن"، از آن آثاری است که تبدیل به شناسنامه و
امضای یک هنرمند شد. ولی جالب است که "جان" بعدها اذعان می کند که این اثر
«باید به‌عنوان اثری از لنون/اونو شناخته می‌شد. بخش بسیاری از آن
ترانه و مفهوم از "یوکو" است. اما آن روزها، کمی خودخواه‌تر و کمی
"مردسالار"تر بودم، و یک جورایی سهم‌اش را از قلم انداختم. اما این ]اثربرگرفته[ از کتاب شعر "یوکو اونو" به نام "گریپ فروت" بود» .
این
اثر، از "جهانی بدون مزر" و "زندگی در صلح و آزادی" می‌گوید. ترانه‌ای در
مخالفت با "میهن‌پرستی،مذهب‌پرستی، امپریالیسم و مالکیت". عقایدی که در
دیگر آثار "جان" هم می‌شود دید. تفکری که با مخالفت‌‌های صاحبان زر و زور
تزویر روبرو می‌شود. او حتی به‌خاطر مخالفت با جنگ ویتنام از خاک آمریکا
اخراج می‌شود! در همین راه، لقب وسوسه کننده "سِر" را، در اعتراض به
همراهی بریتانیا با جنگ ویتنام و نیجریه، نمی‌پذیرد.
برخلاف
تصوری که بسیاری از هنرمندان داریم، بسیاری از آن‌ها آدم‌های ساده، با
دغدغه‌هایی معمولی، مانند آدم‌های دیگر حتا افکاری سطحی و درگیر مسائل
پیش‌پا افتاده دارند. اغلب تنها تفاوت‌شان در همان چیزی است که به آن
معروف‌اند!
"جان لنون"، بعد از جدایی اعضاء گروه بیتلز، در آهنگی به نام "چطور می‌خوابی؟" به "پل مک کارتنی" (عضو سابق بیتلز) می‌تازد که «تنها کار ]به درد بخورِ[
تو، "دیروز" بود» و «خوشگلی شاید یکی دو سالی بماند، خیلی زود همه
می‌فهمند که چکاره‌ای»!!! یعنی کاری شبیه به کل کل‌های رپرها. (البته "مک
کارتنی" هم با آهنگ "همه مردم می‌فهمند" به او پاسخ می‌دهد) .
با
کنار هم گذاشتن این رفتارها برخی معتقدند که ترور او توسط فردی که تعادل
روانی نداشته، صرفن ظاهر ماجراست و در حقیقت "لنون " را قربانی جریان‌های
خشونت‌طلب مخالف موسیقی و کارهای او می‌دانند.
"تصور
کن!" آهنگی است که سعی می‌کند آرمان‌شهری را به تصویر بکشد که هرچند مثل
پیانوی اول کار، چندان ایده‌آل به‌نظر نرسد، ولی پر از احساس باشد. هرچند
مانند ویدئوی آن، نه درخشان و چشم‌گیر، بلکه سرشار از آرامش و امید است.
در
این‌جا باید به ویدئوی هوشمندانه روی این ترانه اشاره کنم که برعکس
نمونه‌های ایرانی‌اش که هرجا اسم بمب می‌آید، بمب، و هرگاه اسم نهنگ
می‌آید، نهنگ نشان نمی‌دهدسازنده این ویدئو موزیک طرحی نو درانداخته و به
جای "نشان دادن" و نکوهش آنچه نمی‌خواهد، با "نشان ندادن" و حذف آن، جهان
را آن‌طور که (در ذهن او) "باید باشد" به تصویر می‌کشد. ساده و بی آلایش.
به جای "آرایش کردن"، "آلایش زدودن" را مد نظر قرار می‌دهد.
بیش
از چهل سال که از انتشار "تصور کن" می‌گذرد، این اثر هم‌چنان الهام‌بخش
هنرمندان زیادی در سراسر جهان و در دوره‌های گوناگون بوده است. در واقع این
اثر در حال تکثیر است! بذر گیاه "تصور کن"، در جغرافیای فرهنگی جهان
پراکنده شده است!
نمونه‌ی
ایرانی آهنگ "تصور کن" (با ملودی و صدای "سیاوش قمیشی"، ترانه "یغما
گلرویی"، و آرانژمان "آلن جی ناظاریان")، سال‌ها بعد در ایران سبز می‌شود!
(در مقالات آینده به آن هم می‌پردازم)
در
پایان شعر "تصور کن" را، با ترجمه آن می‌توانید از نظر بگذرانید، تا با
اندیشه این هنرمند بزرگ و تاثیرگذار تاریخ جهان، بهتر و بیشتر آشنا شوید.
Imagine
تصور کن
Imagine there’s no heaven, It’s easy if you try
تصور کن بهشتی نیست، بخواه! این کارِ سختی نیست
No hell below us, above us only sky,
جهنم نیست پایین-دست، به بالا آسمونی هست
Imagine all the people living for today…
تصور کن همه مردم، امروزُ زندگی کنن...
Imagine there’s no countries, It isn’t hard to do
تصور کن نباشه کشوری این کار سختی نیس
Nothing to kill or die for, No religion too
برای مرگ-و-میر، هیچی، و حتی مذهبی هم، نیس
Imagine all the people, living life in peace…
تصور کن همه مردم، بگذرونن روزگار، در صلح
You may say I’m a dreamer, but I’m not the only one
بگی شاید؛ خیالبافم، ولی تنها که من نیستم!
I hope some day you’ll join us, And the world will be as one
تو هم با ما بشی ای کاشُ این دنیا یکی باشه!
Imagine all the people sharing the entire world…
تصور کن همه مردم شریک شَن کل دنیا رو...
You may say I’m a dreamer but I’m not the only one
بگی شاید؛ خیالبافم، ولی تنها که من نیستم!
I hope some day you’ll join us, And the world will live as one
تو هم با ما بشی ای کاشُ این دنیا یکی باشه!
Imagine no possessions, I wonder if you can
تصور کن نباشه مالکیت، بتونی در شگفتم من!
No need for greed or hunger, a brotherhood of man
بی نیاز از طمع و آز، برادروار
انسان ها
Imagine all the people, sharing all the world…
تصور کن همه مردم، شریک شَن کل دنیا رو...
You may say I’m a dreamer, but I’m not the only one
بگی شاید؛ خیالبافم، ولی تنها که من نیستم
I hope some day you’ll join us, and the world will live as one
تو هم با ما بشی ای کاشُ این دنیا یکی باشه
------------------------------------------------------------------------------
تالیف و برگردان فارسی از :
بهزاد رئیسی ، خواننده و آهنگساز در تهران
طرح از شاهرخ حیدری
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر