استان‌ها، میترا بهرامی: اردیبهشت‌ماه از زیباترین ماه‌های سال است که در آن، جای‌جای زمین رخت سبزرنگ بر تن کرده و خود را به زیبایی آراسته است؛ ماهی که مشاهده زیبایی‌اش چشم و دل را می‌نوازد و شکوه خلقت را متجلی می‌کند.
زمینی که به انسان‌ها بیشتر مواهب الهی را عرضه کرده و به فرموده قرآن برای آسایش انسان مسخر شده است، اما گاهی مورد بی‌مهری ساکنانش قرار می‌گیرد و انسان‌های روی این کره خاکی، قدرنشناسانه با آن به ستیز می‌پردازند.
این موضوع که تولید بیش‌ازحد زباله، از بین بردن پوشش گیاهی و آلوده کردن آب‌ها نمونه‌ای از آن به شمار می‌رود، مجامع بین‌المللی، متخصصان و مجموعه‌های مردم‌نهاد را بر آن داشته است که روزی را به‌صورت نمادین به‌عنوان روز زمین پاک نام‌گذاری کنند برای این کار، ۲۲ آوریل مصادف با دوم اردیبهشت‌ماه انتخاب‌شده است.
اینک اما به گفته کارشناسان و مسئولان امر، موضوع بیابانی شدن زمین‌ها و در نتیجه گسترش خطر ریزگردها در کنار پسماند از مهم ترین تهدیدهای زمین است که در قزوین اتفاق می‌افتد .
۱۰۰ هزار هکتار زمین در قزوین در معرض بیابان شدن است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین نسبت به بیابانی شدن حدود ۱۰۰ هزار هکتار از زمین‌های این استان هشدار می‌دهد و می‌گوید: نبود پوشش گیاهی مناسب، علت بروز این اتفاق است و امکان وقوع آن در دو شهرستان بویین زهرا و آبیک وجود دارد.
علی‌اکبر اسداللهی در گفتگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: در آبیک از روستای شاهین تپه تا فتح‌آباد پوشش گیاهی منطقه از بین رفته و موضوع بیابانی شدن زمین‌ها در آستانه وقوع است که این موضوع یک هشدار جدی برای ما محسوب می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: بیابانی شدن زمین‌ها عوارض و صدمات فراوان و جبران‌ناپذیری برای استان به همراه دارد و باید آن را جدی گرفت تا بتوان از خطرات این اتفاق در امان ماند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین تصریح می‌کند: مقابله با این موضوع نیازمند عزم و اراده راسخ و مدیریت قوی است و در صورت مدیریت نکردن آن، در سال‌های پیش رو، بحرانی به نام توسعه بیابان‌ها رخ می‌دهد.
اسداللهی ارائه الگوی کشت را مهمترین راه پیشگیری از گسترش بیابان می‌داند و عنوان می‌کند: ایجاد پوشش گیاهی ازطریق کاشت درخت در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بدون از دست دادن فرصت، یکی از راه‌هایی است که به کمک آن می‌توان از گسترش بیابان جلوگیری کرد.
وی خاطرنشان می‌کند: بدون شک آگاهی، اعتقاد و همراهی همگانی در راستای جلوگیری از بیابانی شدن مناطق استان می‌تواند قزوین را یاری کند و مصون ماندن از این خطر، در گرو مدیریت علمی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین با بیان اینکه بحران کم‌آبی یکی از عوامل گسترش بیابان‌هاست که نیازمند چاره‌اندیشی است اضافه می‌کند: در مناطق خشک و نیمه خشک، این مشکل دوچندان می‌شود و فرسایش خاک نیز در آن بیشتر مشهود است.
اسداللهی بیان می‌کند:استان قزوین درحال حاضرافزون بر ۲۸ هزار هکتار جنگل و حدود ۸۵۰ هزار هکتار مرتع دارد که با توسعه و افزایش آن، زمینه بیابانی شدن نه‌تنها پیشرفت نمی‌کند؛ بلکه از بین می‌رود.
وی با اشاره به وجود ۳۰ هزار هکتار بیابان در استان قزوین تصریح می‌کند: از این میزان ۵ هزار هکتار تثبیت شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر مشکل کم‌آبی، وضعیت ناخوشایندی را برای استان رقم زده به طوری که ۷۰ درصد از منابع آب به هدر می‌رود و این برداشت بی‌رویه مشکلات زیادی ایجاد کرده است.
اسداللهی خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر ۲۴۰ هزار هکتار از زمین‌های استان در معرض تهدیدهای محیط زیستی قرار دارد و درصورت گسترش بیابانی شدن زمین‌های قزوین، استان‌های مجاور آن یعنی تهران و البرز هم از این بحران در امان نیستند و در مدت کوتاه چند ساله، حوادث بدی اتفاق خواهد افتاد.
وی عنوان می‌کند: هزینه‌های ناشی از بی‌توجهی به موضوع بیابانی شدن اراضی در استان قزوین قابل‌توجه است از این رو باید هر چه سریع‌تر نسبت به ایجاد پوشش گیاهی در این استان اقدامات لازم به عمل آید.
ریزگردهای دشت جنوبی قزوین؛ تهدیدی جدی
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین هم در این خصوص اظهار می‌کند: دشت جنوبی قزوین شدیداً در حال بیابانی شدن است و کانون اصلی ریز گردها محسوب می‌شود که مشکلات زیادی را برای استان به همراه خواهد داشت.
سیاوش شمسی‌پور ادامه می‌دهد: از جمله علل وقوع این مشکل موضوع برداشت بیش از حد آب از منابع و حذف پوشش گیاهی است چرا که هم اکنون یک هزار و ۵۰۰ شتر در این منطقه وجود دارد که چرای آن‌ها بی‌شک بر این موضوع اثرگذار است.
وی خاطرنشان می‌کند: باید تا آنجا که امکان دارد نسبت به ایجاد و گسترش پوشش گیاهی در سطح استان اعم از مناطق مسکونی و غیرمسکونی، اقدام کنیم.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین تصریح می‌کند: این امر در شهرها با درختکاری و ایجاد بوستان‌ها امکان‌پذیر است و هر چه در این کار پیشرو باشیم، از توسعه پدیده ریزگردها و گردوغبارهای بیشتر در امان می‌مانیم.
شمسی‌پور از موضوع گردوغبار به‌عنوان یکی از مشکلات عمده محیط زیستی استان یاد می‌کند که قزوین را در معرض تهدید و خطر جدی قرار داده است.
وی می‌گوید: برای حل مشکلات محیط زیستی باید همه مردم و مسئولان وظیفه خود را انجام دهند و این موضوع در قانون نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین بابیان اینکه در حال حاضر همه دستگاه‌ها وظایف محیط زیستی خود را به‌درستی و به طور کامل انجام نمی‌دهند، خواستار همکاری بیشتر آنان برای حفاظت از محیط زیست می‌شود.
شمسی‌پور اضافه می‌کند: نقش مردم نیز در این زمینه مشخص و انکارناپذیر است و هرچه فرهنگ محیط زیستی مردم تقویت شود، به حفظ زمین نیز بیشتر کمک شده است.
وی کاهش تولید زباله را در این زمینه بسبار حائز اهمیت می‌داند و تصریح می‌کند: مردم می‌توانند با خودداری از مصرف کیسه‌های پلاستیکی و نیز جایگزینی کیسه پارچه‌ای با آن تا حد زیادی به زمینی که خود، ساکنان آن هستند یاری برسانند.
موضوع زباله و پسماند از مسائلی است که بارها مسئولان بر ضرورت مدیریت آن تأکید کرده‌اند و فریدون همتی، استاندار قزوین هم بر آن تأکید جدی دارد.
مدیریت پسماند به گفته کارشناسان در صورت کاهش تولید زباله از مبدأ، استفاده دوباره از محصولات خریداری شده در منازل و سپس بازیافت مواد امکان‌پذیر است اما تحقق آن عزم جدی مردم و مسئولان را می‌طلبد.
