قربانی اسید پاشی: کسی که روی من اسید پاشید، در مدرسه دارد درس می دهد
روز
گذشته فیلم مستند معصومه توسط کانون شهروندی زنان با حضور سونا مقدم،
کارگردان، معصومه و زیور، دو تن از قربانیان اسیدپاشی در موسسه بهاران
اکران شد. مستند "معصومه" درباره زندگی زنی بنام معصومه ساخته شده که توسط
پدرشوهرش مورد حمله اسیدپاشی قرار می گیرد و برای اینکه فرزند خود را در
کنارش حفظ کند، از اجرای حکم قصاص پدر شوهرش، می گذرد. در این مستند همچنین
به اختصار به زندگی چند تن دیگر از کسانی که مورد این جنایت قرار گرفته
اند پرداخته شده است.
پس از پخش مستند، ندا ناجی، مجری برنامه و از اعضای کانون
شهروندی زنان از اسیدپاشی های سریالی اصفهان به عنوان خشونتی عمومی علیه
جامعه زنان کشور یاد کرد و از دکتر شروین وکیلی و دکتر سارا منصفی برای
تحلیل پیرامون چرایی، علل و عوامل اتفاق اسیدپاشی به عنوان جامعه شناس و
روان شناسان دعوت کرد که به ایراد سخنانی بپردازند.
شروین وکیلی در ابتدای صحبت هایش با اشاره به تأثیرگذاری فیلم
گفت: «اسیدپاشی، یکی از نمونه های خشونت علیه زنان است. به این دلیل که
زیبایی برای زنان اهمیت زیادی دارد و از این رو مورد آسیب از سوی مرد قرار
می گیرد و طی سال های گذشته نیز سالی حدود 300 نفر مورد حمله اسیدپاشی قرار
می گیرند که از سال 90 به بعد هم این اتفاق ها اوج مضاعفی گرفته است.
وکیلی همچنین با اشاره به اینکه آیا خشونت با بخشش کاهش پیدا
می کند یا نه، گفت: «من هوادار قصاص هستم. در اسید پاشی ما با جنایت و جرم
خشونت بار رو به رو هستیم. در واقع اسیدپاشی هم نوعی خشونت نسبت به بدن
دیگری است. بدن مردان به قصد کشتن مورد حمله قرار می گیرد اما بدن زنان
بیشتر به قصد آسیب رساندن، مورد حمله قرار می گیرد، زیرا تعداد مردانی که
کشته می شوند، بسیار زیاد هستند اما زنانی که بدنشان مورد آسیب قرار می
گیرد، بیشتر است.»
وکیلی با طرح این سوال که زمانی که خشونتی رخ می دهد، چه طور
باید نسبت به آن واکنش نشان داد؟ ادامه داد: «یک نگرش می گوید که باید
تقاص آسیبی که رسانده شده است، گرفته شود. یعنی چشم برابر چشم و دندان
برابر دندان که نگرشی قدیمی است. نگاه دیگری هم مربوط به قرن 18 است که
نگاه فایده انگارانه است. به طوری که می گوید، مجازات باید احتمال تکرار را
کاهش دهد.»
در ادامه دکتر سارا منصفی، متخصص روانشاسی زنان در زمینه
توانمند سازی زنان و مادران هم گفت: «اسیدپاشی بدترین نوع جنایت یک انسان،
علیه انسان دیگر است. در واقع حد نهایت خشونت که هدفش انتقام گرفتن است.»
او یادآوری کرد: « اسیدپاشی به دلایل فردی و اجتماعی خودش روی
می دهد. اما دلایل فردی آن برای روانشناسان خیلی مهم است و دلایل فردی آن
است که نیاز به بررسی بیشتری دارد. در واقع باید ببینیم که چه اتفاقی می
افتد که فرد به این حد از خشونت دست می زند. در بررسی هایی که از دید
روانشناسی صورت گرفته، می بینیم که این افراد اختلالات روانی و شخصیتی
زیادی دارند. حتی ممکن است در خانوده هایشان نیز اعتیاد از هر نوعی، از هم
پاشیدگی خانوادگی و مسائلی از این دست را داشته اند.»
او با طرح این سوال که چرا اسیدپاشی رخ می دهد، گفت: «برای
خیلی از افراد مسأله جدایی و یا وابستگی ایجاد می شود و دچار ناکامی می
شوند اما چرا فقط یک عده ای دست به این کار می زنند. در پاسخ می توان گفت
کسانی که روان سالم ندارند و یا اینکه مشکلات شخصی و فردی دارند که با خود
به رابطه آورده اند. کسانی که اسیدپاشی می کنند، معمولا شخصیتی ضد اجتماعی
دارند که از سرپیچی از قوانین هم احساس گناه نمی کنند. خیلی مواقع فرهنگ
غلط و مردسالارانه نیز در این موضوع دخیل است که حق انتخاب را از زن می
گیرد، زن را جنس دوم می داند و اینکه زن باید تحت نفوذ باشد.»
در ادامه، سونا مقدم، به عنوان کارگردان فیلم با اشاره به
پروژه فیلم گفت: «این مستند حدود سه سال طول کشید. ما در اسیدپاشی قربانی
مرد هم داریم و محسن مرتضوی، یکی از قربانیان اسیدپاشی است. در مورد معصومه
خیرین زیادی کمک کردند که او از این وضعیت روحی بیرون بیاید و معصومه
خواست و توانست.»
معصومه، قربانی اسیدپاشی و شخصیت اول مستند هم در صحبت هایی
کوتاه، گفت: «تنها قانونی که برای این جرم وجود دارد، قصاص است ولی من
مخالف قصاص هستم. چیزی که من 5 سال با آن درگیر بودم من را به این نتیجه
رساند که قوانین ما نقص های زیادی دارد و در مورد این جرم هیچ قانون
بازدارنده ای وجود ندارد.»
معصومه گفت:" اینکه من با دستان خودم، به دلیل اینکه نابینا
شده ام، چشمان فرد دیگری را بگیرم و یک زشتی دیگر به جامعه ببخشیم، خوب
نیست. اگر ایران مثل هند، برای چنین جرمی سی سال زندان بدون بخشش می گذاشت،
خیلی بهتر بود. متاسفانه برخی مسئولان چشم هایشان را بسته اند. وقتی فرد
مورد اسیدپاشی قرار می گیرد، زندگی اش آسیب می بیند و خانواده درگیر درمان
می شود. به طوری که بچه ها در این بین فراموش می شوند.»
وی با انتقاد از کم کاری دولت در این زمینه گفت: « در کشورهای
دیگر دیده ام وقتی چنین اتفاقی می افتد، روانشناسی از طرف دولت، هر دو طرف
از جمله مجرم و فرد مورد آسیب واقع شده را بررسی و به آنها کمک می کند که
چرا 2 نفر به این نقطه رسیده اند؟ خیلی از کسانی هستند که این اتفاق
برایشان افتاده و از لحاظ روحی وضعیت خوبی ندارند و نیاز به کمک دارند.
یعنی در مواقعی فقط کمک مالی راه چاره نیست.»
در بخش پایانی این نشست، زینت که قربانی اسیدپاشی است، گفت:
«من 5 سال است که در انتظار قانون هستم. بعد از 5 سال حکمی داده اند که
قانع کننده نیست. الان به برادر شوهر من که خواستگار من و باعث این
اسیدپاشی بوده است، 10 سال حکم داده اند ، بدون اینکه هیچ دیه ای به من
تعلق بگیرد. من که با اعدام مخالف هستم، دیه هم پرداخت نمی کنند، پس چه طور
زندگی را بگذرانم؟ فردی که روی من اسید پاشیده، معلم است و دارد درس می
دهد. پس این چه قانونی است؟ این فرد در کلاس ها درس اسیدپاشی می دهد؟»
