اردیبهشت سال ۱۳۸۷، شش تن ز مدیران جامعه بهایی به نامهای فریبا کمال آبادی، جمال الدین خانجانی، عفیف نعیمی، سعید رضایی، بهروز توکلی و وحید تیزفهم در حمله مامورین امنیتی به منازلشان دستگیر شدند. مهوش ثابت، یکی دیگر از مدیران جامعه بهایی، پیشتر در اسفند ماه ۱۳۸۶ بازداشت شده بود.
به گزارش سحام٬ به بهانه ششمین سالگرد دستگیری مدیران جامعه بهایی، دوشنبه گذشته اعضای خانواده این زندانیان عقیدتی به همراه تعدادی از فعالان عرصه سیاسی و مدنی و همچنین جمعی از هم بندان سابق آنها گرد هم آمدند.
این افراد بخاطر عقیده خود زندانی اندنرگس محمدی از فعالان حقوق بشر که مدتی را با فریبا کمال آبادی و مهوش ثابت در اوین گذرانده است در ابتدا گفت:«این افراد کسانی هستند که به خاطر اعتقاد و ایمان خود اکنون در بند هستند و ما آنها را به شرف وصفت انسانی می شناسیم. کیست که نداند این عزیزان مجرم نیستند و هرگز چیزی را به کسی تحمیل نمی کنند؟ ما شرمنده ایم و نمی دانیم چه طور باید بگوییم که این افراد بخاطرباور، اعتقاد و ایمان خود چنین هزینه ای را می پردازند. امیدواریم روزی جامعه ما به این پتانسیل برسد که بهائیان هم بتوانند شغل داشته باشند و تحصیل کنند. در ایران به دلیل سیاست های تنگ نظرانه که حکومت در تمام حوزه ها از حوزه فکرو اندیشه گرفته تا آزادی رسانه ها و غیره، پیش گرفته است، شاهد چنین اتفاقاتی هستیم.» نرگس محمدی اضافه کرد: « من به خاطر رنجی که این عزیزان می کشند، به آنها تبریک می گویم چون این رنج باعث نفوذ کلام آنها می شود. ما مطمئن هستیم این رنجی که آنها می کشند بخاطر فکرو عقیده ای است که ناشی از صداقت آنهاست و این هزینه هم به همین دلیل است. »
وزنه های سنگین تعصب از من جدا شدهمچنین محمد نوری زاد هم که در این جلسه حضور داشت با ابراز تأسف از زندانی بودن مدیران جامعه بهایی یادآور شد:«تا قبل از اینکه به زندان بروم وزنه های تعصب را به همراه داشتم اما پس از اینکه از زندان آزاد شدم این وزنه های سنگین تعصب از من جدا شد و نگاه من عوض شد. الان هم فکر می کنم هر کدام از ما بخاطر رنجی که این عزیزان بخاطر اعتقادشان متحمل می شوند باید به گونه ای اظهار شرمندگی کنیم.»
هر کدام از ما به گونه ای از ستم ستمگر آسیب دیده ایم
عیسی سحرخیز، از چهرههای فعال سیاسی و مطبوعاتی در ایران هم از دوران محکومیتش در کنار آقایان توکلی و دیگران خاطراتی نقل کرد و گفت:«من با این هفت عزیز به گونه ای زندگی کردم. هنگامی که من را برای ملاقات می آوردند در مینی بوس با خانم ثابت و کمال آبادی همراه بودم و در زندان هم رابطه نزدیکی با آقای توکلی داشتم وبا دیگر دوستان هم آشنا شدم. فکر می کنم که اگر بناست ما سر فرود آوریم باید برابر اکثریت قریب به اتفاق ملت ایران سر فرود آوریم چون اقلیتی خود را تحمیل کرده اند. ظلمی که به بهائیان می شود به نوعی به مسیحیان، زرتشتیان و سایرین هم شده است و هر کدام از ما به گونه ای از ستم ستمگر آسیب دیده ایم. ولی واقعیت این است که در حکومت استبدادی، هر عقیده ای برتابیده نمی شود و هر کسی بخواهد انسانی بیاندیشد با او انسانی برخورد نمی شود. اکنون هم دور جدیدی از بازداشت ها شروع شده است تا بگویند تحولات سیاسی نقشی در کشور ندارد و تنها یک نفر تصمیم می گیرد. این دوستان همیشه در پذیرش مسئولیت پیش قدم بوده اند و هر کاری انجام می دهند در جهت انسانیت است. »
مهوش و فریبا با واژه استقامت روحیه خود را نگه داشته اندنسرین ستوده، از وکلای دربند پس از انتخابات سال ۸۸ ابراز داشت:«با نگاهی به تاریخ ۳۵ سال گذشته ایران می توانیم بگوییم که گسست افکار به گونه ای کم شده است. الان شرایط به گونه ای است که مقامات سیاسی ما می گویند ما بخاطر اعتقاد، کسی را در زندان نمی کنیم و به صرف بهایی بودن کسی در زندان نیست. همین طور فتواهای زیادی را از جمله فتوای آیت الله سیستانی را داریم. ما الان در کارنامه دوستان بهایی مان نظرات آیت الله منتظری، صانعی و آقای فاضل میبدی را داریم که جامعه مذهبی ایران نمی تواند از آن چشم پوشی کند. همین طور پس از سال ۸۸ هم زمینه بیشتری برای اتحاد فراهم شد. ما به خوبی می دانیم که دوستانی مثل شما به جا به جایی قدرت فکر نمی کنند و بااین وجود درد بیشتری را متحمل شده اند. تا سال گذشته ما امکان برگزاری چنین نشست هایی را نداشتیم و حتی نمی توانستیم از دردهای مشترکمان حرف بزنیم. اما الان خوشحالیم که گرد هم آمده ایم. از طرف دیگر بهتر است که کمی به ادبیات بیانیه جهانی حقوق بشر توجه کنیم. ادبیاتی که به آلام و رنج ها اشاره دارد. مهوش و فریبا با واژه استقامت روحیه خود را نگه داشته اند و با روحیه ای عالی به جلو میروند. ما الان در کنار هم هستیم برای خودمان نه برای کسی. ما با هم هستیم چون به جامعه بهایی ظلم شد و پدران و مادران ما به این مسأله نگاه نکردند.»
آقای سلطانی دغدغه اقوام و اقلیت ها را داشتمعصومه دهقان همسر عبدالفتاح سلطانی، از وکلای دربند هم در این جمع ضمن ابلاغ سلام همسرش و تاکید او بر مساله حقوق بشر، گفت:«ما رو به جلو هستیم و این دور هم جمع شدن هم یک نشانه است. از وقتی آقای سلطانی وارد پرونده اقوام و اقلیت ها شد با افکار مردم و مخصوصا اقوام و اقلیت ها بیشتر آشنا شدم. از همان ابتدا آقای سلطانی دغدغه اقوام و اقلیت ها را داشت و همین الان هم که او در زندان است رفتارش به گونه ای بر اساس احترام به مسأله حقوق بشر و اهمیت به این مساله است. او همیشه به من می گوید که مبادا تعصب کورت کند چراکه باید به انسان به عنوان انسان به ما هو انسان نگاه کرد. الان هم سلام آقای سلطانی را به شما ابلاغ می کنم ومی گویم که او همیشه از حال شما می پرسد و می گوید که در چه اوضاعی هستند؟»
شناخت، دستاورد انتخابات سال ۸۸ بودژیلا بنی یعقوب، روزنامه نگار و زندانی سابق هم به نقل از خاطراتی از مهوش ثابت و فریبا کمال آبادی پرداخت و گفت:«انتخابات سال ۸۸ دستاوردش شناخت ما نسبت به یکدیگر بود و این همیشه موضوع بحث من و فریبا در زندان بود. فریبا از جمله افرادی در زندان است که روحیه عالی دارد و هیچ کس فکر نمی کند که او ۲۰ سال حکم دارد. او همیشه آرامش فوق العادهای داشت و من همیشه راز این آرامش را از او می پرسیدم. او به من می گفت که ایمان عمیق به راهی که دارم باعث می شود همیشه آرام باشم و اینکه می بینم زندان چقدر تأثیر مثبتی در راهم داشته است. اینکه کجا ممکن بود من تو را بشناسم و یا اینکه آدم های زیادی در زندان آمدند و رفتند و از نزدیک با هم آشنا شدیم و این فرصت بسیار خوبی است. مهوش هم همیشه محبت عجیبی در دل داشت. اما نکته ای که می خواهم بگویم این است که مصائب جامعه بهائیت برای من همیشه مهم بود اما وقتی در زندان بودم با مصائب آنها از نزدیک آشنا شدم. درست است که ما می گوییم به همه ما ظلم شده است اما وقتی من در زندان به دوستان بهاییام نگاه می کردم گویی چیزی قلبم را فشار می داد. چون فکر می کردم که ما جایی با دولت درگیر شدیم اما این افراد حتی چنین کاری هم نکرده اند. آنها فقط می خواهند عقیده خود را داشته باشند و به این دلیل زندان می شوند و من از این بابت واقعا بخاطر ظلمی که به آنها می شود متاسفم.»
دایره سختی ها همیشه برای بهایئان در ایران سختتر بوده استاسماعیل عبدی، عضو انجمن صنفی معلمان به مشکلات بهائیان در زمینه تدریس اشاره کرد و گفت:« از اوایل انقلاب حاکمیت شروع به تصفیه معلمان بهایی کرد به گونه ای که هیچ معلم بهایی دیگر حق تدریس نداشت. کم کم کار به دانش آموزان هم رسید و آنها در کوچه محله و حتی مدارس اذیت می شدند و اینها فقط به دلیل نوع نگاهشان بود. این ظلم آشکاری که به جامعه بهائیت شده، در تاریخ ایران هم ثبت شده است. ما متاسفیم که هموطنان ما بخاطر عقیده شان از شغل هایشان محروم می شوند و این دایره سختی ها همیشه برای بهایئان در ایران تنگ تر بوده است.»
در میان حضار همچنین ناصر اشجاری،از فعالان مدنی، نیز حضور داشت و با انتقاد از شرایط سخت کنونی برای جامعه بهائیت اظهار داشت:«درست است که سکولارم اما سکولاری به معنای ضد بهائیت، ضد شیعه، ضد سنی و به طور کلی به معنای ضد دینی نیست. ما باید یاد بگیریم که با هر ایده ای به عقاید یکدیگر احترام بگذاریم. من برای دومین بار است که در یک جمع بهایی حاضر می شوم. یکبار قبل از انقلاب بود و بار دوم هم الان است که در خدمت شما هستم و از این بابت خیلی خوشحالم. نگاه ها به بهائیت قبل از انقلاب و حتی تا مدتی پس از انقلاب به گونه ای بودکه مردم از این افراد به نوعی ترس داشتند ولی الان ما گرد هم هستیم و این یعنی گام بزرگی رو به جلو.»
آیت الله معصومی تهرانی هم در بخش دیگری از این نشست گفت:« نگاه ها باید عوض شود و من فکر می کنم الان زمان خوبی است نه در حد فشار و یا رایزنی، کاری بین این دو با برخی علمای تندرو قم، برای آزادی بیان و عقیده. اینکه هر کدام از ما بتوانیم اندیشه های خود را در کشور داشته باشیم.»
مادر شهید مصطفی کریم بیگی نیز در میان جمع حضور داشت و با اشاره به یک درد مشترک، گفت:« نباید ما خود را از هم جدا بدانیم و همه با نوعی یک درد مشترک داریم. من تا قبل از شهادت مصطفی فردی بودم که خیلی به مسائل آشنایی زیادی نداشتم اما بعد از شهادت مصطفی افراد زیادی را دیدم. من خانواده فرزاد کمانگر در کردستان و مادرستار بهشتی را در تهران دیدم و از این جهت می گویم که ما همه در هر جایی که باشیم، درد مشترکی داریم و شما هم ما را از خود جدا ندانید.»
باید روی اصول مشترک مثل آزادی کار کنیمدکتر محمد ملکی هم به عنوان حسن ختام در این نشست صحبت و با اشاره به خاطراتش از زمان قبل و بعد از انقلاب و رنجی که به بهائیان رفته، گفت:«من به خوبی می دانم که بهائیان از رفتن به دانشگاه در ایران محروم هستند و وقتی که من مسئول دانشگاه تهران شدم اولین شرطم در دانشگاه این بود که برای من هیچ دانشجویی در دانشگاه فرق نمی کند و همه باید بتوانند درس بخوانند. گله من از دوستان این است که برخی فکر می کنند ظلم، فشار و کشتار در ایران از سال ۸۸ شروع شده است ولی اینطور نیست. از این جهت استدعا دارم تاریخ ۳۶ ساله خون و خشونت را از اول بخوانند. وقتی سال ۸۸ شد سال ۸۸ که همه شرکت کردند بهایی و مسلمان نداشت و همه به میدان آمدند. بنابراین ضمن تجلیلی که من از رنجی که از سال ها پیش به بهائیان رفته است می خواهم بگویم باید به تمام گروه ها در کشور احترام گذاشت. من بخاطر بوسه ای که بر سر ترانه زدم حرف های زیادی شنیدم اما ۱۰ بار دیگر هم این کار را می کنم و تکرار می کنم که باید به هر عقیده ای احترام گذاشت. بیاییم به عقاید هم احترام بگذاریم و دسته بندی ها را کنار بگذاریم. مهم نیست که او اصلاح طلب است یا نه. مهم این است که باید حتی در صورت مخالفت به فکر او احترام گذاشت. نباید در جامعه به نفی همدیگر بپردازیم چراکه ما را از هدف دور می کند و به هیچ مقصودی نمی رساند. باید روی اصول مشترک مثل آزادی کار کنیم.»
همچنین در این نشست عکسی از مدیران جامعه بهایی ایران تهیه شده بود که حضار به رسم یادبود آن را امضا کردند و آیت الله معصومی تهرانی هم که در جمع حضور داشت تابلویی را برای یادبود به خانواده توکلی هدیه کرد. در پایان نیز از عبدالفتاح سلطانی، مهناز پراکند، شیرین عبادی و آقای اسماعیل زاده نیز یاد شد.
فعالان در تبعید: روز پنج شنبه 18 اردیبهشت 1393، طی حمله اشرار مسلح به یک منزل مسکونی واقع در یکی از روستاهای شهرستان دلگان در جنوب سیستان و بلوچستان، چهار تن از اعضای یک خانواده به طرز فجیعی به قتل رسیدند.
فعالان در تبعید: نصب بنرها و عکسهایی از یک جوان بابلی که در روزهای اخیر در درگیری با نیروی انتظامی این شهر، کشته شده بود، خشم رسانه های محلی را به همراه داشت.
