هر آنچه منتشر ميشود به قصد و هدف آگاهی رسانی و روشنگری است۰ ما حق "آزاد ی بيان" و" قلم" را جزء لاينفک مبارزه خود ميدانيم! ما را از بر چسب و افترا زدن باکی نيست! سلام به شهدای خلق! سلام به آزادی!
۱۳۸۹ اسفند ۲۲, یکشنبه
اسلام چون سلاح سیاسی
بخش بیست وچهارم
يکشنبه ۲۲ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۳ مارس ۲۰۱۱
کاظم رنجبر
Kazem.randjbar@yahoo.fr
ژئو پولیتیک جمهوری ترکیه امروز : (Türkiye Cumhuriyeti ) در زبان ترکی- ترکیه جمهوریتی )
پیشگفتار
جنگ های استقلال طلبانه ترک ها در زبان ترکی به کورتولوش ساواشی ،( Kurtulus Savasi- جنگ هائی رهائی بخش بخش ) ماخذ(1)
در تاریخ این کشور معروف است به این دلیل رخ داد که قدرت های فاتح در جنگ اول جهانی ، انگلیس ، فرانسه ، آمریکا، ارمنستان ، یونان ، ایتالیا ، سرزمین آسیای صغیر، تنها بخش باقی مانده از امپراطوری عثمانی ، را بر مبنای : نظریه حق تعین سرنوشت ، می خواستند طبق معاهده Sèvres -(شهری در حومه پاریس ) آن بخش را تجزیه و بین خود تقسیم بکنند .این جنگ ها ی رهائی بخش ، به فرماندهی ژنرال مصطفی کمال و سایر افسران وطن دوست ملت ترک ، از ماه مه 1919 تا اکتبر 1922 ادامه داشت ،. ارتش ملی ترکیه توانست بر اشغالگران بیگانه پیروز شود ، پیمان صلح شهر Sèvres ( شهری در حومه پاریس )، را قبول نکند و معاهده جدیدی را بنام معاهده لوزان (شهری درسویس ) در 24 ژوئیه 1923 به امضا برساند . البته در این فاصله نیز دولت جدید ترکیه ، معاهده ای را با دولت نوظهور شوروی کمونیستی بست ،که تمام نقشه های کشور های غربی فاتح جنگ را که هدف شان تجزیه ترکیه بود ، نقش بر آب کرد .طبق این معاهده ،کشور های عراق ، اردن ،و فلسطین تبدیل به کشور های تحت الحمایه انگلیس ، در آمد وکشور لبنان و سوریه ، به فرانسه واگذارشد. البته در این تقسیم «غنایم جنگی » نه تنها مناطق سوق الجیشی چون شیخ نشین کویت ، ودهانه شط العرب ، حفظ کانال سوئز مورد نظر بود ، مناطق نفتی نیز ،که این ماده استراتژیک اهمیت خود را در جنگ اول جهانی ، عملأ نشان داده بود ، وارد معادلات سیاسی می شود. امپراطوری عثمانی ، قبل از شروع جنگ ، در سال 1912درمناطق نفت خیز موصول و کرکوک ، توسط مهندسین آمریکائی به کشف معدن نفت موفق شده شده بود ، وشرکتی را بنام :Turkish Petroleum comany – ثبت کرده بود . تمام تلاش انگلیس بر این بود ،که حد اقل 50 در صد سهام این کمپانی ، به شرکت نفت انگلیس- ایران که در حقیقت در اختیار انگلیس بود ، واگذار شود . باشکست امپراطوری عثمانی ، در جنگ نه تنها شرکت نفت ترکیه بصورت غنایم جنگی در اختیار انگلیس در آمد ، بلکه خود کشور عراق نیز تبدیل به کشور تحت الحمایه انگلیس شد. (ماًخذ 2)
جغرافیای سیاسی ، ونظام حکومتی جمهوری ترکیه امروز ، حاصل این پیروزی نظامی افسران ملی گرای ترک ،و شرایط ژئوپولیتیک منطقه در آن زمان ،و ژئواستراتژی قدرت های پیروز جنگ اول جهانی است .
* * *
جهوری ترکیه (تورک جمهوریتی ) هم پیمان نظامی غرب ، عضو پیمان آتلانتیک شمالی .
چرا قدرت های پیروز در جنگ اول جهانی ، استقلال و تمامیت ارضی ترکیه امروز و سلطه این کشور بر دریای سیاه ، تنگه داردانل و بسفور ،و بخش اروپائی ترکیه شهر استانبول را در پیمان لوزان و تعلق آن مناطق سوق الجیشی به ترکیه را به رسمیت شناختند ؟
منظور از یاد آوری این وقایع تاریخی ، به ترتیب زمانی ، نشان دادن یک تصویری از وقایع تاریخی از ظهور جمهوری ترک است ،که به دنبال آن می توانیم از این وقایع ، نگاهی به ژئوپولتیک جمهوری ترکیه در طول 88 سال عمر خود (اعلام ظهور نظام جمهوریت در ترکیه 29 اکتبر1923 ) مورد مطالعه قرار دهیم.لازم است نگاه کوتاهی به روش تحقیق ، تحلیل و تفسیر از منظر شناخت در ژئوپولیتیک ولو بسیار مختصر در اینجا ،از منظر خواننده بگذانیم .
* * *
روش حقیق ، تحلیل و تفسیر و شناخت در ژئوپولیتیک .(ماخذ 3)
ژئو پولتیک یک کشور ، ، از منظر فرانسوا توال (François Thual -)استاد معاصر ژئوپولیتیک در دانشگاه جنگ فرانسه ،با این چهار سئوال ، شروع می شود.
1. چه کسی ؟
2. - باکی ؟
3- چگونه ؟
4- چرا ؟
آنچه که لازم و ضروری است ، باید نقش آفرینان را شناخت و انگیزه های خود آنها را تجزیه وتحلیل کرد ، نیت آنها را شناخت ، متحد ین آنها را شناسائی کرد ، یا برعکس اتحاد در حال شکل گیری آنان را در تقابل با سا ختار و اتحادیه موجود را در ابعاد محلی ، منطقه ای وسطح بین المللی را شناسائی کرد .ژئوپولتیک علم نیست ، برای اینکه در ژئوپلتیک ، قوانین علمی ، قابل اثبات و جهان شمول ، وجود ندارند .در ژئوپولتیک ، برای هر موقعیتی پارامتر هائی متعدد و مختلف وارد عمل می شوند. ژئوپولتیک در فضای علوم انسانی جای می گیرد . ژئوپولتیک را جدا از سخنرانی های رسمی دولتها و نقش آفرینان باید جستجو کرد ، ولو اینکه ، این واقعیت ها در زیر اعماق تاریخ دولت ها و نقش آفرینان مدفون شده باشند .یک دولت ژئوپولتیک خود را بر مبنای اهداف کوتاه مدت طراحی نمی کند، بلکه برای اهداف 60 سال و 100 ساله آینده طرح میریزد . چنین واقعیت نگری در ابعاد زمان این چنین طولانی ، لازمه اش ، تسلط به علوم مختلف ، در زمینه های علوم تجربی ، انسانی ، سیاست شناسی ، داشتن سازمان های اطلا عاتی فعال ، با تجربه و گسترد ه درکشور های «دوست و رقیب » را لازم دارد . فراموش نباید کرد که در جهان سیاست ، روابط دولت ها بر اصل دوستی و دشمنی پایه گذاری نشده است ، بلکه بر مبنای منافع تابع زمان و مکان و شرایط لازمه ، پایه گذاری می شود . روابط تنگاتنگ ، شوروی کمونیستی ، با چین کمونیستی ، روزی به رویاروئی این دو قطب کمونیستی منتهی شد.نه روسها ،نه چینی ها ، عاشق ریش و پشم کارل مارکس نبودند ، بلکه بالاتر از هرچیز ، مدافع استقلال و تمامیت ارضی ،و حفظ نفوذ سیاسی و جایگاه بین المللی ومنافع خود بودند و امروز نیز همین راه را ادامه می دهند .
به عنوان مثال دو واقعه تاریخی در رابطه با امپراطوری عثمانی شکست خورده را ،در اینجا برای تفیهم ژئوپولیتیک ، از منظر خوانند گان می گذرانیم.
در معاهده شهر (Sèvres ) در 10 اوت 1920 ، کشورهای فاتح جنگ اول جهانی انگلیس و فرانسه و ایتالیا ، بر این تصمیم بودند ، که با تکیه بر اصل حق آزادانه تعین سرنوشت ،(که امروز تجزیه طلبان در ایران ،با راهنمائی اربابان استعماری خود همین سخنان را ورد زبان وخود می کنند !!!) امپرااطوری باقی مانده عثمانی را ، یعنی آسیای صغیر و بخش اروپائی آن ، شهر استانبول را قطعه قطعه کرده ، بین اقلیت های ساکن امپراطوری سابق عثمانی ، یعنی کرد ها ، ارامنه ، یونانی ها تقسیم کرده و دولت های کوچکی را در راستای منافع امپریالیستی خود زیر سلطه انگلستان و فرانسه ایتالیا ، دراین بخش تشکیل بدهند. در این سیاست حتی نظریه ای بود ،که بر این اصل تکیه داشت ،که چون اعقاب ترک ها از آسیای مرکزی کوچ کرده و به آسیای صغیر ، سرزمین مسیحی ارتدکس نشین آمده اند و قرنها با عث ایجاد جنگهای مکرر بودند ، بهترین راه تامین صلح و آرامش در این منطقه این است ،که این قوم ترک را مجبور به مراجعت کرده و آنان را باید به آسیای مرکزی کوچ داد.
اما در این مدت ، یک انقلاب تاریخی رخ می دهد ،که تمام داده های ژئو پولتیک و ژئواستراتژیک کشور های فاتح جنگ اول جهانی را در شرق اروپا و خاورمیانه بهم میزند . این واقعه تاریخی ، انقلاب بالشویکی روسیه در اکتبر 1917 ، به رهبری ولادیمیر ایلیچ لنین در روسیه تزاری ، متحد آنگلیس ، فرانسه ، آمریکا ، ایتالیا ، در جنگ اول جهانی ، علیه امپراطوری آلمان ، اطریش ،و عثمانی بود.
انقلابیون بلشویک روس در شب 24 اکتبر (تقویم گرگوریان ) 1917 با تسلط بر کاخ زمستانی تزار وتشکیل دولت موقت ، فصل تازهای را در تاریخ روسیه ، خصوصأ اروپای در حال جنگ را باز می کنند ، که تمام طرحها و پیشبینی های ستاد های فرماندهی جنگ اول جهانی را به هم میرزد . دولت موقت بلشویک ها با امپراطوری آلمان در جبهه شرقی ، پیمان صلح معروف به پیمان صلح :برست لیتوسک (Le Traité Brest-Litovsk ) (ماخذ4) در 3 مارس 1918 را امضاء می کنند . بعد از شکست آمپراطوری آلمان ، اطریش ،و امپراطوری عثمانی در جنگ اول جهانی ، امپراطوری بریتانیا ، همراه با متحد ین و همپیمان خود فرانسه و آمریکا ، رسما در کنار ضد انقلابیون روسیه معروف به روسهای سفید وارد جنگ می شوند . در این فاصله روسیه شوروی ، وافسران ملی گرای ترکیه که علیه قدرت های استعماری ، با اهداف تجزیه ترکیه ، اقلیت های قومی مذهبی را مسلح کرده وعلیه ارتش ملی ترکیه می جنگیدند ، یک معاهده تاریخی معروف به :معاهده قارص ( Traité de Kars ) بسته می شود (ماخذ5)، تا از این طریق این دو دولت تازه در حال تشکیل شدن ، سیاست های استعماری انگلیس را که زیر پوشش پشتبانی از استقلال کردها ، وارامنه ، و نفوذ در منطقه قفقاز و تسلط بر مناطق نفت خیز باکو ، را که در حقیقت اهداف اصلی انگلیس بود خنثی بکنند..
همین معاهده جدید همکاری ودوستی نزدیک بین روسهای بلشویک با ترک های ناسیونالیست ، در نهایت ، قدرت های استعماری انگلیس ، فرانسه و آمریکا را مجبور کرد که ژئوپولتیک و ژئو استراتژیک خود را در رابطه با کشور ترکیه ، در راستای اهداف دور مدت خود در منطقه خاورمیانه عوض کرده ، وقرار داد جدیدی را بنام : معاهده لوزان (Le Traité Lausanne ) در 24 ژوئیه 1923 با نمایندگان دولت ترکیه ببندد(ماخذ 6). خوانندگان ملاحظه می کنند که اهداف نهائی ژئوپولیتیک قدرت های بزرگ ، در نهایت ، حفظ منافع کوتاه مدت ، میان مدت ،و دراز مدت است . انگلستان ، فرانسه و آمریکا که در پایان جنگ حتی می خواستند دولت ترکیه محدود در آسیای صغیر را نیز بنام : تئوری حق تعین سرنوشت ،تجزیه بکنند همین کشور تبدیل به یکی از متحدین نظامی در پیمان ناتو می شود . در طول حیات اتحاد شوروی ، همین ترکیه ، و مرزهای آن به مرکز شنود الکترونیکی و جاسوسی غرب ،و متحد او اسرائیل گردید .
همین امروز ارتش های قدرت های غربی ، در افغانستان ، در حالیکه به ظاهر علیه طالبان ها ،با اسلام افراطی می جنگند ، در همان زمان ، با یکی از فاسد ترین نظام حکومتی اسلامی ، یعنی عربستان سعودی ،که بزرگترین مدافع اسلام افراطی و وهابیسم ،و سلفیسم است ، و مبالغ هنگفتی را برای تبلیغ افراط گرائی اسلامی هزینه می کند ، همین غرب رابطه تنگاتنگ با عربستان و کشور پاکستان دارد . یا روسیه امروزی ، در حالیکه در چچن برای مردم فریبی مسجد می سازد ، در همان زمان نیز جدائی خواهان چچن را که خود آنان آلت دست رقبای سیاسی روسیه هستند به خاک و خون می کشد .
ترکیه از منظر مقدار و ارزش کمک های در یافتی از آمریکا سومین کشوربعد از اسرائیل و مصر است .
قبل از شروع جنگ دوم جهانی ، اتحاد جماهیر شوروی ، بزرگترین دشمن ، جهان سرمایه داری و در راًس آن ، امپراطوربریتانیا بود. در جنگ دوم جهانی ، همین امپراطوری بریتانیا ، در جنگ علیه آلمان نازی ، با همان اتحاد جماهیر شوروی ،قرار داد اتحاد نظامی علیه آلمان هیتلری می بندد .این دو کشور همرا با آمریکا بعد از پیروزی در جنگ دوم جهانی با پیمان یالتا ، دنیا را بین خود تقسیم می کنند .
ترکیه اولین کشور مسلمان جهان است که دولت اسرائیل رااز اولین روزدر سال 1948 تشکیل آن دولت ،به رسمیت شناخت . دلیل این رابطه رسمی دیپلماتیک در آن روز را باید در چهار چوب شرایط آنروز مورد مطالعه قرار داد.همین ترکیه امروز ، بعد از گذشت 60 سال از آن تاریخ ، یک سیاست نزدیکی با اعراب ،و اسلام گرائی را در پیش گرفته است ، تا جائیکه حتی نیروهای نظامی ترکیه ، همراه با نیروهای نظامی سوریه ، مانور جنگی انجام می دهند .(ماخذ 6 ) امروز همان ترکیه بعد از فروپاشی شوروی ، تبدییل به پرچمدار پان ترکیسم و پان اسلامیسم می شود ، اینها را با نگاه سطحی نباید از منظر گذراند ، ترکیه برای توسعه اقتصادی خود به مواد اولیه ، انرژی نفت و گاز و
بازار فروش احتیاج دارد . همه این ها شعور سیاسی و حس وطن دوستی و ملت پروری می خواهد
* * * *
وقایع تاریخی مهم که در ظهور جمهوری ترکیه ،از بطن آن وقایع پا به عرضه حیات گذاشته است عنوان وار در اینجا یاد آوری می کنیم .
* 9سپتامبر 1922 تاسیس حزب :جمهوریت خلق .
* 6 اکتبر 1923 آنکارا بجای استانبول به پایتختی برگزیده می شود.
* 29 اکتبر 1923 مجمع بزرگ ملی ،نوع نظام حکومتی را جمهوریت اعلام می کند ،و مصطفی کمال ، اولین رئیس جمهور به ملت ترک و جهانیان اعلام می شود.
* 1924، اولین قانون اساسی جمهوری ترکبه تصویب می رسد ، خلافت عثمانی ملغی می شود و 144 عضو خانواده سلطان عثمانی از ملیت ترک محروم می شوند واز از مملکت اخراج می گردند.
* 1925 کردهای ترکیه به رهبریشیخ سعید ، که بوسیله ناگلیسی ها پشتیبانی مالی و نظامی می شدند ،توسط ارتش ترک به شدت سرکوب می شوند ، و همان سال عصمت اینونو همرزم مصطفی کمال به مقام نخست وزیری جمهوری ترکیه برگزیده می شود.
* قانون مدنی ، منع چند همسری ثبت انحصاری واجباری ازدواج در دفا تررسمی دولت ،که به ازدواج رسمیت قانونی می دهد .قبول قوانین مجازات ، حذف مجازات اسلامی .
* 1924،جاگزین کردن الفبای لاتین بجای الفبای عربی ، تحصیلات مجانی و اجباری دوره ابتدائی برای کودکان (چه دختر و چه پسر ) در جمهوری ترک. حذف عنوان: اسلام چون دین رسمی ، از قانون اساسی ترکیه .
* 1930 ،تشکیل حزب مخالف با عنوان :حزب لیبرال جمهوریت (Serbest Cumhuryet Firkasi ) که بعد از سه ماه از تشکیل آن این حزب منحل شد.
* 1934،زنان جمهوری ترک داری حق انتخاب کردن و انتخاب شدن می شوند.قانون اجبار انتخاب نام خانواده گی برای ترک ها. در این تاریخ مصطفی کمال دارای عنوان :آتا تورک می شود .پوشیدن لباس مذهبی برای روحانیون ، خارج از مکان های مذهبی ممنوع می شود .پوشیدن لباس های سبک اروپائی ، کت شلوار ، شاپو(کلاه لبه دار ) بیش از پیش تشویق می شود . اذان در مناره های مساجد به زبان ترکی گفته می شود (ماخذ7)
* 1935، جای گزین کردن روز یکشنبه ، روز تعطیل آخر هفته بجای روز جمعه مرسوم در کشور های مسلمان .
* 1936 ، کنوانسیون منترو(شهری در سویس –Montreux ) در 9 نوامبر حقوق جمهوری ترک را بر تنگه ای داردانل ، بسفر و دریای سیاه را به رسمیت می شناسد.
* 1937، اصلاح قانون اساسی :ترکیه را رسمآ یک دولت لائیک مشخص می کند .
* 1938، در 10 نوامبر مصطفی کمال میمیرد ، پارلمان عصمت اینونو را به عنوان رئیس جمهور انتخاب میکند .
* 1938، جمهوری لائیک ترک ، قیام بزرگ کرد های مقیم کردستان ترکیه را به خاک وخون می کشد.(ماخذ-8)
*
دولت هائیکه با منطق عقل و خرد ، ودرک واقعیت های زمان ، همراه با دور اندیشی ، مملکت و ملت خود را اداره می کنند ، در این دولت های ، این سیاست ها ،بر مبنای منطق ژئوپولیتیک زمان و مکان طراحی می شود . چرا ، دولت ترکیه ، ( تورک جمهوریتی ) در حمله نظامی ارمنستان به قره باغ و جنایاتی که این ارتش در قره باغ کرد ، «از برادران ترک خود!!!! » دفاع نکرد ؟ چرا دولت ترکیه که خود پایگاه نظامی آمریکا در آن قرار دارند ، در هردو جنگ آمریکا علیه عراق با تمام امکانات از این پایگاه ها علیه ملت عراق استفاده کردند ، امروز همان ترکیه ، در همان حال با سوریه مانور نظامی می کند ، با نیروهای پیمان ناتو نیز مانورنظامی میکند ؟ در جواب به این سئوالات ، اول به ماهیت نظام جمهوری ترک (تورک جمهوریتی ) را از منظر خوانندگان می گذرانیم.
1- نظام حکومتی جمهوری ترک ، نظام لائیک نیست .
2 –ازنژاد ترک بودن ،پیرواسلام سنی حنفی بودن ،ایده ئولوژی رسمی و هویت ملی و سیاسی جمهوریت ترک است .
اغلب تحلیل گران و مفسرین مسائل سیاسی ، در راس آن مفسیرین سیاسی دولت ترکیه ، نظام حکومتی ترکیه را ، یک نظام لائیک ، شبیه به نظام لائیک فرانسه نام می برند . در صورتیکه واقعیت ، درست کاملأ برعکس آن است . به صرف اینکه الفبای عربی مرسوم در امپراطوری عثمانی ، با الفبای لاتین جایگزین شده است ،و در ترکیه تا چند سال پیش ، زنان حق داشتن حجاب اسلامی را نداشتند ، این دو موضوع چشم گیر و ظاهری از جمهوری ترکیه ، نظام لائیک نمی سازند . در این راستا بطور اختصار ، ماهیت نظام حکومتی ترکیه را در اینجا تفسیر می کنیم. جمهوری ترکیه ،که خود ترک ها از آن با عنوان : ترک جمهوریتی .( یعنی جمهوری ترک . اینجا کلمه ترک صفت است . یعنی ترک بودن ،( چه از منظر زبان و چه نژاد ،) در زبان و چه تعلق داشتن به نژاد ترک ، صفت و هویت این جمهوریت
است . بمانند این است که بگویم جمهوری عرب ،که کلمه عرب به عنوان صفت با بار زبان عربی ،و نژاد عرب ، هویت این جمهوری است . در صورتیکه در ترکیه ، نه تنها فقط ترک های ساکن نیستند ، بلکه اقوام مختلف با زبانهای
مختلف و با ادیان مختلف زندگی می کنند . در ثانی ، همه ساکنان ترکیه مسلمان و پیرو مذهب حنفی نیستند .
پرچم ترکیه ، علامت و نماد همان امپراطوری سابق عثمانی ، و هلال ماه و ستاره پنج گوش است ،که نماد اسلام و مسلمان بودن این کشور است . فرانسه یک کشور لائیک است ، باو جود اینکه 96 درصد فرانسوی ها با فرهنگ مسیحیت بزرگ شده اند حتی از منظر تاریخ ، مسیحیت ، فرانسه را ، خواهر بزرگ مسحیت کاتولیک می نامند ،با وجود این بر روی پرچم فرانسه ، شکل صلیب ، مظهر مسیحیت حک نشده است .
آیا در ترکیه دولت از دین جدا است ؟ جواب این سئوال یک نه بزرگ است.
. در امپرا طوری عثمانی ، سلطان عثمانی عنوان خلیفه ،و حکومت عنوان خلافت را داشت ،که در واقع امر همین عنوان بر سلطان عثمانی این مسئولیت را می داد که در امور مسلمانان نه تنها ساکن در امپراطوری عثمانی بلکه خارج از عثمانی دخالت بکند . جنگ های طولانی عثمانی ها با ایران در عصر صفویه بر این اصل تکیه داشت ،که نه تنها آذربایجانی ها ترک تبار هستند ، وانگهی مسلمان نیز هستند و این وظیفه خلیفه مسلمین است که این برادران گمراه شده و از دین برگشته را که رافضی (شیعه ) هستند به دین حنیف اسلام برگرداند .
درجمهوری ترک معجون تورک بودن و مسلمان سنی حنفی بودن ( Türklük-Muslmanlik )- (تورک لوک و مسلمانلیک در زبان ترکی آذربایجانی ) ایدئولوژی رسمی و دولتی جمهوری ترک است . آنها ئیکه ترکیه را یک جمهوری لائییک قالب می کنند ، نه تاریخ ترکیه را می دانند و نه ژئوپولیتیک ترکیه را از اولین روز تشکیل آن می دانند . این ایدئولوژی و این ژئوپولیتیک و ژئواستراتژی ترکیه را اگر از منظر اخلاق نگاه بکنیم کاملأ محکوم است ، اما اگر از منظر جهان سیاست نگاه بکنیم ، این شعور و دور اندیشی سیاستمداران ترک را نشان می دهد . جهان سیاست جهان اخلاق نیست . قبل از شروع جنگ دوم جهانی ، دنیا از جانیاتی که در بازادشتگاه های متعدد بر مقیاس وسعت کشور روسیه ،ژوزف استالین ، رهبر اتحاد جماهیر شوروی در آن کشور بنام «سوسیالیزم علمی ومارکسیسم لنینیزم » انجام می داد ، آگاه بود ، با وجود این ، دمکراسی های معتبر جهان ، چون انگلستان، فرانسه ، آمریکا ، در جنگ علیه نازیسم هیتلری ، با همان استالین جانی و رژیم کمونیستی علیه هیتلر متحد شدند. این جهان سیاست و دور نگری سیاست مداران حرفه ای را نشان می هد .
جمهوری ترک (تورک جمهوریتی ) یک نظام حکومتی لائیک نیست.(ماخذ 9)
یک اشتباه بزرگ که اغلب تحلیلگران مسائل سیاسی ایران ،در رابطه با ماهیت نظام سیاسی جمهوری ترکیه انجام می دهند ، ترکیه را با عنوان « نظام لائیک » به خوانندگان خود معرفی می کنند . در صورتیکه این نظام حکومتی لائیک نبوده و ونیست. نشان پرچم ترکیه که مظهر بین المللی این کشور است با هلال ماه و ستاره مظهر اسلام مزین است . (معاون سیا گراهام فوللر هم می گوید ، مسلمانان به نظام لائیک احتیاج ندارند .) در نظام های حکومتی لائیک ، اصل بر آن است ، که دایره حکومت ، از دایره دیانت کاملأ جدا است . این اندیشه فلسفی و سیاسی در اروپا ، دست آورد قرنها مبارزه پادشاهان مسیحی اروپا با پاپ ها ، مظهر دین مسیحیت ، بدست آمده است . که معمولآ با این ضرب المثل در زبان فرانسه اندیشه را بیان می کنند . (Celui de César à César Celui du Seigneur à Seigneur ) ترجمه :آنکه از آن سزار است ، به سزاز تعلق دارد ، آنچه که از آن خدا است به خدا تعلق دارد .به عبارت دیگر ، جدائی دین از دولت ، اصل بنیادین یک حکومت لائیک است . در صورتیکه در جمهوری ترکیه این چنیین نیست ، درست برعکس ، دین کاملأ در اختیار دولت است و این دولت است که دین را در راستای سیاست خود اداره می کند.
یک عده آدم های ساده اندیش ، با دیدن اینکه الفبای ترکیه توسط بنیانگذاران جمهوری ترک تبدیل به الفبای لاتین شده است ، زنان و مردان بالاجبار به مدل اروپائی ملبس می شوند ، پس جمهوری ترکیه یک جمهوری لائیک است ! چرا جمهوری ترکیه لائیک نیست؟ برای جواب به این سوال ، اول نگاهی به ترکیب جمعیتی ترکیه از منظر هویت مذهبی نگاهی می اندازیم .جمعیت 77 ملیونی ترکیه ، مرکب از مسلمانان ، مسیحیان ، یهودیان و دین ناباوران تشکیل
شده است . 90 در صد ساکنان ترکیه مسلمان هستند ،که از این تعداد مسلمانان 65 در صد سنی حنفی ، 25 درصد علوی و بکتاشی ، ودر حدود 10 درصد ، متشکل از ادیان مختلف مسیحی ، یهود ی و فرقه های گوناگون دینی هستند. در نظام حکومتی ترکیه ، هر فرد ترک با ملیت جمهوری ترک ، دارای یک کارت شناسائی بنام ( Nüfus Cuzdani- نفوس جوزدانی . جوزدان در زبان ترکی استانبولی ، یعنی کیف کوچک برای پول خرد . اما این کارت در واقع ، معادل همان شناسنامه است ، که ما در زبان فارسی بکار می بریم. در این کارت ، هویت دینی شهروند جمهوری ترک ، مشخص می شود . به عبارت دیگر ، جمهوری ترک ترکیه ، شهروندان را به نسبت تعلق به ادیان و مذاهب ، تقسیم کرده است. البته از سال 1965 ، شهر وندان ترک حق دارند ، دین و مذهب خود را اعلام نکنند ، در آن صورت آن محل ثبت خالی می ماند . سالها است که فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر ،(Fédération Internationale des Ligues des Droits de l’Homme ) از جمهوری ترک مصرانه می خواهد ، که این بخش از تحقیق و ثبت تعلق به دین و مذهب را از کارت شناسائی شهروندان ترک بردارد ، اما تا کنون ، این دولت ، به همین سیاست تشیخص وتبعیض به تناسب وابستگی دینی و مذهبی را در جمهوری ترک ادامه می دهد .(ماخذ)
امور دین در نظام حکومتی جمهوری ترک . ( (Dianat Basganligi- دیانت باشگانلیقی-ریاست امور دینی )
امور دینی را در ترکیه کی و چگونه اداره می کند ؟
در مقلات گذشته گفتیم ،که سلطان عثمانی ،با قدرت نظامی وشمشیر خونبار ینی چری های ارتش عثمانی ، خود را مدافع اسلام ، خصوصأ اسلام سنی حنفی بر ملل مغلوب تحمیل می کرد . خصوصأ اینکه « خدمت به الله ورسول او حضرت محمد و ارسال هدیه در هنگام مراسم حج به مکه و مدینه را وظیفه خود می دانست . این رفتار سیاسی همراه با ایدئولوژی مخصوص خود ، یعنی دین دولتی ، امروز هم با تمام قدرت در نظام حکومتی ترکیه حاکم است .همچنانیکه در نظام اتحاد جماهیر شوروی ،«مارکسسیزم لنینیزم دولتی » ایده ئولوژی حکومتی بود ، در جمهوری ترکیه ، اسلام حنفی ، و پان ترکیسم ، نیز ایده ئولوژی حکومت هستند .نخست وزیرترکیه شخص دوم مملکت اداره «دیانت باشگانلیقی » رامستقیماً بر عهده دارد .تمام دستگاه سازمانی ، تعلیم و تربیت علمای دین ، مواد درسی ، استخدام رسمی آنان ، و حتی خطبه های نماز جمعه در سرتاسر ترکیه ،در یک نسخه برای همه امام جمعه ها (Imam Hatip- امام واعظ در زبان ترکی امام خطیب ) ارسال می شود .با روی کار آمدن حزب :(AKP-Adalet ve Kalkinma Partisi – عدالت و کالکینما پارتیسی . حزب عدالت و توسعه .) به رهبری رجب طیب اردوغان – متولد 1954، که خود تحصیل کرده مدرسه دینی است ،گرایش سیاست داخلی و خارجی ترکیه با ایده ئولوژی پان اسلامیزم ،و پان ترکیسم ، نقش مهم دارد . طیب اردوغان بر این ادعا است که حزب AKP – توانسته است :«...» بین دموکراسی ، ایمان ، واقتصاد بازار آزاد، سنتزی ایجاد بکند .(10)
در این سخنان دور از اصول لائیسیته ، که بعضی از «روشنفکران ایرانی ، خصوصأ آذری تبار » بر لائیک بدون نظام حکومتی ترکیه تاکید دارند ، عجیبب است که معاون سابق سازمان اطلاعاتی آمریکا : CIA- آقای گراهام فوللر (Graham Fuller ) هم بر آن تاکید دارد ، و در کتابی با عنوان :The New Turkish Republic – جمهوری جدید ترکیه ، توضیح می دهد ،که چگونه نظام حکومتی ترکیه از نظام استبدادی ، به دموکراسی اسلامی رسید .
این مامور سیا ، در مزخرف گوئی ،و پشتبانی نظام حکومتی ترکیه ، در راستای منافع مشترک آمریکا ،با پان اسلامیزم ،و پان ترکیزم ترکیه ، به این گفته بی منطق قانع نمی شود ، بلکه اضافه می کند : که جوامع اسلامی ، نمی توانند ، دموکراسی را در جامعه خود مستقر سازند ، خصوصأ اینکه در بطن اسلام ، دموکراسی ذاتآ و جود دارد .
در این سخنان البته « روشنفکران اسلامی !!!» ترکیه چون :یالچین آکدوغان (Yalçin Akdogan )-محمد متینر(Mehmet Metiner ) (مثل علی شریعتی ، عبدالکریم سروش های خود مان ) با نظریه های خود با عنوان : اسلامیزم نوترک - (Néo –islamisme turc) اسلام نوین ترک ،به کمک گراهام فوللر می آید ، واو نیز بر این اندیشه است که ذاتآ اسلام یک اندیشه و فلسفه دموکراسی است !!!
در حال حاضر ریاست :دیانت باشگانلیقی بر عهد ه آقای : علی بارداک اوغلی (Ali Bardakogli- متولد 1954).
می باشد که مستقیمأ توسط نخست وزیر اداره و نظارت می شود.
اداره اوقاف ترک (Turk Diyanet Vakfi )
در کشور ترکیه نیز بمانند سایر کشور های مسلمان اداره اوقاف وجود دارد . اداره این این موسسه ، انحصارآ در اختیار نخست وزیری و رئیس سازمان دیانت است . خوانندگان اگر بخاطر داشته باشند ، یکی از دلایل اختلاف آیت الله خمینی با محمد رضا شاه همین مسئله اوقاف و اداره و نظارت بر آن بود . شاه می خواست بر این اداره و دخل و خرج آن آن نظارت بکند . در صورتیکه آخوند ها ایران مخالف این دخالت بودند . آن حضرات ایکه نظام حکومتی ترکیه را لائیک می دانند ، حتی نمی دانند که اوقاف این کشور ، نیز در اختیاردولت است ، و در آمد آن انحصارآ برای امور و هزینه های دینی مذهب سنی حنفی زیر نظر دولت خرج می شود .حقوق و مزایای روحانیون ترکیه پیرو مذهب سنی حنفی بمانند کارمندان دولت ، توسط همین اداره اوقاف پرداخت می شود . پیروان سایر ادیان و مذاهب ، با وجود آنکه در کشور ترکیه زندگی می کنند ،وبه دولت ترکیه مالیات می دهند ، از در آمد اوقاف برای هزینه های لازم مربوط به دین و مذهب خود محروم هستند. (ادامه دارد )
به قلم : کاظم رنجبر . پاریس 11مارس 2011
اسلام چون سلاح سیاسی ، بخش بیست و پنجم .
ایده ئولوژی پان ترکیسم و پان اسلامیزم ، در نظام حکومتی ترکیه و اهداف آن .(ادامه دارد )
ماًخذ .
1. http://fr.wikipedia.org/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque
2. http://fr.wikipedia.org/wiki/Iraq_Petroleum_Company
3. http://geo-phile.net/IMG/pdf/METHODES_DE_LA_GEOPOLITIQUE.pdf
4. http://fr.wikipedia.org/wiki/Trait%C3%A9_de_Brest-Litovsk
5. http://fr.wikipedia.org/wiki/Trait%C3%A9_de_Kars
6. http://fr.wikipedia.org/wiki/Trait%C3%A9_de_Lausanne_(1923)
7. http://tr.wikipedia.org/wiki/Serbest_Cumhuriyet_F%C4%B1rkas%C4%B1
8. http://fr.wikipedia.org/wiki/Turquie
9. http://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mographie_de_la_Turquie
10. http://www.revue-cantate.fr/Nouvel-article
يکشنبه ۲۲ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۳ مارس ۲۰۱۱
کاظم رنجبر
Kazem.randjbar@yahoo.fr
ژئو پولیتیک جمهوری ترکیه امروز : (Türkiye Cumhuriyeti ) در زبان ترکی- ترکیه جمهوریتی )
پیشگفتار
جنگ های استقلال طلبانه ترک ها در زبان ترکی به کورتولوش ساواشی ،( Kurtulus Savasi- جنگ هائی رهائی بخش بخش ) ماخذ(1)
در تاریخ این کشور معروف است به این دلیل رخ داد که قدرت های فاتح در جنگ اول جهانی ، انگلیس ، فرانسه ، آمریکا، ارمنستان ، یونان ، ایتالیا ، سرزمین آسیای صغیر، تنها بخش باقی مانده از امپراطوری عثمانی ، را بر مبنای : نظریه حق تعین سرنوشت ، می خواستند طبق معاهده Sèvres -(شهری در حومه پاریس ) آن بخش را تجزیه و بین خود تقسیم بکنند .این جنگ ها ی رهائی بخش ، به فرماندهی ژنرال مصطفی کمال و سایر افسران وطن دوست ملت ترک ، از ماه مه 1919 تا اکتبر 1922 ادامه داشت ،. ارتش ملی ترکیه توانست بر اشغالگران بیگانه پیروز شود ، پیمان صلح شهر Sèvres ( شهری در حومه پاریس )، را قبول نکند و معاهده جدیدی را بنام معاهده لوزان (شهری درسویس ) در 24 ژوئیه 1923 به امضا برساند . البته در این فاصله نیز دولت جدید ترکیه ، معاهده ای را با دولت نوظهور شوروی کمونیستی بست ،که تمام نقشه های کشور های غربی فاتح جنگ را که هدف شان تجزیه ترکیه بود ، نقش بر آب کرد .طبق این معاهده ،کشور های عراق ، اردن ،و فلسطین تبدیل به کشور های تحت الحمایه انگلیس ، در آمد وکشور لبنان و سوریه ، به فرانسه واگذارشد. البته در این تقسیم «غنایم جنگی » نه تنها مناطق سوق الجیشی چون شیخ نشین کویت ، ودهانه شط العرب ، حفظ کانال سوئز مورد نظر بود ، مناطق نفتی نیز ،که این ماده استراتژیک اهمیت خود را در جنگ اول جهانی ، عملأ نشان داده بود ، وارد معادلات سیاسی می شود. امپراطوری عثمانی ، قبل از شروع جنگ ، در سال 1912درمناطق نفت خیز موصول و کرکوک ، توسط مهندسین آمریکائی به کشف معدن نفت موفق شده شده بود ، وشرکتی را بنام :Turkish Petroleum comany – ثبت کرده بود . تمام تلاش انگلیس بر این بود ،که حد اقل 50 در صد سهام این کمپانی ، به شرکت نفت انگلیس- ایران که در حقیقت در اختیار انگلیس بود ، واگذار شود . باشکست امپراطوری عثمانی ، در جنگ نه تنها شرکت نفت ترکیه بصورت غنایم جنگی در اختیار انگلیس در آمد ، بلکه خود کشور عراق نیز تبدیل به کشور تحت الحمایه انگلیس شد. (ماًخذ 2)
جغرافیای سیاسی ، ونظام حکومتی جمهوری ترکیه امروز ، حاصل این پیروزی نظامی افسران ملی گرای ترک ،و شرایط ژئوپولیتیک منطقه در آن زمان ،و ژئواستراتژی قدرت های پیروز جنگ اول جهانی است .
* * *
جهوری ترکیه (تورک جمهوریتی ) هم پیمان نظامی غرب ، عضو پیمان آتلانتیک شمالی .
چرا قدرت های پیروز در جنگ اول جهانی ، استقلال و تمامیت ارضی ترکیه امروز و سلطه این کشور بر دریای سیاه ، تنگه داردانل و بسفور ،و بخش اروپائی ترکیه شهر استانبول را در پیمان لوزان و تعلق آن مناطق سوق الجیشی به ترکیه را به رسمیت شناختند ؟
منظور از یاد آوری این وقایع تاریخی ، به ترتیب زمانی ، نشان دادن یک تصویری از وقایع تاریخی از ظهور جمهوری ترک است ،که به دنبال آن می توانیم از این وقایع ، نگاهی به ژئوپولتیک جمهوری ترکیه در طول 88 سال عمر خود (اعلام ظهور نظام جمهوریت در ترکیه 29 اکتبر1923 ) مورد مطالعه قرار دهیم.لازم است نگاه کوتاهی به روش تحقیق ، تحلیل و تفسیر از منظر شناخت در ژئوپولیتیک ولو بسیار مختصر در اینجا ،از منظر خواننده بگذانیم .
* * *
روش حقیق ، تحلیل و تفسیر و شناخت در ژئوپولیتیک .(ماخذ 3)
ژئو پولتیک یک کشور ، ، از منظر فرانسوا توال (François Thual -)استاد معاصر ژئوپولیتیک در دانشگاه جنگ فرانسه ،با این چهار سئوال ، شروع می شود.
1. چه کسی ؟
2. - باکی ؟
3- چگونه ؟
4- چرا ؟
آنچه که لازم و ضروری است ، باید نقش آفرینان را شناخت و انگیزه های خود آنها را تجزیه وتحلیل کرد ، نیت آنها را شناخت ، متحد ین آنها را شناسائی کرد ، یا برعکس اتحاد در حال شکل گیری آنان را در تقابل با سا ختار و اتحادیه موجود را در ابعاد محلی ، منطقه ای وسطح بین المللی را شناسائی کرد .ژئوپولتیک علم نیست ، برای اینکه در ژئوپلتیک ، قوانین علمی ، قابل اثبات و جهان شمول ، وجود ندارند .در ژئوپولتیک ، برای هر موقعیتی پارامتر هائی متعدد و مختلف وارد عمل می شوند. ژئوپولتیک در فضای علوم انسانی جای می گیرد . ژئوپولتیک را جدا از سخنرانی های رسمی دولتها و نقش آفرینان باید جستجو کرد ، ولو اینکه ، این واقعیت ها در زیر اعماق تاریخ دولت ها و نقش آفرینان مدفون شده باشند .یک دولت ژئوپولتیک خود را بر مبنای اهداف کوتاه مدت طراحی نمی کند، بلکه برای اهداف 60 سال و 100 ساله آینده طرح میریزد . چنین واقعیت نگری در ابعاد زمان این چنین طولانی ، لازمه اش ، تسلط به علوم مختلف ، در زمینه های علوم تجربی ، انسانی ، سیاست شناسی ، داشتن سازمان های اطلا عاتی فعال ، با تجربه و گسترد ه درکشور های «دوست و رقیب » را لازم دارد . فراموش نباید کرد که در جهان سیاست ، روابط دولت ها بر اصل دوستی و دشمنی پایه گذاری نشده است ، بلکه بر مبنای منافع تابع زمان و مکان و شرایط لازمه ، پایه گذاری می شود . روابط تنگاتنگ ، شوروی کمونیستی ، با چین کمونیستی ، روزی به رویاروئی این دو قطب کمونیستی منتهی شد.نه روسها ،نه چینی ها ، عاشق ریش و پشم کارل مارکس نبودند ، بلکه بالاتر از هرچیز ، مدافع استقلال و تمامیت ارضی ،و حفظ نفوذ سیاسی و جایگاه بین المللی ومنافع خود بودند و امروز نیز همین راه را ادامه می دهند .
به عنوان مثال دو واقعه تاریخی در رابطه با امپراطوری عثمانی شکست خورده را ،در اینجا برای تفیهم ژئوپولیتیک ، از منظر خوانند گان می گذرانیم.
در معاهده شهر (Sèvres ) در 10 اوت 1920 ، کشورهای فاتح جنگ اول جهانی انگلیس و فرانسه و ایتالیا ، بر این تصمیم بودند ، که با تکیه بر اصل حق آزادانه تعین سرنوشت ،(که امروز تجزیه طلبان در ایران ،با راهنمائی اربابان استعماری خود همین سخنان را ورد زبان وخود می کنند !!!) امپرااطوری باقی مانده عثمانی را ، یعنی آسیای صغیر و بخش اروپائی آن ، شهر استانبول را قطعه قطعه کرده ، بین اقلیت های ساکن امپراطوری سابق عثمانی ، یعنی کرد ها ، ارامنه ، یونانی ها تقسیم کرده و دولت های کوچکی را در راستای منافع امپریالیستی خود زیر سلطه انگلستان و فرانسه ایتالیا ، دراین بخش تشکیل بدهند. در این سیاست حتی نظریه ای بود ،که بر این اصل تکیه داشت ،که چون اعقاب ترک ها از آسیای مرکزی کوچ کرده و به آسیای صغیر ، سرزمین مسیحی ارتدکس نشین آمده اند و قرنها با عث ایجاد جنگهای مکرر بودند ، بهترین راه تامین صلح و آرامش در این منطقه این است ،که این قوم ترک را مجبور به مراجعت کرده و آنان را باید به آسیای مرکزی کوچ داد.
اما در این مدت ، یک انقلاب تاریخی رخ می دهد ،که تمام داده های ژئو پولتیک و ژئواستراتژیک کشور های فاتح جنگ اول جهانی را در شرق اروپا و خاورمیانه بهم میزند . این واقعه تاریخی ، انقلاب بالشویکی روسیه در اکتبر 1917 ، به رهبری ولادیمیر ایلیچ لنین در روسیه تزاری ، متحد آنگلیس ، فرانسه ، آمریکا ، ایتالیا ، در جنگ اول جهانی ، علیه امپراطوری آلمان ، اطریش ،و عثمانی بود.
انقلابیون بلشویک روس در شب 24 اکتبر (تقویم گرگوریان ) 1917 با تسلط بر کاخ زمستانی تزار وتشکیل دولت موقت ، فصل تازهای را در تاریخ روسیه ، خصوصأ اروپای در حال جنگ را باز می کنند ، که تمام طرحها و پیشبینی های ستاد های فرماندهی جنگ اول جهانی را به هم میرزد . دولت موقت بلشویک ها با امپراطوری آلمان در جبهه شرقی ، پیمان صلح معروف به پیمان صلح :برست لیتوسک (Le Traité Brest-Litovsk ) (ماخذ4) در 3 مارس 1918 را امضاء می کنند . بعد از شکست آمپراطوری آلمان ، اطریش ،و امپراطوری عثمانی در جنگ اول جهانی ، امپراطوری بریتانیا ، همراه با متحد ین و همپیمان خود فرانسه و آمریکا ، رسما در کنار ضد انقلابیون روسیه معروف به روسهای سفید وارد جنگ می شوند . در این فاصله روسیه شوروی ، وافسران ملی گرای ترکیه که علیه قدرت های استعماری ، با اهداف تجزیه ترکیه ، اقلیت های قومی مذهبی را مسلح کرده وعلیه ارتش ملی ترکیه می جنگیدند ، یک معاهده تاریخی معروف به :معاهده قارص ( Traité de Kars ) بسته می شود (ماخذ5)، تا از این طریق این دو دولت تازه در حال تشکیل شدن ، سیاست های استعماری انگلیس را که زیر پوشش پشتبانی از استقلال کردها ، وارامنه ، و نفوذ در منطقه قفقاز و تسلط بر مناطق نفت خیز باکو ، را که در حقیقت اهداف اصلی انگلیس بود خنثی بکنند..
همین معاهده جدید همکاری ودوستی نزدیک بین روسهای بلشویک با ترک های ناسیونالیست ، در نهایت ، قدرت های استعماری انگلیس ، فرانسه و آمریکا را مجبور کرد که ژئوپولتیک و ژئو استراتژیک خود را در رابطه با کشور ترکیه ، در راستای اهداف دور مدت خود در منطقه خاورمیانه عوض کرده ، وقرار داد جدیدی را بنام : معاهده لوزان (Le Traité Lausanne ) در 24 ژوئیه 1923 با نمایندگان دولت ترکیه ببندد(ماخذ 6). خوانندگان ملاحظه می کنند که اهداف نهائی ژئوپولیتیک قدرت های بزرگ ، در نهایت ، حفظ منافع کوتاه مدت ، میان مدت ،و دراز مدت است . انگلستان ، فرانسه و آمریکا که در پایان جنگ حتی می خواستند دولت ترکیه محدود در آسیای صغیر را نیز بنام : تئوری حق تعین سرنوشت ،تجزیه بکنند همین کشور تبدیل به یکی از متحدین نظامی در پیمان ناتو می شود . در طول حیات اتحاد شوروی ، همین ترکیه ، و مرزهای آن به مرکز شنود الکترونیکی و جاسوسی غرب ،و متحد او اسرائیل گردید .
همین امروز ارتش های قدرت های غربی ، در افغانستان ، در حالیکه به ظاهر علیه طالبان ها ،با اسلام افراطی می جنگند ، در همان زمان ، با یکی از فاسد ترین نظام حکومتی اسلامی ، یعنی عربستان سعودی ،که بزرگترین مدافع اسلام افراطی و وهابیسم ،و سلفیسم است ، و مبالغ هنگفتی را برای تبلیغ افراط گرائی اسلامی هزینه می کند ، همین غرب رابطه تنگاتنگ با عربستان و کشور پاکستان دارد . یا روسیه امروزی ، در حالیکه در چچن برای مردم فریبی مسجد می سازد ، در همان زمان نیز جدائی خواهان چچن را که خود آنان آلت دست رقبای سیاسی روسیه هستند به خاک و خون می کشد .
ترکیه از منظر مقدار و ارزش کمک های در یافتی از آمریکا سومین کشوربعد از اسرائیل و مصر است .
قبل از شروع جنگ دوم جهانی ، اتحاد جماهیر شوروی ، بزرگترین دشمن ، جهان سرمایه داری و در راًس آن ، امپراطوربریتانیا بود. در جنگ دوم جهانی ، همین امپراطوری بریتانیا ، در جنگ علیه آلمان نازی ، با همان اتحاد جماهیر شوروی ،قرار داد اتحاد نظامی علیه آلمان هیتلری می بندد .این دو کشور همرا با آمریکا بعد از پیروزی در جنگ دوم جهانی با پیمان یالتا ، دنیا را بین خود تقسیم می کنند .
ترکیه اولین کشور مسلمان جهان است که دولت اسرائیل رااز اولین روزدر سال 1948 تشکیل آن دولت ،به رسمیت شناخت . دلیل این رابطه رسمی دیپلماتیک در آن روز را باید در چهار چوب شرایط آنروز مورد مطالعه قرار داد.همین ترکیه امروز ، بعد از گذشت 60 سال از آن تاریخ ، یک سیاست نزدیکی با اعراب ،و اسلام گرائی را در پیش گرفته است ، تا جائیکه حتی نیروهای نظامی ترکیه ، همراه با نیروهای نظامی سوریه ، مانور جنگی انجام می دهند .(ماخذ 6 ) امروز همان ترکیه بعد از فروپاشی شوروی ، تبدییل به پرچمدار پان ترکیسم و پان اسلامیسم می شود ، اینها را با نگاه سطحی نباید از منظر گذراند ، ترکیه برای توسعه اقتصادی خود به مواد اولیه ، انرژی نفت و گاز و
بازار فروش احتیاج دارد . همه این ها شعور سیاسی و حس وطن دوستی و ملت پروری می خواهد
* * * *
وقایع تاریخی مهم که در ظهور جمهوری ترکیه ،از بطن آن وقایع پا به عرضه حیات گذاشته است عنوان وار در اینجا یاد آوری می کنیم .
* 9سپتامبر 1922 تاسیس حزب :جمهوریت خلق .
* 6 اکتبر 1923 آنکارا بجای استانبول به پایتختی برگزیده می شود.
* 29 اکتبر 1923 مجمع بزرگ ملی ،نوع نظام حکومتی را جمهوریت اعلام می کند ،و مصطفی کمال ، اولین رئیس جمهور به ملت ترک و جهانیان اعلام می شود.
* 1924، اولین قانون اساسی جمهوری ترکبه تصویب می رسد ، خلافت عثمانی ملغی می شود و 144 عضو خانواده سلطان عثمانی از ملیت ترک محروم می شوند واز از مملکت اخراج می گردند.
* 1925 کردهای ترکیه به رهبریشیخ سعید ، که بوسیله ناگلیسی ها پشتیبانی مالی و نظامی می شدند ،توسط ارتش ترک به شدت سرکوب می شوند ، و همان سال عصمت اینونو همرزم مصطفی کمال به مقام نخست وزیری جمهوری ترکیه برگزیده می شود.
* قانون مدنی ، منع چند همسری ثبت انحصاری واجباری ازدواج در دفا تررسمی دولت ،که به ازدواج رسمیت قانونی می دهد .قبول قوانین مجازات ، حذف مجازات اسلامی .
* 1924،جاگزین کردن الفبای لاتین بجای الفبای عربی ، تحصیلات مجانی و اجباری دوره ابتدائی برای کودکان (چه دختر و چه پسر ) در جمهوری ترک. حذف عنوان: اسلام چون دین رسمی ، از قانون اساسی ترکیه .
* 1930 ،تشکیل حزب مخالف با عنوان :حزب لیبرال جمهوریت (Serbest Cumhuryet Firkasi ) که بعد از سه ماه از تشکیل آن این حزب منحل شد.
* 1934،زنان جمهوری ترک داری حق انتخاب کردن و انتخاب شدن می شوند.قانون اجبار انتخاب نام خانواده گی برای ترک ها. در این تاریخ مصطفی کمال دارای عنوان :آتا تورک می شود .پوشیدن لباس مذهبی برای روحانیون ، خارج از مکان های مذهبی ممنوع می شود .پوشیدن لباس های سبک اروپائی ، کت شلوار ، شاپو(کلاه لبه دار ) بیش از پیش تشویق می شود . اذان در مناره های مساجد به زبان ترکی گفته می شود (ماخذ7)
* 1935، جای گزین کردن روز یکشنبه ، روز تعطیل آخر هفته بجای روز جمعه مرسوم در کشور های مسلمان .
* 1936 ، کنوانسیون منترو(شهری در سویس –Montreux ) در 9 نوامبر حقوق جمهوری ترک را بر تنگه ای داردانل ، بسفر و دریای سیاه را به رسمیت می شناسد.
* 1937، اصلاح قانون اساسی :ترکیه را رسمآ یک دولت لائیک مشخص می کند .
* 1938، در 10 نوامبر مصطفی کمال میمیرد ، پارلمان عصمت اینونو را به عنوان رئیس جمهور انتخاب میکند .
* 1938، جمهوری لائیک ترک ، قیام بزرگ کرد های مقیم کردستان ترکیه را به خاک وخون می کشد.(ماخذ-8)
*
دولت هائیکه با منطق عقل و خرد ، ودرک واقعیت های زمان ، همراه با دور اندیشی ، مملکت و ملت خود را اداره می کنند ، در این دولت های ، این سیاست ها ،بر مبنای منطق ژئوپولیتیک زمان و مکان طراحی می شود . چرا ، دولت ترکیه ، ( تورک جمهوریتی ) در حمله نظامی ارمنستان به قره باغ و جنایاتی که این ارتش در قره باغ کرد ، «از برادران ترک خود!!!! » دفاع نکرد ؟ چرا دولت ترکیه که خود پایگاه نظامی آمریکا در آن قرار دارند ، در هردو جنگ آمریکا علیه عراق با تمام امکانات از این پایگاه ها علیه ملت عراق استفاده کردند ، امروز همان ترکیه ، در همان حال با سوریه مانور نظامی می کند ، با نیروهای پیمان ناتو نیز مانورنظامی میکند ؟ در جواب به این سئوالات ، اول به ماهیت نظام جمهوری ترک (تورک جمهوریتی ) را از منظر خوانندگان می گذرانیم.
1- نظام حکومتی جمهوری ترک ، نظام لائیک نیست .
2 –ازنژاد ترک بودن ،پیرواسلام سنی حنفی بودن ،ایده ئولوژی رسمی و هویت ملی و سیاسی جمهوریت ترک است .
اغلب تحلیل گران و مفسرین مسائل سیاسی ، در راس آن مفسیرین سیاسی دولت ترکیه ، نظام حکومتی ترکیه را ، یک نظام لائیک ، شبیه به نظام لائیک فرانسه نام می برند . در صورتیکه واقعیت ، درست کاملأ برعکس آن است . به صرف اینکه الفبای عربی مرسوم در امپراطوری عثمانی ، با الفبای لاتین جایگزین شده است ،و در ترکیه تا چند سال پیش ، زنان حق داشتن حجاب اسلامی را نداشتند ، این دو موضوع چشم گیر و ظاهری از جمهوری ترکیه ، نظام لائیک نمی سازند . در این راستا بطور اختصار ، ماهیت نظام حکومتی ترکیه را در اینجا تفسیر می کنیم. جمهوری ترکیه ،که خود ترک ها از آن با عنوان : ترک جمهوریتی .( یعنی جمهوری ترک . اینجا کلمه ترک صفت است . یعنی ترک بودن ،( چه از منظر زبان و چه نژاد ،) در زبان و چه تعلق داشتن به نژاد ترک ، صفت و هویت این جمهوریت
است . بمانند این است که بگویم جمهوری عرب ،که کلمه عرب به عنوان صفت با بار زبان عربی ،و نژاد عرب ، هویت این جمهوری است . در صورتیکه در ترکیه ، نه تنها فقط ترک های ساکن نیستند ، بلکه اقوام مختلف با زبانهای
مختلف و با ادیان مختلف زندگی می کنند . در ثانی ، همه ساکنان ترکیه مسلمان و پیرو مذهب حنفی نیستند .
پرچم ترکیه ، علامت و نماد همان امپراطوری سابق عثمانی ، و هلال ماه و ستاره پنج گوش است ،که نماد اسلام و مسلمان بودن این کشور است . فرانسه یک کشور لائیک است ، باو جود اینکه 96 درصد فرانسوی ها با فرهنگ مسیحیت بزرگ شده اند حتی از منظر تاریخ ، مسیحیت ، فرانسه را ، خواهر بزرگ مسحیت کاتولیک می نامند ،با وجود این بر روی پرچم فرانسه ، شکل صلیب ، مظهر مسیحیت حک نشده است .
آیا در ترکیه دولت از دین جدا است ؟ جواب این سئوال یک نه بزرگ است.
. در امپرا طوری عثمانی ، سلطان عثمانی عنوان خلیفه ،و حکومت عنوان خلافت را داشت ،که در واقع امر همین عنوان بر سلطان عثمانی این مسئولیت را می داد که در امور مسلمانان نه تنها ساکن در امپراطوری عثمانی بلکه خارج از عثمانی دخالت بکند . جنگ های طولانی عثمانی ها با ایران در عصر صفویه بر این اصل تکیه داشت ،که نه تنها آذربایجانی ها ترک تبار هستند ، وانگهی مسلمان نیز هستند و این وظیفه خلیفه مسلمین است که این برادران گمراه شده و از دین برگشته را که رافضی (شیعه ) هستند به دین حنیف اسلام برگرداند .
درجمهوری ترک معجون تورک بودن و مسلمان سنی حنفی بودن ( Türklük-Muslmanlik )- (تورک لوک و مسلمانلیک در زبان ترکی آذربایجانی ) ایدئولوژی رسمی و دولتی جمهوری ترک است . آنها ئیکه ترکیه را یک جمهوری لائییک قالب می کنند ، نه تاریخ ترکیه را می دانند و نه ژئوپولیتیک ترکیه را از اولین روز تشکیل آن می دانند . این ایدئولوژی و این ژئوپولیتیک و ژئواستراتژی ترکیه را اگر از منظر اخلاق نگاه بکنیم کاملأ محکوم است ، اما اگر از منظر جهان سیاست نگاه بکنیم ، این شعور و دور اندیشی سیاستمداران ترک را نشان می دهد . جهان سیاست جهان اخلاق نیست . قبل از شروع جنگ دوم جهانی ، دنیا از جانیاتی که در بازادشتگاه های متعدد بر مقیاس وسعت کشور روسیه ،ژوزف استالین ، رهبر اتحاد جماهیر شوروی در آن کشور بنام «سوسیالیزم علمی ومارکسیسم لنینیزم » انجام می داد ، آگاه بود ، با وجود این ، دمکراسی های معتبر جهان ، چون انگلستان، فرانسه ، آمریکا ، در جنگ علیه نازیسم هیتلری ، با همان استالین جانی و رژیم کمونیستی علیه هیتلر متحد شدند. این جهان سیاست و دور نگری سیاست مداران حرفه ای را نشان می هد .
جمهوری ترک (تورک جمهوریتی ) یک نظام حکومتی لائیک نیست.(ماخذ 9)
یک اشتباه بزرگ که اغلب تحلیلگران مسائل سیاسی ایران ،در رابطه با ماهیت نظام سیاسی جمهوری ترکیه انجام می دهند ، ترکیه را با عنوان « نظام لائیک » به خوانندگان خود معرفی می کنند . در صورتیکه این نظام حکومتی لائیک نبوده و ونیست. نشان پرچم ترکیه که مظهر بین المللی این کشور است با هلال ماه و ستاره مظهر اسلام مزین است . (معاون سیا گراهام فوللر هم می گوید ، مسلمانان به نظام لائیک احتیاج ندارند .) در نظام های حکومتی لائیک ، اصل بر آن است ، که دایره حکومت ، از دایره دیانت کاملأ جدا است . این اندیشه فلسفی و سیاسی در اروپا ، دست آورد قرنها مبارزه پادشاهان مسیحی اروپا با پاپ ها ، مظهر دین مسیحیت ، بدست آمده است . که معمولآ با این ضرب المثل در زبان فرانسه اندیشه را بیان می کنند . (Celui de César à César Celui du Seigneur à Seigneur ) ترجمه :آنکه از آن سزار است ، به سزاز تعلق دارد ، آنچه که از آن خدا است به خدا تعلق دارد .به عبارت دیگر ، جدائی دین از دولت ، اصل بنیادین یک حکومت لائیک است . در صورتیکه در جمهوری ترکیه این چنیین نیست ، درست برعکس ، دین کاملأ در اختیار دولت است و این دولت است که دین را در راستای سیاست خود اداره می کند.
یک عده آدم های ساده اندیش ، با دیدن اینکه الفبای ترکیه توسط بنیانگذاران جمهوری ترک تبدیل به الفبای لاتین شده است ، زنان و مردان بالاجبار به مدل اروپائی ملبس می شوند ، پس جمهوری ترکیه یک جمهوری لائیک است ! چرا جمهوری ترکیه لائیک نیست؟ برای جواب به این سوال ، اول نگاهی به ترکیب جمعیتی ترکیه از منظر هویت مذهبی نگاهی می اندازیم .جمعیت 77 ملیونی ترکیه ، مرکب از مسلمانان ، مسیحیان ، یهودیان و دین ناباوران تشکیل
شده است . 90 در صد ساکنان ترکیه مسلمان هستند ،که از این تعداد مسلمانان 65 در صد سنی حنفی ، 25 درصد علوی و بکتاشی ، ودر حدود 10 درصد ، متشکل از ادیان مختلف مسیحی ، یهود ی و فرقه های گوناگون دینی هستند. در نظام حکومتی ترکیه ، هر فرد ترک با ملیت جمهوری ترک ، دارای یک کارت شناسائی بنام ( Nüfus Cuzdani- نفوس جوزدانی . جوزدان در زبان ترکی استانبولی ، یعنی کیف کوچک برای پول خرد . اما این کارت در واقع ، معادل همان شناسنامه است ، که ما در زبان فارسی بکار می بریم. در این کارت ، هویت دینی شهروند جمهوری ترک ، مشخص می شود . به عبارت دیگر ، جمهوری ترک ترکیه ، شهروندان را به نسبت تعلق به ادیان و مذاهب ، تقسیم کرده است. البته از سال 1965 ، شهر وندان ترک حق دارند ، دین و مذهب خود را اعلام نکنند ، در آن صورت آن محل ثبت خالی می ماند . سالها است که فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر ،(Fédération Internationale des Ligues des Droits de l’Homme ) از جمهوری ترک مصرانه می خواهد ، که این بخش از تحقیق و ثبت تعلق به دین و مذهب را از کارت شناسائی شهروندان ترک بردارد ، اما تا کنون ، این دولت ، به همین سیاست تشیخص وتبعیض به تناسب وابستگی دینی و مذهبی را در جمهوری ترک ادامه می دهد .(ماخذ)
امور دین در نظام حکومتی جمهوری ترک . ( (Dianat Basganligi- دیانت باشگانلیقی-ریاست امور دینی )
امور دینی را در ترکیه کی و چگونه اداره می کند ؟
در مقلات گذشته گفتیم ،که سلطان عثمانی ،با قدرت نظامی وشمشیر خونبار ینی چری های ارتش عثمانی ، خود را مدافع اسلام ، خصوصأ اسلام سنی حنفی بر ملل مغلوب تحمیل می کرد . خصوصأ اینکه « خدمت به الله ورسول او حضرت محمد و ارسال هدیه در هنگام مراسم حج به مکه و مدینه را وظیفه خود می دانست . این رفتار سیاسی همراه با ایدئولوژی مخصوص خود ، یعنی دین دولتی ، امروز هم با تمام قدرت در نظام حکومتی ترکیه حاکم است .همچنانیکه در نظام اتحاد جماهیر شوروی ،«مارکسسیزم لنینیزم دولتی » ایده ئولوژی حکومتی بود ، در جمهوری ترکیه ، اسلام حنفی ، و پان ترکیسم ، نیز ایده ئولوژی حکومت هستند .نخست وزیرترکیه شخص دوم مملکت اداره «دیانت باشگانلیقی » رامستقیماً بر عهده دارد .تمام دستگاه سازمانی ، تعلیم و تربیت علمای دین ، مواد درسی ، استخدام رسمی آنان ، و حتی خطبه های نماز جمعه در سرتاسر ترکیه ،در یک نسخه برای همه امام جمعه ها (Imam Hatip- امام واعظ در زبان ترکی امام خطیب ) ارسال می شود .با روی کار آمدن حزب :(AKP-Adalet ve Kalkinma Partisi – عدالت و کالکینما پارتیسی . حزب عدالت و توسعه .) به رهبری رجب طیب اردوغان – متولد 1954، که خود تحصیل کرده مدرسه دینی است ،گرایش سیاست داخلی و خارجی ترکیه با ایده ئولوژی پان اسلامیزم ،و پان ترکیسم ، نقش مهم دارد . طیب اردوغان بر این ادعا است که حزب AKP – توانسته است :«...» بین دموکراسی ، ایمان ، واقتصاد بازار آزاد، سنتزی ایجاد بکند .(10)
در این سخنان دور از اصول لائیسیته ، که بعضی از «روشنفکران ایرانی ، خصوصأ آذری تبار » بر لائیک بدون نظام حکومتی ترکیه تاکید دارند ، عجیبب است که معاون سابق سازمان اطلاعاتی آمریکا : CIA- آقای گراهام فوللر (Graham Fuller ) هم بر آن تاکید دارد ، و در کتابی با عنوان :The New Turkish Republic – جمهوری جدید ترکیه ، توضیح می دهد ،که چگونه نظام حکومتی ترکیه از نظام استبدادی ، به دموکراسی اسلامی رسید .
این مامور سیا ، در مزخرف گوئی ،و پشتبانی نظام حکومتی ترکیه ، در راستای منافع مشترک آمریکا ،با پان اسلامیزم ،و پان ترکیزم ترکیه ، به این گفته بی منطق قانع نمی شود ، بلکه اضافه می کند : که جوامع اسلامی ، نمی توانند ، دموکراسی را در جامعه خود مستقر سازند ، خصوصأ اینکه در بطن اسلام ، دموکراسی ذاتآ و جود دارد .
در این سخنان البته « روشنفکران اسلامی !!!» ترکیه چون :یالچین آکدوغان (Yalçin Akdogan )-محمد متینر(Mehmet Metiner ) (مثل علی شریعتی ، عبدالکریم سروش های خود مان ) با نظریه های خود با عنوان : اسلامیزم نوترک - (Néo –islamisme turc) اسلام نوین ترک ،به کمک گراهام فوللر می آید ، واو نیز بر این اندیشه است که ذاتآ اسلام یک اندیشه و فلسفه دموکراسی است !!!
در حال حاضر ریاست :دیانت باشگانلیقی بر عهد ه آقای : علی بارداک اوغلی (Ali Bardakogli- متولد 1954).
می باشد که مستقیمأ توسط نخست وزیر اداره و نظارت می شود.
اداره اوقاف ترک (Turk Diyanet Vakfi )
در کشور ترکیه نیز بمانند سایر کشور های مسلمان اداره اوقاف وجود دارد . اداره این این موسسه ، انحصارآ در اختیار نخست وزیری و رئیس سازمان دیانت است . خوانندگان اگر بخاطر داشته باشند ، یکی از دلایل اختلاف آیت الله خمینی با محمد رضا شاه همین مسئله اوقاف و اداره و نظارت بر آن بود . شاه می خواست بر این اداره و دخل و خرج آن آن نظارت بکند . در صورتیکه آخوند ها ایران مخالف این دخالت بودند . آن حضرات ایکه نظام حکومتی ترکیه را لائیک می دانند ، حتی نمی دانند که اوقاف این کشور ، نیز در اختیاردولت است ، و در آمد آن انحصارآ برای امور و هزینه های دینی مذهب سنی حنفی زیر نظر دولت خرج می شود .حقوق و مزایای روحانیون ترکیه پیرو مذهب سنی حنفی بمانند کارمندان دولت ، توسط همین اداره اوقاف پرداخت می شود . پیروان سایر ادیان و مذاهب ، با وجود آنکه در کشور ترکیه زندگی می کنند ،وبه دولت ترکیه مالیات می دهند ، از در آمد اوقاف برای هزینه های لازم مربوط به دین و مذهب خود محروم هستند. (ادامه دارد )
به قلم : کاظم رنجبر . پاریس 11مارس 2011
اسلام چون سلاح سیاسی ، بخش بیست و پنجم .
ایده ئولوژی پان ترکیسم و پان اسلامیزم ، در نظام حکومتی ترکیه و اهداف آن .(ادامه دارد )
ماًخذ .
1. http://fr.wikipedia.org/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque
2. http://fr.wikipedia.org/wiki/Iraq_Petroleum_Company
3. http://geo-phile.net/IMG/pdf/METHODES_DE_LA_GEOPOLITIQUE.pdf
4. http://fr.wikipedia.org/wiki/Trait%C3%A9_de_Brest-Litovsk
5. http://fr.wikipedia.org/wiki/Trait%C3%A9_de_Kars
6. http://fr.wikipedia.org/wiki/Trait%C3%A9_de_Lausanne_(1923)
7. http://tr.wikipedia.org/wiki/Serbest_Cumhuriyet_F%C4%B1rkas%C4%B1
8. http://fr.wikipedia.org/wiki/Turquie
9. http://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mographie_de_la_Turquie
10. http://www.revue-cantate.fr/Nouvel-article
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)
