خرداد.ويرانی روستاها،بيکاری و حاشيه نشينی:7 ميليون در کشور و يک ميليون در مشهد
خبرگزاری مهر: در حالی مسئولان مشهد از حاشيه نشينی به عنوان مشکل جدی اين شهر نام می برندکه مهاجران خزنده و آرام شهرها و روستاهای خود را ترک و در گوشه و کنار مشهد اقامت می کنند.
به گزارش خبرنگار مهر ، مشهد دومين کلان شهر مهاجر پذير ايران است، در سه دهه اخير تعداد حاشيه نشينان اين شهر از 15 هزار نفر به مرز 820 هزار نفر رسيده است.
ساکنان شهرهای کوچک و روستاهای خراسان رضوی به اميد درآمد بيشتر و فرار از بيکاری ها و خشکسالی ها محل اقامت خود را ترک و روانه مشهد می شوند اين مهاجرت ها در 30 سال گذشته زمينه رويش چند شهرک را در حاشيه مشهد فراهم آورده است که برخی از آنها از نظر جمعيت از شهرهای دارای فرماندار هم متراکم تر هستند.
8 سال کاهش بارندگی در سراسر استان روند ترک روستاها در خراسان رضوی را شتاب بخشيد که مقوله و متروکه شدن روستاها و مراکز توليد نيازمند توجه مديران اجرايی است.
رضا حسينی فر، کارشناس اجتماعی می گويد: تقاضا برای صاحبخانه شدن در اين حاشيه ها، موجب رونق دلالي، تخريب زمين های کشاورزي، اشتغال کاذب و سودجويی و سوداگری شده است.
ساکنان اين خانه ها هر روز 200 هزار بساط را در حاشيه خيابان های پر تردد و اصلی شهر ساماندهی می کنند تا ترافيک و راه بندان در اين شهر زيارتی روز به روز بيشتر شود.
وی می افزايد: ساکنان اين مناطق که چهره حق به جانبی دارند، گرانی مسکن در کانون مرکزی شهر را دليل رفتن خود به حاشيه شهر اعلام می کنند، هر چند اين اظهارات درست است، اما هرگز به اين پرسش پاسخ نمی دهند که چرا آبادی خود را رها کرده و روانه شهر شلوغ و گران شده اند.
3200 هکتار زمين در حاشيه مشهد تصرف شد
در دو دهه اخير 3200 هکتار از حاشيه شهر مشهد برای خانه سازی تصرف شده است، افراد شبانه با تلاش فاميلی و بدون مشورت تلاش می کنند تا شايد دخمه يا آلونکی را برای خود بسازند.
در اين فضاهای تنگ و نا ايمن خانواده هايی با جمعيت پنج تا هشت نفر زندگی می کنند، اين جماعت خوش نشين با زيرپاگذاشتن مقررات طی 30 سال اخير 60 شهر و شهرک جديد در حاشيه شهر مشهد ساخته اند که جمعيت برخی از جمعيت يک شهر بزرگ بيشتر است، در برخی از اين مناطق حاشيه اي، در يک منطقه تا يکصد هزار نفر هم زندگی می کنند.
حاشيه نشينی در مشهد تابع نقطه خاصی نيست و همه جهت های جغرافيايی اين شهر را در بر می گيرد در اين هسته های جمعيتي، فقدان خدمات زيربنايي، مقاوم نبودن سازه ها، نامناسب بودن ساختمان ها و نامشخص بودن وضعيت مالکيت از شاخص های منفی است.
حاشيه نشينی در مشهد رو به افزايش است
از سال ها پيش برخورد با روند حاشيه نشينی در دستور کار مديران اجرايی استان قرار داشته و مديريت شهری نيز تلاش کرده است تا با همکاری نهادهای قضايی و انتظامی از شتاب اين اقدامات بکاهد، اما حقيقت اين است که کمتر توفيق يار مديران بوده است و وضعيت موجود حاکی از حفظ روند ساخت و ساز، خريد و فروش و عبور از مقررات در اين نواحی است.
اگر اين روال تداوم يابد به طور قطع شمار حاشيه نشينان در مشهد در آينده خيلی نزديک به مرز بحران می رسد.
مشهد با 820 هزار نفر حاشيه نشين، از حيث برخورداری از جمعيت های ساکن در مناطق غيرمجاز رتبه اول کشور را دارد.
اين آمار که براساس آخرين بررسی ها به دست آمده و توسط مديريت بافت های فرسوده و حاشيه شهر مشهد در اختيار افکار عمومی قرار گرفته، بيانگر حضور افزون بر 30 درصد نفوس مرکز استان خراسان رضوی در نقاط پراکنده خارج از محدوده شهرداری است.
مشهد به لحاظ تاريخی از شهرهای پرآوازه ايران است سکونت در اين شهر حداقل به هزار و 200 سال قبل می رسد، اما واقعيت آن است که اين شهر همه شهرت خود را مديون زيارتی بودن و سفر زائران است.
صرف نظر از دوره پيدايش مشهد که به سال های 203 تا 300 هجری - قمری برمی گردد، کارشناسان اين منطقه را به شهرکی نوبنياد تشبيه می کنند که از تلفيق نوغان و سناباد پديد آمده بود، رونق اوليه اين شهر به قرن چهارم يعنی دوره ديالمه مربوط می شود.
در اين دوران بافتی همگون در اطراف حرم و نيز کوچه های گلی سناباد و نوغان پذيرای تعداد کمی زائر بود که از طريق پيشه وری و اداره کاروانسراها، آب انبارها و عطاری های اطراف حرم روزگار می گذراندند.
اين شهر حتی در سال 515 هجری - قمری که با همت علاء الدوله فرامرز کارگزار سلطان سنجر اولين بازسازی شهری را تجربه کرد و ديواری مستحکم و قطور را بر دروازه های خود ديد کمتر از 20 هزار نفر جمعيت داشت، اما اين شهر نوپا و جمعيت اندک آن، در جريان حمله چنگيز به کلی ويران شد و سکنه آن متواری شدند.
براساس اسناد تاريخی اولين بازسازی مشهد در سال 734 هجری - قمری توسط سلطان محمد خدابنده آغاز شد و اين شهر طعم نوسازی و بافت شهری نوين را چشيد، ولی با گذر 800 سال، توسعه شهری و بافت جمعيتی در اين شهر روندی کند و آهسته داشت.
مشهد نخستين تراکم جمعيتی خود را فقط 50 سال است که تجربه می کند و در اين نيم قرن جمعيت آن چهار برابر شده است.
وسعت و توسعه مشهد با تعريف شهرسازی جديد از سال 1336 يعنی زمان رسيدن راه آهن به اين شهر آغاز شد و جمعيت آن در سال 1346 به بيش از چهار صد هزار تن رسيد که در آن دوران سومين قطب جمعيتی کشور محسوب می شد.
از آن سال به بعد جاذبه های شهر و تبليغات کاذب آتشی بود که بر خرمن ساختار جمعيتی خراسان رضوی افتاد و اين ديار نيز به مثابه ساير نقاط کشور تحت تأثير شديد مهاجران روستايی قرار گرفت در اين سال ها تعداد زيادی روستا تخليه و جمعيت مولد روانه مشهد شدند.
بيشترين حاشيه نشينی
آمارهای رسمی حکايت از وجود 7 ميليون حاشيه نشين در کل کشور دارد که نزديک به 820 هزار نفر آن در مشهد اقامت دارند.
با اين رقم، بالاترين ميزان حاشيه نشينی به شهر مشهد تعلق می گيرد اين جمعيت افرادی هستند که به اميد پيدا کردن کار و دسترسی به درآمد بيشتر روانه مرکز استان خراسان رضوی شده اند، برخی از آنها اندوخته اندک خود را به زمين خوارانی سپرده اند که طی سه دهه اخير مثل قارچ در حواشی مشهد فعال شده اند تا هر روز تيشه به ريشه درختان باغ ها و مزارع بزنند، خانه و فاقد استحکام در اراضی کشاورزی بسازند.
به گفته اکبريان کارشناس ارشد شهرداری مشهد، هم اکنون هزاران واحد مسکونی درحاشيه شهر مشهد بنا شده است که 95 درصد آنها فاقد استحکام هستند از اين تعداد 75 درصد زير 100 متر و 28 درصد زير 50 متر مربع مساحت دارند.
1 خرداد 1390
خبرگزاری مهر: در حالی مسئولان مشهد از حاشيه نشينی به عنوان مشکل جدی اين شهر نام می برندکه مهاجران خزنده و آرام شهرها و روستاهای خود را ترک و در گوشه و کنار مشهد اقامت می کنند.
به گزارش خبرنگار مهر ، مشهد دومين کلان شهر مهاجر پذير ايران است، در سه دهه اخير تعداد حاشيه نشينان اين شهر از 15 هزار نفر به مرز 820 هزار نفر رسيده است.
ساکنان شهرهای کوچک و روستاهای خراسان رضوی به اميد درآمد بيشتر و فرار از بيکاری ها و خشکسالی ها محل اقامت خود را ترک و روانه مشهد می شوند اين مهاجرت ها در 30 سال گذشته زمينه رويش چند شهرک را در حاشيه مشهد فراهم آورده است که برخی از آنها از نظر جمعيت از شهرهای دارای فرماندار هم متراکم تر هستند.
8 سال کاهش بارندگی در سراسر استان روند ترک روستاها در خراسان رضوی را شتاب بخشيد که مقوله و متروکه شدن روستاها و مراکز توليد نيازمند توجه مديران اجرايی است.
رضا حسينی فر، کارشناس اجتماعی می گويد: تقاضا برای صاحبخانه شدن در اين حاشيه ها، موجب رونق دلالي، تخريب زمين های کشاورزي، اشتغال کاذب و سودجويی و سوداگری شده است.
ساکنان اين خانه ها هر روز 200 هزار بساط را در حاشيه خيابان های پر تردد و اصلی شهر ساماندهی می کنند تا ترافيک و راه بندان در اين شهر زيارتی روز به روز بيشتر شود.
وی می افزايد: ساکنان اين مناطق که چهره حق به جانبی دارند، گرانی مسکن در کانون مرکزی شهر را دليل رفتن خود به حاشيه شهر اعلام می کنند، هر چند اين اظهارات درست است، اما هرگز به اين پرسش پاسخ نمی دهند که چرا آبادی خود را رها کرده و روانه شهر شلوغ و گران شده اند.
3200 هکتار زمين در حاشيه مشهد تصرف شد
در دو دهه اخير 3200 هکتار از حاشيه شهر مشهد برای خانه سازی تصرف شده است، افراد شبانه با تلاش فاميلی و بدون مشورت تلاش می کنند تا شايد دخمه يا آلونکی را برای خود بسازند.
در اين فضاهای تنگ و نا ايمن خانواده هايی با جمعيت پنج تا هشت نفر زندگی می کنند، اين جماعت خوش نشين با زيرپاگذاشتن مقررات طی 30 سال اخير 60 شهر و شهرک جديد در حاشيه شهر مشهد ساخته اند که جمعيت برخی از جمعيت يک شهر بزرگ بيشتر است، در برخی از اين مناطق حاشيه اي، در يک منطقه تا يکصد هزار نفر هم زندگی می کنند.
حاشيه نشينی در مشهد تابع نقطه خاصی نيست و همه جهت های جغرافيايی اين شهر را در بر می گيرد در اين هسته های جمعيتي، فقدان خدمات زيربنايي، مقاوم نبودن سازه ها، نامناسب بودن ساختمان ها و نامشخص بودن وضعيت مالکيت از شاخص های منفی است.
حاشيه نشينی در مشهد رو به افزايش است
از سال ها پيش برخورد با روند حاشيه نشينی در دستور کار مديران اجرايی استان قرار داشته و مديريت شهری نيز تلاش کرده است تا با همکاری نهادهای قضايی و انتظامی از شتاب اين اقدامات بکاهد، اما حقيقت اين است که کمتر توفيق يار مديران بوده است و وضعيت موجود حاکی از حفظ روند ساخت و ساز، خريد و فروش و عبور از مقررات در اين نواحی است.
اگر اين روال تداوم يابد به طور قطع شمار حاشيه نشينان در مشهد در آينده خيلی نزديک به مرز بحران می رسد.
مشهد با 820 هزار نفر حاشيه نشين، از حيث برخورداری از جمعيت های ساکن در مناطق غيرمجاز رتبه اول کشور را دارد.
اين آمار که براساس آخرين بررسی ها به دست آمده و توسط مديريت بافت های فرسوده و حاشيه شهر مشهد در اختيار افکار عمومی قرار گرفته، بيانگر حضور افزون بر 30 درصد نفوس مرکز استان خراسان رضوی در نقاط پراکنده خارج از محدوده شهرداری است.
مشهد به لحاظ تاريخی از شهرهای پرآوازه ايران است سکونت در اين شهر حداقل به هزار و 200 سال قبل می رسد، اما واقعيت آن است که اين شهر همه شهرت خود را مديون زيارتی بودن و سفر زائران است.
صرف نظر از دوره پيدايش مشهد که به سال های 203 تا 300 هجری - قمری برمی گردد، کارشناسان اين منطقه را به شهرکی نوبنياد تشبيه می کنند که از تلفيق نوغان و سناباد پديد آمده بود، رونق اوليه اين شهر به قرن چهارم يعنی دوره ديالمه مربوط می شود.
در اين دوران بافتی همگون در اطراف حرم و نيز کوچه های گلی سناباد و نوغان پذيرای تعداد کمی زائر بود که از طريق پيشه وری و اداره کاروانسراها، آب انبارها و عطاری های اطراف حرم روزگار می گذراندند.
اين شهر حتی در سال 515 هجری - قمری که با همت علاء الدوله فرامرز کارگزار سلطان سنجر اولين بازسازی شهری را تجربه کرد و ديواری مستحکم و قطور را بر دروازه های خود ديد کمتر از 20 هزار نفر جمعيت داشت، اما اين شهر نوپا و جمعيت اندک آن، در جريان حمله چنگيز به کلی ويران شد و سکنه آن متواری شدند.
براساس اسناد تاريخی اولين بازسازی مشهد در سال 734 هجری - قمری توسط سلطان محمد خدابنده آغاز شد و اين شهر طعم نوسازی و بافت شهری نوين را چشيد، ولی با گذر 800 سال، توسعه شهری و بافت جمعيتی در اين شهر روندی کند و آهسته داشت.
مشهد نخستين تراکم جمعيتی خود را فقط 50 سال است که تجربه می کند و در اين نيم قرن جمعيت آن چهار برابر شده است.
وسعت و توسعه مشهد با تعريف شهرسازی جديد از سال 1336 يعنی زمان رسيدن راه آهن به اين شهر آغاز شد و جمعيت آن در سال 1346 به بيش از چهار صد هزار تن رسيد که در آن دوران سومين قطب جمعيتی کشور محسوب می شد.
از آن سال به بعد جاذبه های شهر و تبليغات کاذب آتشی بود که بر خرمن ساختار جمعيتی خراسان رضوی افتاد و اين ديار نيز به مثابه ساير نقاط کشور تحت تأثير شديد مهاجران روستايی قرار گرفت در اين سال ها تعداد زيادی روستا تخليه و جمعيت مولد روانه مشهد شدند.
بيشترين حاشيه نشينی
آمارهای رسمی حکايت از وجود 7 ميليون حاشيه نشين در کل کشور دارد که نزديک به 820 هزار نفر آن در مشهد اقامت دارند.
با اين رقم، بالاترين ميزان حاشيه نشينی به شهر مشهد تعلق می گيرد اين جمعيت افرادی هستند که به اميد پيدا کردن کار و دسترسی به درآمد بيشتر روانه مرکز استان خراسان رضوی شده اند، برخی از آنها اندوخته اندک خود را به زمين خوارانی سپرده اند که طی سه دهه اخير مثل قارچ در حواشی مشهد فعال شده اند تا هر روز تيشه به ريشه درختان باغ ها و مزارع بزنند، خانه و فاقد استحکام در اراضی کشاورزی بسازند.
به گفته اکبريان کارشناس ارشد شهرداری مشهد، هم اکنون هزاران واحد مسکونی درحاشيه شهر مشهد بنا شده است که 95 درصد آنها فاقد استحکام هستند از اين تعداد 75 درصد زير 100 متر و 28 درصد زير 50 متر مربع مساحت دارند.
1 خرداد 1390
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر