نگاهي به...

ارتش ترکیه، شاخ شکسته ناتو
فرامرز دادرس

نیروهای مسلح ترکیه ( تورک سیلاحی قواتلری) ؛ ارتش، پلیس، ژاندارمری، گارد ساحلی ، نیرو های اطلاعاتی و امنیتی در دوران فترت بسر می برند. گزارش ها حاکی است که در پی کودتای نافرجام تابستان گذشته علیه حکومت رجب طیب اردوغان فرمانروای مطلق ترکیه، نزدیک به یک سوم نیروهای مسلح ترکیه پاکسازی شده اند. پیش از پاکسازی ها، نیروهای مسلح ترکیه با استعداد نزدیک به هشتصد هزار تن ، پس از آمریکا دومین نیروی مسلح پیمان آتلانتیک شمالی ناتو بشمار می رفت. ترکیه از سال 1952 میلادی تاکنون نقش شاخ پیمان ناتو در برابر اتحاد جماهیر شوروی، اقمارش و سپس روسیه را بازی می کرد. شماری از افسران ترکیه که در کشور های اروپای غربی و ستاد فرماندهی ناتو خدمت می کردند از کشور های اروپای غربی تقاضای پناهندگی سیاسی نموده اند. کشته شدن سفیر روسیه در آنکارا به دست یکی از ماًمورین پلیس ترکیه نشان دهنده نابسامانی در نیروهای امنیتی این کشورمی باشد. چهارشنبه بیست و یکم دسامبر 2016، در سه عملیات انتحاری علیه ارتش ترکیه در شهر محاصره شده الباب، در سوریه، ترک ها متحمل چهارده کشته و بیش از سی مجروح شدند. تلفات سنگین ارتش ترکیه در سوریه و هم چنین در برابر نیروهای کرد مخالف دولت، ضعف ترک ها را نشان می دهد. طرفداران فتح الله گولن، رهبر مذهبی ترک ها که در آمریکا بسر می برد در همه ارکان دولت ترکیه نفوذ نموده اند. با همه دستگیری ها و اخراج شمار مهمی از نظامیان ترک، هنوز شبکه های خفته وابسته به فتح الله گولن می توانند خطری برای اردوغان بشمار روند. افراد نیرو های مسلح ترکیه که بیکار و تحقیر شده اند می توانند در آینده نزدیک به یکی از گرفتاری های بزرگ دولت ترکیه تبدیل شوند. این افراد دارای خانواده می باشند. تحقیر نظامیان در هر کشوری خطرناک است. در عراق پس از اخراج و تحقیر ارتش بعثی صدام حسین ، همین نیروهای ناراضی بنیان گذارهسته اولیه داعش شدند. در سومالی در پی فروپاشی حکومت این کشور نظامیان سابق به دزدان دریایی تبدیل شدند. گرایش اردوغان به روسیه نیز خطر بزرگی برای پیمان ناتو بشمار می رود. از همین اکنون می توان حدس زد که اغلب طرح های نظامی  وامنیتی ترکیه و هم چنین طرح های نظامی- سیاسی پیمان ناتو بوسیله همین افراد ناراضی در اختیار سازمان های اطلاعاتی روسیه و جمهوری اسلامی قرار گرفته اند. با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا، آینده پیمان ناتو روشن نیست. از چند ماه پیش زمزمه ایجاد یک نیروی نظامی مشترک میان کشور های عضو اتحادیه اروپا بگوش می رسد. در صورت برپایی و جایگزین شدن نیروی نظامی اروپایی بجای ناتو، وضعیت ترکیه در پیمان نظامی جدید مبهم به نظر می رسد. در پی رخداد های چند ماه گذشته ترکیه پس از کودتا نافرجام، دستگیری ها و عدم رعایت قوانین حقوق بشر از سوی دولت اردوغان باب مذاکرات اتحادیه اروپا و ترکیه درباره عضویت این کشوردر اتحادیه اروپا بسته شد. به نظر می رسد اردوغان مایل نیست در چارچوب قوانین اتحادیه اروپا قرار گیرد و در نتیجه ادامه عضویت ترکیه در پیمان های نظامی کشور های غربی مبهم به نظر می رسد. 23 دسامبر 2016