شنبه ۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۳
اسنادی از زوایای پنهان ترور سپهبد رزم آرا - نخست وزیر ۱۳۲۹
«... خدا را شاهد است اگر ما را بکشند، پارچه پارچه بکنند، زیر بار حکومت این جور اشخاص نمی رویم. به وحدانیت حق خون می کنیم. خون می کنیم، می زنیم و کشته می شویم.... (با خشم) اگر شما نظامی هستید من از شما نظامی ترم، می کشم، همین جا شما را می کشم....»
دکتر مصدق از تريبون مجلس خطاب به رزم آرا فرياد کرد :
« اين طرح اگر به تصويب برسد ، من با دست خودم ترا می کُشم ! » -علی میرفطروس-« 28 مرداد » و بلندای پروازِ حقيقت
رزم آرا: نظر نداشتم که دوباره وارد موضوع بشوم ولی جناب آقای دکتر(مصدق)
مطالبی ضمن بیاناتشان فرمودند که ناگزیرم جواب عرض کنم ( صحیح است ) اولا
ایشان اینطور فرمودند که بنده نمایندگی از خارجی ها دارم که برای مملکت کار
کنم بنده خودم وطن پرستی خودم را نشان داده ام
جناب آقای دکتر شما که ملیونر هستید دهات بسیار دارید قراء و قصبات فراوان دارید چکار کردید شما وطن پرست هستید یا من ؟ من
آدمی هستیم که ۳۰ سال در این مملکت سابقه خدمت دارم ) ( کف زدن تماشا چیان
) ( زنگ ممتد رئیس – همهمه نمایندگان ) ( رئیس – کسانی را که دست زدند
خارج کنید ) دوم ایشان ضمن جواب خودشان باز راجع به انجمن های ایالتی و
ولایتی صحبت کردند تشکیل انجمن ایالتی و ولایتی طبق قانون اساسی است ما برخلاف قانون اساسی نمیتوانیم رفتار کنیم. سوم اینکه فرمودند اگر وزرایتان را بیاورید من اینجا سرشان را میبرم بنده سوال میکنم مگر مجلس شورای ملی قصابخانه است اینجا مگر چاقوکش هست ؟ بنده فردا وزرایم را می آورم به مجلس شما هر کاری که میتوانید بکنید .
مجلس شورای ملی دوره ۱۶ جلسه ۵۶
آيت الله كاشانى و جبهه ملى با ارسال پيغامى به نواب صفوى ، از فدائيان اسلام براى حل قضيه نهضت ملى نفت و جلوگيرى از كودتاى نظامى و سركوب آزاديها توسط رزم آرا، استمداد كردند تا شايد نهضت ملى با بازوى اجرايى فدائيان اسلام ، از شكست حتمى رهايى يابد. در اين زمان نواب صفوى ارتباط نزديكى با آيت الله كاشانى و جبهه ملى داشت . از اينرو وكلاى جبهه ملى را به حضور در جلسه اى در منزل شخصى به نام حاج محمود آقايى دعوت نمود. (367)
در اين مجلس غير از مصدق ، همه اعضاى جبهه ملى از جمله دكتر فاطمى ، دكتر بقايى ، حسين مكى ، نريمان ، آزاد، حائرى زاده (368) و دكتر شايگان حضور داشتند. در
آغاز دكتر سيدحسين فاطمى اظهار كرد كه به علت كسالت دكتر مصدق ، اصالتا از
طرف خود وكالتا از طرف ايشان به جلسه آمده و دكتر مصدق گفته است كه هر
تصميمى كه در اين مجلس گرفته شود، براى او هم لازم الاجراست . (369) *و**
نواب صفوى اظهار داشت كه فرض كنيم رزم آرا ساقط شد، بعدش چه ؟ آيا شما قول
مى دهيد كه پس از سقوط وى احكام اسلامى را اجرا كنيد؟ اعضاى جبهه ملى جملگى
جواب مثبت دادند. (372) در
آن جلسه بين نواب صفوى و اعضاى وكلاى جبهه ملى عهد و پيمان بسته شد كه پس
از گرفتن قدرت ، طبق قانون اساسى كه هرگونه قانون مخالف اسلام را ملغى
دانسته و حكم به اجراى احكام اسلامى مى كند، به اجراى قوانين اسلامى
بپردازند. (373)بدين
ترتيب طى دو جلسه ، جبهه ملى فتواى قتل رزم آرا را از بعد سياسى و آيت
الله كاشانى هم فتواى قتل وى و چند نفر ديگر را از بعد شرعى صادر نمودند. (375)
آيت الله كاشانى چند روز قبل از قتل رزم آرا در آخرين جلسه جبهه ملى كه در
خانه دكتر تشكيل شده بود، سربسته به حاضرين گفت كه به يارى خداى متعال در
همين روزها دريچه اميد گشوده خواهد شد. برخى از حضار اين سخن را يك نوع
نويد عادى تلقى كردند، اما چند روز بعد به اسرار آن سخن پى بردند. (377)
سيد عبدالحسين واحدى ، در
اين سخنرانى ضمن تهديد رزم آرا، به صراحت اعلام كرد: اگر چنانكه اى رزم آرا
تا 3 روز ديگر كنار نروى ، ترا خواهيم فرستاد. (379)
367- محمود تربتى سنجابى ، همان منبع ، ص 131
368- سيد هادى خسروشاهى ، همان منبع ، ص 113
369- نيم قرن خاطره و تجربه ، مصاحبه عزت الله سحابى ، 1376، ص 21
372-نيم قرن خاطره و تجربه ، همان منبع ، ص 31
373- سيد هادى خسروشاهى ، همان منبع ، ص 114. به نقل از خاطرات يا پيدايش فدائيان اسلام از سيد مجتبى نواب صفوى .
375- ناگفته ها همان منبع ، ص 77 - 72
377- نصرالله شيفته ، خاطرات دوران ملى شدن نفت ، روزنامه اطلاعات ، 27 دى 1368 و منشور برادرى 30 دى 1368.
379- سيد حسين خوش نيت ، همان منبع ، ص 54.
* ناگفته‌ها - خاطرات مهدی عراقی، ص ۷۲
**خاطرات سید محمد واحدی - مرکز اسناد انقلاب اسلامی- ص۷۲
- امیر «عبدالله کرباسچیان» مدیر مسوول روزنامه نبرد ملت ارگان فدائیان اسلام: اعدام «رزم آرا» با اطلاع اکثر اعضای جبهه ملی صورت گرفت
- عزت‌الله سحابی:
نواب صفوی و دوستانش مشکل اصلی ایران را در وجود شاه می دیدند و نظر او مبارزه با دربار بود، ولی جبهه ملی، مرحوم کاشانی و دکتر مصدق و دیگران، رزم آرا را مشکل اساسی می دانستند. نواب سرانجام تسلیم نظر آنها شد و قرار شد که رزم آرا به وسیله فدائیان از میان برداشته شود. پس از ترور او، راه برای بالا آمدن جبهه ملی، ملی شدن نفت و یک گام به پیش علیه استعمار انگلیس، برای ملت ایران برداشته شد
- سخنان عبدالقدير آزاد در روزنامه اراده آذربايجان٬ شماره ۲۵ مورخ ۲۹ تيرماه ۱۳۳۰ چاپ شده که سعيد رهبر از کتاب افسانه مصدق اثر رحيم زهتاب‌فرد صفحات ۲۵۰-۲۴۹ نقل مي‌کند:
«خود آقايان به خاطر دارند روزي که رزم‌آرا آمد اينجا٬ ما و آقاي دکتر مصدق اين قدر پيش‌دستي‌ها را به هم زديم که صداي کسي شنيده نمي‌شد تا چه رسد رزم‌آرا و تازه به من گفتند چرا قايم نمي‌زني٬ ما و آقاي دکتر مصدق فتواي قتل رزم‌آرا را داديم٬ گفتيم خائن است٬ وطن فروش است, آقاي دکتر مصدق هم گفتند: رزم‌آرا را٬ يک نفر آدم «خليل طهماسبي» برحسب داد و فرياد و هو ما کشت.
-دو روز بعد، عموم رهبران جبههء ملّی در جشنوارة ۷۰ هزار نفری ترور رزم‌آرا در میدان بهارستان شرکت و شادمانی کردند و دکتر فاطمی، ترور رزم‌آرا و هژیر (وزیر دربار) را «دو نمونه از علاقهء مردم رشید پایتخت به آزادی آراء و عقاید خویش» اعلام کرد! ( روزنامهء باختر امروز،۲۰ اسفند ۱۳۲۹)
- نواب صفوي در جريان بازجويي در مورد نقش مصدق در قتل رزم‌آرا ميگويد:
«رأي و تجويز کردن آقاي کاشاني و آقاي مصدق‌السلطنه علني و صريح بود نسبت به اين که تيمسار سپهبد رزم‌آرا را بايستي از بين برد٬ و او دست [نشانده] انگليس‌هاست.
- بعداز قتل رزم‌آرا ترتيب «قانوني» آزادي قاتل از سوي اکثريت مجلس طرفدار دولت به تصويب ميرسد:
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ امرداد ۱۳۳۱ نشست ۲۴
چون افرادی که ثابت شودعلیه ملت ومنافع اجتماع قیام بنفع بیگانه بنماینددرهرمسلک ومذهب مهدورالدم هستندلذا ما امضاء کنندگان ذیل ماده واحده راباقیدسه فوریت تقدیم می‌داریم: ماده واحده - چون خیانت حاجی علی رزم آراوحمایت او از اجانب برملت ایران ثابت است برفرض اینکه قاتل او استاد خلیل طهماسبی باشد از نظرملت بیگناه و تبرئه شده شناخته می‌شود. شمس قنات آبادی. کریمی. سیدجوادی. مهندس حسیبی. دکتر شایگان. ناصرجلالی. انگجی. دکتر بقایی. علی زهری. حسین مکی. زیرک‌زاده. دکتر ملکی. پارسا. مدرس. دکتر فلسفی. ناظرزاده. حائری‌زاده. اقبال. وکیل پور. اخگر. میلانی. شاپوری. فرزانه. معتمددماوندی. ناصر ذوالفقاری. دکتر سنجابی. نریمان.
ماده واحده زیر نیز در این نشست تصویب شد:
- ماده واحده - چون خیانت حاج علی رزم آرا برملت ایران ثابت گردیده هرگاه قاتل او استاد خلیل طهماسبی باشد به موجب این قانون مورد عفو قرارمی‌گیرد و آزاد می‌شود.
- تبصره - دولت موظف است زندگی و اعاشه آقای خلیل طهماسبی را از هر حیث تامین و رفاه وآسایش او را مادام العمر فراهم سازد.
- روزنامه اطلاعات٬ يکشنبه بيست و پنجم آبان‌ماه ۱۳۳۱ :
«امروز قاتل رزم‌آرا به ملاقات نخست وزير رفت»
"ساعت ده صبح امروز استاد خليل طهماسبي به اتفاق عده‌اي از دوستان خود براي ملاقات آقاي نخست‌وزير از منزل خارج شد و ساعت ده و نيم به ملاقات آقاي دکتر مصدق رفت و يازده و يک ربع بعد از منزل ايشان خارج گرديد, به خبرنگاران عکاس اجازه داده نشد که از نخست وزير و طهماسبي عکس بگيرند"
- مهم‌ترين قسمت اين برآورد، مربوط به‌گزارشي‌ست درباره‌ي تماس‌هاي برخي از رهبران جبهه‌ي ملي با انگليسي‌ها. بر اساس اين گزارش، جبهه‌ي ملي از انگلستان خواستار حمايت و كمك در بركناري رزم‌آرا، و پشتيباني از نخست وزيري، كه بيش‌تر مورد قبول جبهه‌ي ملي باشد، شده بود. رهبران جبهه‌ي ملي، به‌انگليسي‌ها قول دادند، كه به‌جبران اين كار، از مسأله‌‌ي ملي‌شدن نفت، به‌طوركلي دست بكشند.- ملی گرایان و افسانه ی دموکراسی ص ۲۵۵
- سید حسین فاطمي در سرمقاله‌ي روزنامه‌ي «باختر امروز» در ستایش فداييان اسلام :
«دست تواناي يك مرد مجاهد و فداكار [خليل طهماسبي] طومار خيانت يك فرزند ناخلف وطن [رزم‌آرا] را درهم پيچيد؛ و نقشه‌هاي مضر و خطرناك او را در دل خاك مدفون ساخت. گلوله‌ي خليل طهماسبي كه دنباله‌ي تير سيدحسين امامي شهيد [قاتل احمد كسروي و هژير] بود، اين اثر را در ايران و در دنيا باقي‌گذاشت، كه اگر اجنبي غارتگر بخواهد از راه ديكتاتورتراشي، نفوذ ننگين و شرم‌آور خويش را به‌ملت ما تحميل كند، جوانان فداكار و مبارز [فداييان اسلام] به‌قيمت خون خود حاضر به‌شستن لكه‌هاي بدنامي وطن خواهند بود.-ملی گرایان و افسانه ی دموکراسی ص 287
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر