نفسهای آخر تپه باستانی "پاتپه" در دریاچه سد کلان ملایر

دریاچه سد خاکی "کلان" ملایر در استان همدان که اوایل امسال آبگیری آزمایشی خود را آغاز کرده آرام آرام در حال بلعیدن تپه باستانی "پاتپه" بازمانده از دوران مادها است.

به گزارش خبرنگار مهر، این تپه باستانی که در حقیقت " گونسپان " نام دارد و به دلیل نزدیکی به روستای پاتپه به این نام معروف شده به عنوان یکی از بلند ترین تپه های باستانی ایران با ارتفاعی حدود 28 متر در 32 کیلومتری شهرستان ملایر در استان همدان واقع شده و یادگارهای از عصر آهن تا دوران قاجاریه را در خود دارد. سد کلان که در 30 کیلومتری ملایر در حال ساخت است با هدف تامین 18 میلیون متر مکعب آب شرب ملایر ونیز با هدف بهبود و توسعه آبیاری در اراضی زراعی جنوب شهر ملایر به میزان هشت میلیون متر مکعب ساخته می شود و حجم دریاچه سد نیز 45 میلیون متر مکعب است، آنگونه که مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای همدان در رابطه با پروژه سد کلان ملایر اعلام کرده است، با آبگیری آزمایشی سد کلان ملایر 5 میلیون متر مکعب آب در پشت آن ذخیره شده و آغاز آبگیری اصلی آن در هفته دولت امسال است. شروع آبگیری آزمایشی این سد هم اکنون تپه باستانی گونسپان را تا نیمه در آب فرو برده است و در صورت ادامه این روند این تپه مادی به صورت کامل به زیر آب رفته و برای همیشه از چشمها پنهان خواهد شد. تپه باستانی گونسپان پیش از آبگیری سد کلان در همین رابطه دبیر انجمن ایران شناسی کهن دژ در گفتگو با خبرنگار مهر اعلام کرد با احداث سد کلان ملایر که حوزه آبگیری 310 هکتار دارد در حدود بیست محوطه و تپه کوچک و بزرگ در محدوده آبگیری سد قرار گرفته و برای همیشه از بین خواهند رفت. بابک مغازه ای افزود: یکی از مهمترین تپه های موجود در این بین تپه گونسپان ملایر است که تا کنون و در راستای عملیات نجات بخشی در پنج فصل کاوش و با حضور باستان شناسانی همچون علی خاکسار، جواد باباپیری، حسن رضوانی، مهرداد ملک زاده، کورش روستایی، علی هژبری و رضا ناصری کاوشهایی در آن انجام شده است. آنگونه که این فعال حوزه میراث فرهنگی استان همدان می گوید تپه باستانی گونسپان همچنان نیازمند انجام کاوشهایی گسترده تری است چرا که بر روی این تپه ادوار شناخته شده از دوران پیش از تاریخ در لایه شناختی دوران مفرغ، بنای دوران ماد با معماری خشتی و بنای دوران اشکانی با معماری سنگی و چینه ای در دوران تاریخی و قلعه زندیه و قاجاریه با معماری خشت و چینه ای وجود دارد. تپه باستانی گونسپان پس از آبگیری سد و در حال غرق شدن مغازه ای می افزاید: اکنون لایه های قاجار، زند و اشکانی پس از نقشه برداری برداشته شده و سازه های دوران ماد بر بالای تپه قابل مشاهده است که این خود بارز ترین دلیل اهمیت ادامه کاوشها در این تپه است چرا که مکانهای باقی مانده متعلق به دوران ماد در کشور ما که اکنون مورد کاوش قرار گرفته اند و تا حدودی سالم هستند تعداد بسیار معدودی دارند و شناخت ما از این دوران تاریخی نیز بسیار اندک است. دبیر انجمن ایران شناسی کهن دژ با اشاره به پایان نیافتن کاوشهای باستان شناسی بر روی این تپه تصریح کرد: کاوش در گونسپان همچنان نیازمند زمان بیشتری است که متاسفانه آبگیری سد آغاز شده و در نتیجه این تپه باستانی به صورت جزیره ای در آمده است که تنها حدود 6 تا 8 متر ازآن بیرون از سطح آب باقی مانده، اما امید است با توجه به بخشی از بودجه باقی مانده نجات بخشی این تپه، آبگیری سد هر چه سریعتر متوقف شده و عملیات کاوش با حضور گروهی از باستان شناسان خبره تا حصول نتیجه قطعی در خصوص این تپه ادامه یابد. این در حالی است که طرح مطالعاتی ساخت سد مخزنی کلان ملایر روی رود کلان این شهر، توسط شرکت آب منطقه ای همدان در سال 79 و بدون هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آغاز شد، که با آبگیری این سد علاوه بر گونسپان محوطه های باستانی " شط غیله " و " قلعه نو " به همراه روستای پاتپه و زمینهای کشاورزی و باغهای این روستا برای همیشه به زیر آب فرو می رود. ................................... گزارش از صدرا محقق