ظریف: «کسانی» بمب هسته‌ای را مفید می‌دانند
مروری بر زمانه و زندگی آقای وزیر-بخش سوم
ظریف
به‌صورت سهوی یا عمدی، یک دوگانگی خاص در ارتباط با داشتن یا نداشتن سلاح
هسته‌ای را عیان می‌کند و نشان می‌دهد که برخی در نظام، داشتن بمب هسته‌ای
را مفید می‌دانسته‌اند.
بخش تحلیل خودنویس: انتشار کتاب «آقای سفیر»،
دریچه‌ای تازه به یکی ناشناخته‌ترین سیاستمداران جمهوری اسلامی می‌گشاید.
کسی وقتی به آمریکا می‌آید، جوانان بسیاری می‌خواهد در کنارش عکس یادگاری
بیاندازند. در ماه اسفند، «آقای سفیر» را بهتر معرفی خواهیم کرد. بخش اول و دوم این سلسله یادداشت‌ها را از دست ندهید.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در زمانی که طرف مصاحبه‌ی محمدمهدی راجی
برای نگارش کتاب «آقای سفیر» قرار گرفته بود، با بازنشستگی زودهنگام از
وزارت‌خانه کنار گذاشته شده بود و با توجه به سوابقش، حتی خطری چون بازداشت
که گریبان دو عضو دیگر از باند نیویورکی‌ها، یعنی حسین موسویان و محمدجواد محلاتی را گرفته بود، بالقوه تهدیدش می‌کرد.
بدتر از آن‌دو، سرنوشت سعید امامی دوست خانوادگی دوران تحصیل‌اش در آمریکا [۱] که در کمیته حقوق بشر
مجمع عمومی سازمان ملل از همراهان ظریف بود، او را واداشت تا در این کتاب
به همگان بفهماند که مسوولیت مستقیم پرونده هسته‌ای با هیچ‌کس نیست غیر از سیدعلی خامنه‌ای.
ظریف می‌گوید: «تصمیم‌گیری در مورد بحث هسته‌ای، تصمیم دولت آقای خاتمی و
دولت آقای احمدی‌نژاد نیست. تصمیم‌گیری توسط رهبری نظام صورت می‌گیرد. دولت
آقای خاتمی و دولت آقای احمدی‌نژاد تصمیمات رهبری را اجرا کردند».[۲]
وی هم‌چنین با ذکر اینکه: «رهبری بارها گفته‌اند که خود من
سیاست‌ها را تعیین می‌کردم»،[۳] تاکید دارد: «می‌دانید که در دوره مسوولیت
دکتر روحانی، بنده مسوول گروه مذاکره‌کننده با طرف غربی بودم. در تمام
دورانی که من مسوولیت داشتم، یک کلمه بدون اجازه رهبری گفته نشده است».[۴]
ظریف در این میان پرده از مساله مهمی برمی‌دارد. وی می‌گوید
که در تمام دوران مذاکرات پیشین از آنچه واقعا در تاسیسات هسته‌ای در
نطنز، بوشهر یا جاهای دیگر می‌گذشته بی‌خبر بوده و هرگز از آن‌ها بازدید
نکرده است: «هیچ‌وقت به ما پیشنهاد نشد... زمانی که دیدم از من دعوت
نمی‌شود که تاسیساتی را که درباره آن‌ها مذاکره می‌کنم بازدید کنم، احساس
کردم که یا ضرورتی نیست یا ملاحظاتی هست.»[۵]
وی زمانی که با این سوال مصاحبه‌کننده مواجه می‌شود که «شما
همواره برای دیگران و از جمله بازرسان توضیح داده‌اید که مثلا نیروگاه نطنز
چنین و چنان است در حالی که خودتان آن‌جا را ندیدید... این خللی در کار
شما ایجاد نمی‌کرد؟» پاسخ می‌دهد «من مذاکره‌کننده هستم و بر اساس
دستورالعمل مذاکره می‌کنم».[۶]
ظریف در ادامه تاکید دارد که در جریان بسیاری از موارد قرار
نداشته و با انتقاد از سازمان انرژی اتمی ایران و علی‌اکبر صالحی رییس سابق
آن، می‌گوید: «بنده از گزارش‌گر سی.ان.ان شنیدم که موضوع نطنز و اراک مطرح
شده است. گزارش‌گر سی.ان.ان در نیویورک با بنده تماس گرفت و گفت که بر
اساس تصاویر ماهواره‌ای، شما در نزدیکی اصفهان تاسیسات مخفی دارید. من فقط
از تاسیسات یو.سی.اف اصفهان خبر داشتم و به آن خبرنگار گفتم که این تاسیسات
یو.سی.اف است و آژانس از آن خبر دارد».
ظریف به پاسخ طعنه‌آلود خبرنگار اشاره می‌کند که گفت: «شما
این را با پایتخت چک کنید» و ادامه می‌دهد: «این نیز از موارد بسیاری بود
که ما ابتدا توسط خارجی‌ها خبردار شدیم».[۷]
وزیر امور خارجه کنونی جمهوری اسلامی که ریاست مذاکرات جاری
هسته‌ای را نیز بر عهده دارد اندکی بعد برای باری دیگر تمام مسوولیت‌ها را
به «بالاترین سطوح کشور» برمی‌گرداند و می‌گوید: «هرچه را که به صورت مکتوب
و یا به‌صورت شفاهی ارائه می‌دادیم، محورهای آن از قبل تصویب شده بود.
بنده با محورهای مشخصی به مذاکرات می‌رفتم که در بالاترین سطوح کشور تصویب
شده بود. بعضی وقت‌ها بدون اینکه ما پیشنهاد کرده باشیم، دستور از مقامات
بالا بود. در مواقعی ما در جلسات موضوعاتی را مطرح می‌کردیم که الزاما نقشی
در تدوین آن‌ها نداشتیم و شاید با آن مخالف نیز بودیم. ولی دستوری بود که
از مقامات بالاتر کشور به ما داده شده بود و ما باید اجرا می‌کردیم. بنابراین
ممکن است ما سخنانی را گفته باشیم که خودمان آن‌را قبول نداشتیم اما همیشه
سخنان و کارهای‌مان مورد تایید نظام و مقامات بالا بوده است»[۸]
از فتوای رهبری تا بررسی بمب هسته‌ای
ظریف به‌صورت سهوی یا عمدی، یک دوگانگی خاص را فاش می‌کند. در
حالی که نظام جمهوری اسلامی سعی بر آن داشته و دارد که فتوای علی خامنه‌ای
مبنی بر حرمت سلاح هسته‌ای را عامل بازدارنده این رژیم در جهت تلاش برای
دستیابی به این سلاح کشتارجمعی معرفی کند، ظریف می‌گوید «فکر می‌کند»
مقامات عالی کشور این نظر را که بحث هسته‌ای نظامی برای ایران خطرناک است
را قبول داشته باشند. وی اضافه می‌کند که «کسانی» در نظام معتقدند بمب
هسته‌ای می‌تواند برای ایران مفید باشد.
وی تصریح می‌کند: «این که بمب هسته‌ای به نفع منافع ملی هست
یا نیست، قابل بررسی است. البته دو نظریه متفاوت وجود دارد. اعتقاده بنده
این است که مقامات جمهوری اسلامی بمب را به نفع کشور نمی‌دانند ولی کسانی
هستند که معتقدند بمب هسته‌ای می‌تواند برای ایران مفید باشد. کما اینکه
افرادی نیز در غرب داشتن بمب هسته‌ای توسط ایران را نه تنها خطرناک
نمی‌بینند، بلکه فکر می‌کنند باعث ایجاد مسوولیت می‌شود و رژیم ایران را
مسوول می‌کند».[۹]
دیپلمات با سابقه جمهوری اسلامی نظر خود را این‌گونه بیان
می‌کند: «من اعتقاد دارم که سلاح هسته‌ای نه تنها برای منطقه خطرناک است،
بلکه برای خود ایران نیز پرخطر است؛ یعنی داشتن سلاح هسته‌ای برای ایران نه
امنیت ایجاد می‌کند و نه بازدارنده است؛ بالعکس بزرگ‌ترین عامل خطر، ورود
به بحث هسته‌ای به‌صورت نظامی است و معادلات استراتژیک جهان و منطقه را به
هم می‌ریزد. فکر می‌کنم مقامات عالی کشور نیز این نظر را قبول دارند».[۱۰]
این در حالی است که بعد از شروع دوران وزارت ظریف و تحول در
مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های غربی، تیم مذاکره‌کنندگان به سرپرستی ظریف از
اطمینان خود سخن می‌گویند. سیدعباس عراقچی معاون امور
حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه و دست راست ظریف در مذاکرات جاری می‌گوید:
«من در یکی از جلسات مذاکرات عنوان کردم که ممکن است ما از معاهده ان.پی.تی
خارج شویم اما امکان ندارد فتوای رهبر کشورمان را نادیده بگیریم».
امری که علی‌اکبر ناطق نوری نیز سعی در پیوند آن با ظریف و مذاکرات داشته و می‌گوید:
«ما به فتوای رهبری سلاح هسته‌ای را حرام دانسته و به سوی آن نرفته و
نمی‌رویم... در سفر رهبری معظم انقلاب در زمان ریاست‌جمهوری ایشان به
نیویورک که بنده هم همراه ایشان بودم، وقتی با آقای ظریف روبه‌رو شدیم
فرمودند این آقای ظریف را می‌بینید، او عمیقا متدین است».
ناطق نوری تاکید می‌کند: «این آقای ظریف از زمان قطع‌نامه ۵۹۸
یل مذاکره و مباحث حقوقی است» و می‌افزاید: «هم رهبری، هم مراجع و هم مردم
از این آرامش به وجود آمده خوشحال هستند».
حال باید دید سرنوشت برنامه هسته‌ای ایران در دست «یل مذاکره»
که چندماه قبل از تصدی مقام وزارت، خود را بی‌خبر از تاسیسات هسته‌ای،
یعنی آنچه درباره آن مذاکره می‌کرد، می‌دانست و می‌گفت همواره اجراکننده
«دستوری بود که از مقامات بالاتر کشور» صادر می‌شد، در نهایت به کجا
می‌رسد.
...
۱. محمدمهدی راجی؛ آقای سفیر، گفت‌وگو با محمدجواد ظریف؛ نشر نی(۲۰۱۳)؛ نسخه منتشرشده توسط فارسی‌بوک لندن، ص ۳۴
۲. همان ۲۳۸
۳. همان ۲۳۹
۴. همان ۲۴۰
۵ و ۶. همان ۲۴۹
۷. همان ۲۵۰
۸. همان ۲۵۶
۹. همان ۲۳۷
۱۰. همان 
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر