چند رکوردشکنی در دنیای هنر در ایران در سال ۹۲
پنجمین سمپوزیوم مجسمه سازی در تهران
خرداد ماه امسال دولت آقای احمدی
نژاد پس از هشت سال به پایان کار خود رسید و "دولت تدبیر و امید" آغاز به
کار کرد، دولتی که رأس آن از حمایت و آرای درصد بالایی از اهالی هنر
برخوردار بود. به تدریج مقاماتی با حضوری فعال تر درعرصه تجسمی جایگزین
مدیران قبلی شدند و پس از سالها و برای نخستین بار، حضور دو مقام وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامی- على مرادخانى معاون هنرى و مرتضى کاظمى مشاور اقتصاد
فرهنگ و هنر در حراج کریستیز در دبی، مایه دلگرمی جامعه هنری بود، نوعی
اطمینان سازی دولت جدید از پشتیبانی اش از بخش خصوصی هنرهای تجسمی.
علی مرادخانی همچنین با حضور در مراسم گشایش ششمین
"هفت نگاه" در فرهنگسرای نیاوران در بخشی از سخنانش اعلام کرد: "تا پیش از
این در سالهای گذشته ما نه از نماینده دولت برای حضور در هفت نگاه دعوت
کرده بودیم و نه مدیران تجسمی دولت گذشته تمایلی به دیدار از رویداد های
پیشروی جامعه تجسمی داشتند […] آثار هنرمندان ایرانی در چند سال اخیر
توانسته‌اند در عرصه بین المللی نگاه‌ها را به سمت کشور ما معطوف کنند […]
باید شرایطی را برای بهبود اقتصاد هنر رقم بزنیم چرا که مهمترین بخش خلق
اثر هنری معطوف به بازار فروش آن می‌شود و باید در این زمینه نیز در عرصه
بین‌المللی تاثیرگذار باشیم".با این همه و علیرغم چالش های متعددی نظیر فشارهای اقتصادی، سیاسی و تحریم ها که همچنان دامنگیر حوزه هنرهای تجسمی است، عملکرد و دستاوردهای هنری کشور در سال ۹۲ در داخل و در سطح بین المللی بسیار موفقیت آمیز بوده است.
آنچه در زیر میخوانید مروری است بر اتفاقات این حوزه در سال ۱۳۹۲.
از موسوی در برلین تا کلانتری و شیرازی در دبی
حضور مقام های وزارت ارشاد در حراج کریستیز دبی؛ ۹۴۰ هزار دلار به پرویز تناولی رسید
نقاشی های میرحسین موسوی تحت عنوان "در اندیشه آزادی" در فرهنگستان هنر برلین به نمایش در آمد.
"حجله" عنوان نمایشگاه منیر فرمانفرمائیان در گالری رز ایسا لندن در مردادماه امسال بود.
تیمور گراهنه، مجموعه دار نام آشنای ایرانیان، گالری خود را در هادسن نیویورک با تازه ترین آثار نیکی نجومی با عنوان "شکار پروانه ها" افتتاح کرد. آقای گراهنه همچنین در آبان ماه نمایشگاهی از تازه ترین مجموعه آثار رضا درخشانی با نام "فرش ایرانی بدذات من" برگزار کرد.
یک اثر نقاشی گیزلا وارگا سینایی به مجموعه موزه "ژرژ پمپیدو" پاریس پیوست. این نقاشی با موضوع "کله پز" مربوط به مجموعه نقاشی های چهار دهه پیش خانم سینایی با مضمون حرفه های سنتی ایران است که در کنار آثار برگزیده ای از اردشیر محصص، بهجت صدر، فریده لاشایی، پروانه اعتمادی و دیگر هنرمندان سراسر جهان که بین سالهای ۱۹۰۵ تا ۱۹۷۰ میلادی در حرکت مدرنیست ها فعالیت داشتند، به مدت یکسال به نمایش عمومی در آمد.
"مجموعه فرجام" در دبی که این روزها نامی آشنا برای ایرانیان و هنردوستان خارج از ایران گشته است، از مهر امسال به مدت ۲ ماه آثاری از آیدین آغداشلو، جزو مجموعه "خاطرات اتهام" را به نمایش گذاشت. تمامی این آثار را دکتر فرجام در طی سال ها از حراجی ها یا از خود هنرمند خریداری کرده، که در این نمایشگاه، ۱۵ اثر از ۲۳ اثر مجموعه شخصی اش را برای عموم به نمایش گذاشت. به گفته آغداشلو این نمایشگاه برای فروش نبوده و جنبه فرهنگی برای شناساندن هنر ایرانی به مخاطبان جهانی داشته است.
همچنین در آبان ماه، موزه بریتانیا بزرگداشتی با هدف مرور هنر و زندگی بهمن محصص برگزار کرد. در این رویداد که به بهانه خرید چند اثر محصص توسط موزه بریتانیا برنامه ریزی شده بود، ابراهیم گلستان، فیلم ساز و نویسنده، و ولی محلوجی، کیوریتور این نمایشگاه، درباره زندگی محصص سخنرانی کردند و فیلمی از میترا فراهانی از روزهای واپسین زندگی هنرمند به نمایش درآمد.
در آخرین ماه سال، نمایشگاهی از آثار علی بنی صدر در گالری "اسپرون وست واتر" نیویورک تحت عنوان "مادربورد" برگزار شد که تا پایان فروردین سال پیش رو ادامه دارد.
همکاری جامعه هنری در امور خیریه
همکاری هنرمندان در امور خیریه اتفاقی معمول و متداول در اکثر کشورهاست که در سال های اخیر در ایران نیز با استقبال چشمگیری از سوی مردم در حال افزایش و نهادینه شدن است.اواخر فروردین امسال، هفتمین نمایشگاه آثار نقاشی ۵۴ هنرجوی کودک و نوجوان تارا بهبهانی با عنوان "آینده از آن من است" به نفع کودکان مبتلا به سرطان در موسسه محک برگزار شد.
در فرهنگسرای ارسباران، آثار حجمی ۱۰۰ کودک زلزله زده آذربایجان و ۳۰ نفر از مادرانشان در ۲۱ مرداد همزمان با سالگرد زلزله در معرض دید عموم قرار گرفت. گروه ۱۲ نفره ای که برای کمک و بازسازی خانه روستاییان به مناطق زلزله زده رفته بودند، با حمایت انجمن های یاری و انجمن هایی از دانشگاه ها به منظور تقویت روحیه کودکان، کارگاه سفال، سرامیک و نقاشی ای برپا کردند که این نمایشگاه مجموعه ای از آثار این کارگاه سه روزه بود. در همین راستا، در آغاز سال تحصیلی، نمایشگاه نقاشی کودکان زلزله زده مناطق آذربایجان و بوشهر در حمایت از خود کودکان در کافه ژانر تهران برگزار شد.
"۵۰ - ۵۰" عنوان نمایشگاه و اکسپوی فروش آثار هنرمندان برجسته در سبکهای مختلف به نفع کودکان مبتلا به سرطان ایران بود که در گالری بوستان برج آزادی افتتاح شد. ۵۰ درصد فروش به خالقان اثر و ۵۰ درصد آن به موسسه خیریه بهنام دهش پور به نفع کودکان سرطانی تعلق گرفت.
همچنین سه نسل هنرمندان معاصر ایران در کنار مجموعه داران شخصی و در حمایت از کودکان تحت پوشش موسسه خیریه "زنجیره امید" در هتل همای تهران، آثار ارزشمندی را حراج کردند که با فروش ۶۰ درصدی، ۷۰۰ میلیون تومان برای این موسسه به دست آمد.
گالری اعتماد نیز در اسفندماه امسال میزبان نخستین حراج آثار هنری موسسه خیریه رعد با هدف حمایت از آموزش، توانبخشی و اشتغال معلولان بود. امیرحسین اعتماد، مدیر گالری اعتماد که مدیریت هنری این حراج را برعهده داشت، طی چندین ماه ۷۶ اثر از هنرمندان کشور را جمع آوری کرد که در آن میان اسامی شناخته شده ای همچون پرویز تناولی، حمید پازوکی، شهلا حسینی، حسین ماهر و شهریار احمدی به چشم می خورد. این حراج که با استقبال چشمگیری همراه بود، توانست در چهار ساعت و فروش اکثر آثارش، رکورد ۳۸۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومانی به جا بگذارد.
فروش خوب گالری ها؛ رکورد تازه حراجی تهران
دومین حراج تهران با حراج گذاری رضا کیانیان
این نمایشگاه، ۵۰ اثر نقاشی از ۱۹ هنرمند جوان را در طول ایام نوروزی به تماشا گذاشته بود.
۵/۶ میلیارد تومان فروش در دومین حراج تهران در هفتم تیرماه؛ این حراج که با ارایه ۸۲ اثر نقاشی، عکس و مجسمه از ۷۹ هنرمند ایرانی برگزار شد، با فروش صد در صدی، فروش ۱۶ اثر بالای ۱۰۰ میلیون تومان و فروش ۷۰۰ میلیون تومانی اثری از سهراب سپهری- دو برابر تخمین اولیه، توانست چندین رکورد در بازار داخلی هنر ایران به وجود آورد.
رویداد تابستانه گالری گلستان با عنوان "صد اثر صد هنرمند" در بیست و یکمین دوره اش، ۶۲۰ میلیون تومان با فروش ۹۲ اثر هنری به همراه داشت.
"دومین نمایشگاه فروش آثار چند نسل هنرمندان نقاش ایران" در مهرماه، یکی از پر استقبال ترین رویدادهای گالری لاله بود.
قیمت آثار بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان انتخاب شده بود؛ تنها در اولین روز برگزاری این نمایشگاه، ۳۷ تابلو نقاشی فروخته شد.
پستی بلندی های هنر ایرانی در حراجی کریستیز
نخستین اثر فرامرز پیل آرام که پس از ۶ دوره به کریستیز راه یافته بود، پس از اتهاماتی در مورد اصلی نبودن تابلوی نقاشی ارایه شده، از این حراج خارج شد.در پی این ادعا، آقای سمیع آذر کارشناس هنری و مدیر اسبق موزه هنرهای معاصر تهران گفته است "مطمئنا کسانی که این اتهامات را وارد می‌کنند به دنبال تضعیف هنر ایران هستند و این راه و روش متعلق به یک انسان دل‌سوز و اهل حقیقت‌یابی نیست... اگر بخش تجسمی ارشاد فعال و آگاه بود باید به این موضوع رسیدگی می‌کرد".
آبان ماه امسال اما در پانزدهمین دوره حراج کریستیز در دبی که با حضور و بدون اطلاع قبلی دو مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همراه بود، نسخه دوم "دیوار پرسپولیس" پرویز تناولی، رکورد دوم حراج را با فروش ۹۴۰ هزار دلاری از آن خود کرد. دو نقاشی خط محمد احصایی نیز به قیمت ۳۴۰ هزار و ۱۵۰ هزار دلار رکوردهای چهارم و نهم این حراجی بودند. در این حراجی ۴۰ اثر ایرانی شرکت داشتند.
عکاسان ایرانی، موفقیت های جهانی
به روایت عکاسان معاصر
این مسابقه توسط انجمن عکاسی Zaragoza و انجمن عکاسی اسپانیا FAFE و موسسه فرهنگی و هنری Fundada و با نظارت انجمن عکاسی آمریکا PSA و تحت امتیاز رسمی فدراسیون جهانی عکاسی FIAP برگزار می گردد؛ در این دوره ۲۱۳ قطعه عکس از میان ۳۴ هزار و ۳۴۶ قطعه عکس جهت حضور در نمایشگاه و چاپ در کتاب انتخاب شد.
عکسی از حامد نیرومند در نمایشگاه بین المللی عکس فستیوال آسیایی ۲۰۱۳ (Asian Festivals ۲۰۱۳) در هنگ کنگ موفق به کسب مدال طلا و عکسی از علیرضا عطاریانی برنده مدال برنز شد. شرکت کنندگانی از ۶۹ کشور در این مسابقه با موضوع "مراسم در قاره آسیا" حضور داشتند که برگزاری رقابت توسط فدراسیون هنر عکاسی آسیا FAPA انجام شد.
امیر پورمند، عکاس خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با تک عکسی در معتبرترین و بزرگترین مسابقه سالانه عکس خبری "ورد پرس فوتو"، موفق به کسب جایزه سوم بخش تک عکسی موضوع "اخبار عمومی" شد. این تک عکس مربوط به مراسم اعدام دو جوان در تهران بود. عکاس ایرانی، نیوشا توکلیان نیز در میان اعضای هیأت داوران امسال دیده می شد.
پنجمین سمپوزیوم مجسمه سازی
پنجمین سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی توسط سازمان زیباسازی شهر تهران اردیبهشت امسال با چهار روز تاخیر و به مدت ۱۰ روز به صورت غیر رقابتی و برای اولین بار با انتخاب چوب به عنوان متریال در پارک نوروز واقع در بوستان آب و آتش برپا شد.در این دوره آثار ۳۲ هنرمند ایرانی و خارجی با دستیاری ۲۰ دانشجو و با پرداخت ۵ میلیون تومان به هر هنرمند در بخش اصلی و یک و نیم میلیون تومان در بخش دانشجویی با هدف ترویج و توسعه هنر مجسمه سازی معاصر ایران و تلطیف فضاهای عمومی تهران ارایه شد.
جمشید مرادیان و محمد حسین عماد، دو استاد هنر مجسمه سازی نیز در کنار دیگر هنرمندان به اریه آثار خود پرداختند.
نمایشگاه ها
ششمین دوره 'هفت نگاه'
در مردادماه، آثار منتخب مجسمه سازان ایران با بیش از ۱۰۰ مجسمه ساخته شده از مواد ماندگار با موضوع آزاد به مدت یک هفته به نمایش در آمد که ۳۰ درصد فروش این نمایشگاه به انجمن مجسمه سازان ایران تعلق گرفت و در مهرماه، بهترین های نقاشی و مجسمه سال ۹۱ در نمایشگاه "سال ۲" به تماشا در آمد.
نمایشگاهی از نقاشی های "قهوه خانه ای" از پیشکسوتان این هنر همچون حسین قوللر آقاسی، محمد مدیر، عباس بلوکی فر، حسن اسماعیل زاده، حسین همدانی، فتح ا... قوللر آغاسی و علی اکبر لرنی با هدف تشویق، معرفی و زنده نگاه داشتن این هنر تیرماه امسال در فرهنگسرای معرفت آماده بازدید برای عموم شد.
نیم قرن نقاشی و عکس های حجت شکیبا در فرهنگسرای نیاوران اردیبهشت ماه امسال مرور شد. نقاشی های شکیبا که در فیلم های ماندگار ایرانی همچون دلشدگان، هزار دستان و کمال الملک ارایه شده، سالیان متمادیست که در اذهان عمومی جای گرفته است. همچنین در این نمایشگاه تازه ترین آثار این هنرمند با موضوع مولانا در گالری شماره یک فرهنگسرا رونمایی شد.
مراسم بزرگداشتی برای یک استاد در قید حیات، با تحلیل و نمایش آثار حسن حاجی نوری- مجسمه ساز، در گالری برگ سازمان زیباسازی تهران، برگزار شد. حاجی نوری با ساخت شخصیت های باستانی و سردیس هایی از چهره های فرهنگی معاصر به شهرت رسیده است.
ششمین دوره "هفت نگاه" با حضور ۳۰۰ هنرمند از چهار نسل هنر معاصر ایران در فرهنگسرای نیاوران برپا شد. در این نمایشگاه که با حضور على مرادخانى معاون هنرى وزارت فرهنگ افتتاح شد، آثاری از هانیبال الخاص، ایرج کریمخان زند، پرویز کلانتری، محمد احصایی، آیدین آغداشلو.، علی شیرازی، صداقت جباری، نیکزاد نجومی، گیزلا وارگا سینایی، نیلوفر قادری نژاد و جوان ترهایی مانند بهنوش فروتن، علیرضا سعادتمند، فریش البرز کوه، آتوسا وحدانی، مهروز بلادی به روی دیوار رفت.
"به روایت عکاسان معاصر ایران" در پردیس ملت با حضور پرویز کلانتری، آیدین آغداشلو، علی مراد خانی، مرتضی کاظمی، علیرضا سمیع آذر، هادی منبتی، سیف الله صمدیان، آرمان استپانیان، گیزلا وارگا سینایی، فرح اصولی، جواد مجابی، محمد خوشرو، علیرضا فانی، مرتضی ظفرزاده و چهره های شاخص دیگری افتتاح شد.
این نمایشگاه بعد از نمایشگاه سالانه وزارت ارشاد، بزرگترین گردآوری ژانرهای متعدد عکس در کنار یکدیگر محسوب می شود. آثار عکاسانی مانند صادق تیرافکن، بهمن جلالی، شادی قدیریان،عباس کیارستمی و رضا کیانیان در این نمایشگاه حضور داشت.
تازه ترین آثار پرویز کلانتری با سبکی بسیار متفارت از سبک شناخته شده هنرمند، آبان ماه بر روی دیوارهای گالری بوم تهران رفت. در سالن عمومی، مهمترین های کلانتری مرور شد و در اتاقی که هنرمند آن را "اتاق آبی" نامید، هفت تابلوی متفاوت در معرض دید قرار گرفت.
بازگشت آشور بانیپال به تهران
یکی از بزرگترین پروژه های چیدمان (اینستالیشن) ایران به اهتمام هومن مهدی زاده طراحی و در سکوی غربی برج میلاد روز ۲۹ دیماه اجرا شد. ۵۲۰۰ ماشین اسباب بازی توسط تیم ۵۰ نفره ای در مدت ۵ ساعت تصویری به ابعاد ۹ در ۲۰ متر از کوه دماوند را شکل دادند.
دستاوردهای هنرمندان ایرانی در جهان
کامبیز درم بخش، کاریکاتوریست، در سی و سومین جشنواره بین المللی کاریکاتور "ملا نصر الدین حجا" ترکیه، اولین ایرانی است که برنده جایزه بزگ (Grand Prize) این جشنواره می شود. "ملا نصر الدین حجا" مهمترین جشنواره کاریکاتور ترکیه است که توسط سندیکای کاریکاتوریست این کشور در استانبول برگزار می گردد.هشت هنرمند کودک و نوجوان ایرانی در هشتمین مسابقه بین المللی نقاشی "سرزمین مادری" بلاروس موفق به کسب دیپلم افتخار شدند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران با ارسال ۵۷۹ اثر، فرزندان خود را در این رقابت شرکت داده بود که آثار این هنرمندان از بین ۱۵۴۵۹ اثر از ۳۱ کشور انتخاب شدند. همچنین ۶۱ کودک و نوجوان هنرمند ایرانی از اعضای مراکز فرهنگی و هنری کانون در پانزدهمین مسابقه بین المللی نقاشی "نوا زاگورا" بلغارستان، دیپلم افتخار کسب کردند.
ده اثر منتخب از هنرمندان ایرانی به مرحله نهایی مسابقه و نمایشگاه پاراآرت آسیایی ژاپن با عنوان "عبور هنر فراتر از مرزها و معلولیت ها" راه یافت و مهر ماه در توکیو به نمایش در آمد.
با وجود نوپایی مدیوم ویدئو آرت در ایران، ساخته ای از فرید امین الاسلام توانست از میان ۴۵۰ اثر ارسالی به فستیوال هنرهای تجسمی و هنرهای جدید آتن، یکی از آثار برگزیده بخش نهایی و نمایش در بخش مسابقه باشد.
"شکوفایی" عنوان نام مجسمه ای از عبدالرضا رابطی است که به جشنواره "عناصری از طبیعت" مونیخ راه یافت. پس از داوری آثار ارسالی فراخوان انجمن هنری آرت نیشنس، تنها ۵۹ اثر برای نمایش‌انتخاب شدند که کار رابطی یکی از آنها بود.
همچنین کمیته "صلح و جامعه هنر" برای ساخت مجسمه های شهری در فارو پرتغال، امسال از رابطی و حمید نورآبادی دعوت کرد. موضوع این پروژه درختان نخل و به منظور صلح بین جوامع هنری و کشورها بوده است که مرحله اول آن با همکاری هنرمندان کشورهای مختلف انجام شد. پس از ارسال ایده های پیشنهادی در مرحله دوم، این دو هنرمند به تنهایی به مدت ده روز در اواخر فوریه به اجرای مجسمه های خود پرداختند.
سال ۹۲ نقاش و مجسمه ساز ایرانی، طاها بهبهانی، طی حکمی به اعضای خانواده بزرگ هنرمندان کمک رسان سازمان ملل برای گرسنگان جهان WFP پیوست.
در آخر اما…
با وجود تمام موفقیت ها و دستاوردهای رضایت بخش امسال، جامعه هنری در پاره ای از مسایل همچنان دچار رخدادهای ناگواری بود.موزه هنرهای معاصر تهران با گنجینه ای بیش از ۳۰۰۰ اثر از نوابغ هنرهای تجسمی ایران و جهان، یکی از مهمترین موزه های جهان محسوب می شود که امر امانت سپاری آثارش به دیگر موزه ها بسیار حایز اهمیت است. احسان آقایی سرپرست این موزه اما در اردیبهشت بدون نام بردن اسامی موزه هایی که قصد امانت گرفتن اثری از گوگن و سه اثر از پیکاسو را از موزه هنرهای معاصر تهران داشتند، اعلام کرد که به علت شدت گرفتن تحریم ها از فوریه ۲۰۱۲ و عدم امکان بیمه کردن این آثار، امکان امانت سپاری آثار موزه میسر نبوده است.
گالری آنلاین ساعتچی لندن اثری از عبدالرضا رابطی را شهریور امسال در حراج کریستیز به فروش رساند که ساعتی پس از پیام تبریک ایمیلی به این هنرمند، در مکاتبه ای دیگر از وی عذرخواهی کردند و توضیح دادند فروش تابلویش به علت سکونت او در ایران و تحریم های تجاری جاری توسط وزارت خزانه داری ایالات متحده رد شده است.
۵۰ نقاشی و ۱۰۰ مجسمه از آثار حسن خاطر مشار، مشهورترین هنرمند خودآموخته ایران پس از مکرمه قنبری، از مجموعه یزدان سعدی به سرقت رفت. آقای سعدی که سالها مشغول پژوهش و تألیف کتابی درباره آثار خاطرمشار بوده، این مجموعه را در انباری حوالی میدان هفت تیر تهران نگهداری می کرده است.
جامعه هنرهای تجسمی امسال چهره صاحب نام دیگری را از دست داد؛ صادق تیرافکن در ۱۹ اردیبهشت ماه در بیمارستانی در کانادا پس از هفت سال مبارزه با بیماری سرطان دیده از جهان فرو بست؛ پیکر وی از کانادا به ایران منتقل گشت و پنجم خرداد ماه در آرامگاه باغ طوطی در شهر ری به خاک سپرده شد.
همچنین ابراهیم ذهبی، پدر عکاسی خراسان معروف به "سیاح" ۲۸ خردادماه در سن ۹۱ سالگی در گذشت. آقای ذهبی سال های پایان عمرش را در حالی که ۱۵ سال از عکاسی دست کشیده بود، با سختی و در خانه سپری کرد و از فراموش شدن و بی مهری های فضای هنری کشورش گله مند بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر