سينماگران مشهور اسرائيلی برنامه‌های شهر‌ک‌های یهودی‌نشین را تحریم کردند

رادیو فردا - 24 آبان
سينماگران مشهور اسرائيلی، بويژه آنها که دروکنندگان جوايز مهم بين‌المللی سال‌های اخير جشنواره‌ها و اسکار بوده‌اند، شنبه به آن گروه از هنرمندان تئاتر اسرائيل پيوستند که خواهان تحريم اجرای هرگونه برنامه فرهنگی و هنری در شهرک‌های يهودی‌نشین در کرانه باختری شده‌اند.

آری فولمن، اران ريکليس و ايتان فوکس در کنار کارگردانان سريال‌های تلويزيونی بسياری در اسرائيل شنبه با انتشار بيانيه مشترکی در اينترنت نوشتند که حامی تصميم تئاتری‌های اسرائيل در تحريم اجرا در شهرک‌‌های يهودی‌نشین کرانه باختری هستند و به دولت اسرائيل نسبت به اقدام غير اخلاقی درقبال جامعه هنری و فرهنگی اسرائيل هشدار می‌دهند.

اين سينماگران لبه تيز انتقاد خود را متوجه خانم ليمور ليونات، وزير فرهنگ اسرائيل کردند؛ خانم ليونات در روزهای اخير گفته بود هر هنرمند و گروه هنری که نخواهد در شهرک‌نشين‌های يهودی برنامه اجرا کند، از بودجه‌های دولتی برخوردار نخواهد شد.

تحريم هنری يهودی‌نشين‌ها از حدود دو ماه پيش و زمانی آغاز شد که هنرمندان و کارگردانان تئاتر در آستانه گشايش تالار هنری جديد در شهرک يهودی‌نشين آريئل در کرانه باختری اعلام کردند که در اين تالار برنامه اجرا نخواهند کرد.

اعتراض اين هنرمندان با پاره ای اقدامات مانند تظاهرات در برابر سالن‌های مشهور تئاتر در تل آويو نيز همراه شد.

دولت اسرائيل نيز به نوبه خود از اين تصميم هنرمندان انتقاد کرد. آويگدور ليبرمن، وزير خارجه اين دولت و رهبر حزب راستگرای «اسرائيل خانه ماست»، هنرمندان را به خوردن نمک و شکستن نمکدان متهم کرد.

خانم ليمور ليونات، وزير فرهنگ اسرائيل و عضو حزب حاکم ليکود نيز گفت اگر هنرمندی نمی‌خواهد در شهرک‌نشين‌ها برنامه اجرا کند، حق اوست که اعتراض کند اما بايد برای دولت هم اين حق را قائل باشد که از دادن کمک مالی به او خودداری کند.

گفتنی است که دولت اسرائيل بودجه‌های کلان بلاعوضی را برای گذران زندگی هنرمندان تئاتر و سينما و پيشرفت عرصه‌های هنری به هنرمندان يهودی و عرب اين کشور اعطا می‌کند. هرچند فيلم‌ها و نمايش‌های بسياری از اين هنرمندان، ضد سياست‌های اسرائيل است و تندترين فيلم‌ها و نمايش‌ها عليه اسرائيل تا کنون اکران شده و بروی صحنه رفته است، اما تا کنون دولت‌های اسرائيل در برابر اين توليدات واکنشی نشان نداده بودند.

تقريبا تمامی توليدات سينمايی اسرائيلی که در جهان مورد استقبال قرار گرفته، ضد سياست‌های اسرائيل و ارتش اين کشور است و گاه لحن آنها تند است و حتی موجوديت اسرائيل را شديدا به پرسش می‌گيرد.

اما به نظر می‌رسد که تحريم‌های هنری رو به گسترش از سوی هنرمندان عليه شهرک‌های يهودی‌نشين کرانه باختری، و درحالی که اکنون دولتی راستگرا در اسرائيل روی کار است، کاسه شکيبايی اين دولت را در انتقاد از هنرمندان معترض لبريز کرده باشد.

با وجود اين، هنرمندان اسرائيل نيز که پيشينه‌ای ديرينه در هنر اعتراضی و بلند کردن صدای خود دارند، دربرابر تهديدهای نمايندگان راستگرای «کنست» و وزير فرهنگ خود سکوت نکرده‌اند.

آری فولمن، برنده جايزه اسکار (کارگردان فيلم «والس با بشير»)، اران ريکليس و ايتان فوکس کارگردان‌های پرآوازه سينما در کنار کارگردانان ديگر سينما و تلويزيون اسرائيل در بيانيه شنبه خود با عنوان «ما نمی‌ترسيم» نوشتند «ما دوشادوش هنرمندان معترض تئاتر، نخواهيم گذاشت که خانم وزير نيت خود را برای قطع بودجه ما عملی کند و ما بر حق شهروندی و اخلاقی خود اصرار داريم و حق داريم که نظرات سياسی خود و وجدان خويش را برای اثرگذاری برآينده کشور اسرائيل اعمال کنيم.»

امضاکنندگان این بيانيه افزودند: «نداهای شماری از نمايندگان راستگرای کنست برای قطع بودجه ما بلند شده است اما فرهنگ اسرائيلی و بودجه آن، هويج و چماق نيست؛ بلکه بودجه فرهنگی و هنری يکی از ويژگی‌های يک کشور مردمسالار است نه وسيله‌ای برای تهديد يا ساکت کردن شهروندان و فرهنگ بايد، از جمله، آيينه‌ای برای بازتاب واقعيات جامعه‌ای باشد که در آن زندگی می‌کنيم و همه مشکلات آن را منعکس کند و بلندگويی برای اين يا آن دولت نباشد.»

کارگردانان سينما و تلويزيون اسرائيل در بيانيه خود افزوده‌اند «هنگامی که سخن از بازيگران و همکاران ما در ميان است و آنها مورد حمله قرار گرفته اند، ما حق داريم که در کنارشان بايستيم؛ سياست و هنر در هم آميخته‌اند همانگونه که هنر و زندگی را نمی‌توان از هم جدا کرد. اين ساده‌ترين منطق است و جای بسی شگفتی است که ناچار به تاکيد بر ابتدايی‌ترين اصول هستيم و موجب تاسف است که اين اصول به خودی خود روشن نيست.»

در روزهای اخير تالار فرهنگی جديد شهرک آريئل گشايش يافت و بيش از نمايش عظيمی که با شرکت دهها هنرمند بروی صحنه رفت، نداهای مخالفان و موافقان، خود خبرساز اصلی ماجرا بود.

اتحاديه‌های توليدکنندگان تئاتر اسرائيل نيز درآستانه يک نشست اضطراری خود، خواهان استعفای خانم ليمور ليونات شدند اما افزودند از آنجا که تحقق اين خواسته را بعيد می‌دانند، از خانم ليونات می‌خواهند که طرحش را برای قطع کمک مالی به هنرمندان معترض لغو کند و «از شاخه بلند درختی که بالای آن پريده پايين بيايد و وزير راستين فرهنگ باشد نه ابزاری سياسی برای حزبش