روزگار سیاه سبزیهای مشهد با طعم فاضلاب/ بیماریها در کمین

رودخانه کشف رود مشهد از جمله رودخانه هایی است که پسابهای صنعتی و خانگی به آن وارد می شود و البته کشاورزان منطقه التیمور، دهرود و همت آباد مشهد از همین آب آلوده برای پرورش سبزی و صیفی جات و دیگر محصولات استفاده می کنند.

به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، رودخانه ها از جمله بخشهای طبیعت هستند که همواره دستخوش انواع پسابهای شهری و صنعتی بوده اند و در کنار خشکسالیهای پی در پی باید حجم انبوه این پسابها را نیز تحمل کنند، اما از آنجایی که چرخه حیات همیشه به سود انسانها نمی چرخد، دست های پنهانی این آبهای آلوده را برای کشت انواع محصولات کشاورزی استفاده کرده و امراض و آلودگیهای این محصولات باز هم به خود انسانها بازمی گردد. رودخانه کشف رود مشهد از جمله رودخانه هایی است که چنین سرنوشتی پیدا کرده به طوری که کشاورزان منطقه التیمور، دهرود و همت آباد مشهد از همین آب آلوده برای پرورش سبزی و صیفی جات و دیگر محصولات استفاده می کنند که نتیجه آن سرایت انواع بیماری به شهروندان مشهدی و زائران این شهر است. مشاور مدیر عامل و مدیر پسابهای آب منطقه ای خراسان رضوی در خصوص فعالیت این رودخانه به مهر گفت: رودخانه کشف رود به عنوان زه کش اصلی شهر مشهد در پست ترین قسمت این شهر قرار گرفته و هر نوع مایعات به این نقطه جاری می شود. محمد علایی افزود: کشاورزان از این فاضلاب خام برای آبیاری زمین های کشاورزی استفاده می کنند و محصولات کشاورزی حاصل از این شیوه نادرست آبیاری در نهایت برای استفاده عموم مجاوران و زائران بارگاه منور رضوی وارد بازار مصرف می شوند. وی ادامه داد: بنابراین استفاده نادرست از پسابها برای آبیاری مزارع، به سبزیجات و صیفی جات انتقال می یابد و انسان ها پس از استفاده از سبزیجات بدلیل اطلاع نداشتن از آلودگی و بار میکروبی بالای آن با مشکلات زیادی روبرو می شوند. شبکه جمع آوری فاضلاب مشهد اجرا نشده است علایی اضافه کرد: در شرق و شمال شرق مشهد شبکه جمع آوری فاضلاب مشهد اجرا نشده است، به طوری که شاهد آن هستیم فاضلاب توسط مردم به کوچه ها و خیابانها ریخته می شود که در نتیجه این فاضلاب ها به رودخانه کشف رود منتقل می شود. این مقام مسئول تصریح کرد: طبق بررسیهای صورت گرفته مشخص شده است که ما حدود 1.5 متر مکعب در ثانیه فاضلاب داریم، یعنی فاضلابی که ما به هیچ وجه نباید برای تولیدات کشاورزی از آن استفاده کنیم مورد استفاده انسان و دام ها قرار گرفته است. وی با اشاره به اینکه دستگاه های مسئول باید برای انتقال فاضلاب های خانگی به کوچه ها و معابر که خلاف قانون است جلوگیری بکنند، اظهار داشت: می توان در طرحهای دراز مدت و کلان و همچنین کوتاه مدت، آلودگی کشف رود و فاضلابهای ورودی به این رودخانه را ساماندهی کرد. علایی خاطرنشان کرد: بهترین گزینه کاشت صنوبر است که با کاشت این درختچه می توان یک هزار و 200 هکتار فضای سبز فعال در شرق مشهد را در قالب کمربند سبز داشت، ضمن اینکه این کمربند سبز هوای آلوده کلانشهر مشهد را تصفیه خواهد کرد. مدیر پسابهای آب منطقه ای استان اضافه کرد: با پیاده سازی این طرح، در اجرای اصل 44 قانون اساسی می توان گام های موثر دیگری را برداشت. وی ادامه داد: با اجرای این کمربند سبز کشف رود نجات می یابد و اینکه دیگر سبزی که سلامتی مردم را تهدید بکند ما تولید نخواهیم کرد. علایی خاطر نشان کرد: ما در اطراف رود خانه کشف رود این اجازه را به کسی نخواهیم داد که با استفاده از پساب فاضلاب ها به آبیاری زمین های کشاورزی خود بپردازد. همچنین مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه های آب منطقه ای خراسان رضوی در این زمینه گفت: فاضلاب خام از مناطق مسکونی مجاور کشف رود که فاقد سیستم جمع آوری فاضلاب هستند به کشف رود تخلیه می شود و بار آلودگی آن را به شدت افزایش می دهد. حمیدرضا اسدی افزود: از آنجایی که این آبها، آلوده به فاضلابهای شیمیایی هستند، بسیار خطرناکند و حاوی مواد میکروبی هستند که بعضی از کشاورزان منطقه نسبت به این موضوع بی توجهند و مزارع خود را با آب فاضلاب آبیاری می کنند. وی ادامه داد: در سال گذشته کسانی که با استفاده از موتور تلمبه ها اقدام به آبیاری مزارعی می کردند که زیرکشت گندم، جو و گوجه فرنگی قرار گرفته بودند، برخورد و این موتور تلمبه ها جمع آوری شد. اسدی بیان کرد: در همین راستا حدود 150 موتور تلمپ جمع آوری شد. کاشت نهال صنوبر حرکتی در جهت ایجاد کمربند سبز مشهد مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه های آب منطقه ای استان خاطر نشان کرد: تنها راه پیشگیری در مقابله با این اقدام کشاورزان منطقه، کاشت نهال صنوبر در جهت ایجاد کمربند سبز در مشهد است. وی ادامه داد: امسال کاشت نهال صنوبر در مقاسیه با سال گذشته 5/2 برابر افزایش یافته است. اسدی به استفاده از فاضلاب خام اشاره کرد و افزود: با فعالیت مستمر این گروه تاکنون 70 درصد کشاورزان از اجرای طرح کاشت نهال صنوبر به جای آبیاری صیفی جات با فاضلاب استقبال کرده اند. وی هزینه کاشت نهال صنوبر در سال گذشته را 100 میلیون تومان عنوان کرد و گفت: امسال این هزینه افزایش یافته است، به طوری که برای خرید نهال صنوبر 200 میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. این مقام مسئول اظهار داشت: مردم همه با آبیاری صیفی جات با فاضلاب مخالفند و اعلام مخالفت خود را با کاشت اینگونه صیفی جات اعلام کرده اند. کشف رود باستانی امروز دارای فضای بسیار زشت شده است استاد جامع شناس شهری در گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: من واقعا فکر نمی کردم کشف رودی که زمانی در مشهد به دریا مشهور بود به چنین روزی به این وضعیت بیفتد. فاطمه وثوقی افزود: متاسفانه زمانی همین کشف رود باستانی که به خود می بالیده و مشهور بوده است، امروز شاهد آن هستیم که با این وضع اسفناک شامل رها شدن نخاله های ساختمانی در اطرافش و آبیاری سبزیهای آلوده با فاضلاب شهری به چنین فصای بسیار زشت و وضعیتی دچار شود که من واقعا از این موضوع متاثر و ناراحت شدم. وی ادامه داد: تشویق و ترغیب کشاورزان به کاشت نهال صنوبر در مقابل آبیاری صیفی جات با فاضلاب حرکتی ضروری است که باید ادامه پیدا کند. مردم مشهد حاضر به استفاده از صیفی جات آلوده به فاضلاب نیستند این استاد دانشگاه تصریح می کند: کشاورزانی که اقدام به این کار ناشایست می کنند باید بدانند که مردم مشهد حتی برای یکبار دیگر هم که شده حاضر نیستند از اینگونه صیفی جات که با آب فاضلاب آبیاری می شود استفاده کنند. وثوقی بیان کرد: این اقدام در خور شان مشهدیها و به خصوص زائرانی که برای پابوسی مضجع شریف امام هشتم(ع) به مشهد مقدس وارد می شوند نیست. وی اذعان داشت: آیا واقعا در خور شان مردم ماست که بدین طریق محیط زیست خود را آلوده ببینند. امیدوارم دیگر شاهد اینچنین رخدادهای اسفناکی نباشیم یکی دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص اطلاعات عمومی اش در خصوص کشف رود گفت: آن طور که من اطلاع دارم کشف رود شامل زمین هایی است که با فاضلاب خانگی آبیاری می شود و این فاضلاب ها پس از وارد شدن به مزارع کشاورزی که در درون آنها صیفی جات کشت شده است باعث ایجاد بیماری های گوناگون در انسان می شود. موسوی در پاسخ به این سئوال مبنی بر اینکه از زمانی که در خصوص کشف رود اطلاعاتی کسب کرده ای آیا اقدام به خرید سبزی از مغازه فروشی ها کرده ای یا نه افزود: چون من نسبت به اینکه سبزی های مشهد اکثرا با آب فاضلاب و پساب فاضلاب آبیاری می شده است اطلاع داشتم، نه خودم و نه خانواده ام از خرید سبزی خودداری می کردیم. وی ادامه داد: پس از اینکه این اطلاعات را کسب کردم به اطرافیان و دوستان خودم هشدار می دادم که سبزیجات مشهد آلوده است و با فاضلاب آبیاری می شوند و همچنین امراز و بیماریهایی را بر جای می گذارد. وی ارائه و دادن نهال صنوبر به کشاورزان را به جای آبیاری صیفی جات با فاضلابهای خانگی را حرکتی موثر در این زمینه دانست و خاطر نشان کرد: امیدوارم دیگر شاهد اینچنین رخدادهای اسفناکی نباشیم. 1200هکتار از اراضی کشف رود زیر کشت نهال صنوبر با توجه به اینکه طرح کاشت نهال صنوبر در مشهد به عنوان حرکتی راهگشا در این زمینه ارائه شده است مجری این طرح گفت: قرار است امسال در یک هزار و 200 هکتار از اراضی کشف رود نهال صنوبر کاشته شود. دکتر محمد حسن پاپلی یزدی افزود: تاکنون در 270 هکتار از اراضی کشف رود نهال صنوبر کاشته شده است. وی اضافه کرد: حدود 900 هکتار دیگر از زمین های اطراف رودخانه کشف رود برای کاشت نهال صنوبر اختصاص داده شده است. پاپلی یزدی در پایان یادآور شد: برای نجات کشف رود ستاد بحران مردمی متشکل از گروه های دانش اموزی، دانشجویی، اصناف و مردم تشکیل شده است تا رودخانه باستانی کشف رود مشهد از این تسخیر نجات یابد. ....................................... سید مرتضی هاشمی