سازمان تبلیغات اسلامی و تصرف انتشارات خوارزمی
مهدی خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، امروز ۲۷ خرداد، در گفتگویی با خبرگزاری مهر (از زیرمجموعه‌های سازمان تبلیغات اسلامی) خبر از رای نهایی دادگاه تجدید نظر مبنی بر انتقال سهام اکثریت انتشارات خوارزمی به سازمان تبلیغات اسلامی داد.
اما عبدالرحیم جعفری، مالک پیشین موسسه انتشاراتی امیرکبیر و خوارزمی، در واکنش به حکم دادگاه به بی‌بی‌سی فارسی می گوید: "سازمان تبلیغات هیچ سندی در اختیار ندارد و بی‌خودی خوارزمی را گرفته است."
این که سازمان تبلیغات اسلامی چرا دست به تصرف یک ناشر خصوصی می‌زند داستان درازی دارد.
سازمان تبلیغات اسلامی در سال ۱۳۶۲ و در زمان ریاست احمد جنتی، موسسه انتشارات امیرکبیر را تصرف کرد. این موسسه به عبدالرحیم (تقی) جعفری تعلق داشت و چون آقای جعفری مالک انتشارات خوارزمی نیز محسوب می‌شد، سازمان تبلیغات بر مالکیت این انتشارات نیز ادعا داشت.
انتشارات خوارزمی در سال ۱۳۴۷ به‌صورت شرکت سهامی پایه‌گذاری شده بود. در سال ۱۳۵۲ با اختلاف‌هایی که بین سهامداران آن پیش آمده بود، تا آستانه تعطیلی پیش رفته بود، اما با دخالت عبدالرحیم جعفری، توانسته بود به حیات خود ادامه دهد.
آقای جعفری در خاطرات خود می‌نویسد: "سال ۱۳۵۵چون سه موسسه انتشاراتی 'شركت كتاب‌های جیبی'، 'خوارزمی' و 'ابن سینا' به علل مختلف دچار بحران مالی شدند، با خرید سهام آنها گروه انتشاراتی امیركبیر پایه گذاری شد و بزرگ‌ترین واحد انتشاراتی خصوصی ایران به‌وجود آمد كه تعداد كارمندان و كارگران آن به هفتصد نفر می‌رسید."
مدیر عامل این انتشارات تا ۱۳۸۶سال علیرضا حیدری بود و با درگذشت او تلاش سازمان تبلیغات برای تصرف بر این انتشارات از سر گرفته شد.
اگرچه تلاش سازمان تبلیغات اسلامی برای در اختیار گرفتن موسسه انتشارات خوارزمی سابقه‌ای بیست و چند ساله دارد، اما تا امروز از این تلاش، نتیجه‌ای که رضایت‌بخش این سازمان باشد به دست نیامده بود.
تلاش جدی این سازمان از حدود دو سال پیش شدت گرفت. رئیس سازمان تبلیغات در مورد دشواری‌های این پرونده پیشتر به خبرگزاری فارس گفته بود: "از زمان‌های قدیم ما دارای سهامی بوده‌ایم که این سهام دچار چالش شده بود، یعنی در ادوار زمان به شکلی شده بود که برخی اعضای هیات مدیره گمانی داشتند که سهام ما اولا این تعداد نیست و ثانیا قوت تعیین مدیریت ندارد، اما ما رفتیم و اثبات کردیم که تعداد سهام‌مان این میزان است."
آقای خاموشی در این گفت‌وگو تاکید کرده بود که موضوع این دادگاه "بحث مصادره خوارزمی نیست" و دعوای مطرح شده در مورد سهامی است که خریداری شده، و موضوع اختلافی را که به دادگاه کشیده شده، به ثبت رسمی نرسیدن میزان سهم هر یک از شرکا عنوان کرد.
اما در واقع موضوع ادعای سازمان تبلیغات علیه ورثه علیرضا حیدری در دادگاه، به مصادره دارایی‌هایی عبدالرحیم جعفری باز می‌گردد.
سال ۱۳۶۲ همه دارایی‌های عبدالرحیم جعفری با امضای یک صلح‌نامه در دادگاهی به ریاست محمدی گیلانی، به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار شده بود.
عبدالرحیم جعفری در جلد سوم از خاطرات خود، "در جستجوی صبح"، که در ایران اجازه انتشار نیافت، درباره دادگاهی که برگزار شد چنین نوشته است: "جنتی و محمدی گیلانی وارد اتاق شدند و گیلانی با لگد بر سر و صورتم می‌زد تا انتشارات امیركبیر را به تشكیلات جنتی هدیه كنم و من به‌خاطر حفظ جانم چنین كردم!"
پس از فروکش کردن جو انقلابی آن سال‌ها عبدالرحیم جعفری که برخلاف دیگر سرمایه‌دارانی که با مصادره اموال روبرو شده بودند، از کشور خارج شده نشده بود، تلاش‌های خود برای بازپس گیری امیرکبیر و دیگر دارایی‌هایش را آغاز کرد ولی با وجود صدور مکرر رای اعاده اموال در دادگاه‌های مختلف، او سرانجام موفق به پس گرفتن امیرکبیر نشد.
واکنش عبدالرحیم جعفری به حکم دادگاه
عبدالرحیم جعفری در واکنش به بی بی سی فارسی می گوید: "سازمان تبلیغات هیچ سندی در اختیار ندارد و بی‌خودی خوارزمی را گرفته است، اگرچه من از چهل سال پیش خرده خرده سهام خوارزمی را خریده بودم و همه خوارزمی مال من بود، سازمان تبلیغاتی‌ها با اطلاع از این موضوع همیشه نسبت به مالکیت انتشارات خوارزمی ادعا داشتند ولی هیچ سند محکمه پسندی برای این ادعا در اختیار نداشتند."
موضوعی که آقای جعفری به آن اشاره می‌کند همان دلیلی است که در حقیقت این سازمان تا امروز نتوانسته بود انتشارات خوارزمی را مصادره کند؛ این مصادره بیش از ۳۰ سال به طول انجامیده بود.
اگرچه سازمان تبلیغات اسلامی برای در اختیار گرفتن امیرکبیر هیچ سندی در اختیار نداشت اما به گفته این سازمان، بر اساس آنچه توافقات قبلی خوانده می‌شود، با درگذشت آقای حیدری وضعیت مالکیت این انتشارت وارد مرحله تازه‌ای شد.
اگرچه سازمان تبلیغات هنوز اعلام نکرده که چند درصد از سهام این انتشارات را در اختیار دارد اما تا پیش از دادگاه تیر ۱۳۹۴، نتوانسته بود نسبت به ادعای مالکیت بیش از ۳۰ درصد سندی ارائه دهد. به نظر می‌رسد اسناد مالکیت سهام این سازمان بر خوارزمی در جریان مصادره امیرکبیر، گم شده است - مصادره ای که در تاریخ مصادره‌های جمهوری اسلامی یکی از پیچیده‌ترین موارد به شمار می‌رود.
مهدی خاموشی امروز اعلام کرده است که قصد ندارد با دیگر شرکای این انتشارات یعنی ورثه آقای حیدری وارد جدال شود: "بنای ما برای مواجهه با سایر سهامداران نخست همکاری است ولی اگر بخواهند سهام‌شان را نیز واگذار کنند قواعد خودشان را دارد."
از عبدالرحیم جعفری می‌پرسم که سرانجام پیگیری‌ها برای اعاده مالکیت بر امیرکبیر از طریق شکایت در مراجع قضایی به کجا رسید؟
می گوید: "من دیگر ول کردم، چون دیگر شرایط‌م اجازه نمیٰ‌دهد و توانش را ندارم. من بیش از ۳۰ سال تلاش کردم ولی آقایان زورشان از من بیشتر است و با وجود رای دادگاه‌های مختلف برای پس دادن امیرکبیر، این‌ها به رای دادگاه عمل نمی‌کنند و نمی‌دهند. من هم دیگر پیگیری نکردم و از آخرین رایی که صادر شد و آقایان اجرا نکردند، من شکایت دیگری نکردم."
عبدالرحیم جعفری اکنون ۹۵ سال سن دارد.
'علیرضا حیدری جلوی مصادره خوارزمی را گرفت'
مسعود رضوی فقیه، نویسنده و پژوهشگر تاریخ نشر ایران، در مورد دلایلی که سازمان تبلیغات اسلامی را واداشته امروز به سراغ انتشارات خوارزمی برود، در گفت و گو با بی بی سی فارسی می‌گوید:
"این سازمان با دارابودن چندین موسسه انتشاراتی بزرگ ، یکی از ضررده‌ترین بنگاه‌های نشر کتاب در کشور را اداره می‌کند. انتشارات خوارزمی در زمان تأسیس در حوزه کتاب‌های کمک درسی فعال بود اما پس از مدیریت مرحوم حیدری بر آن به شکوفایی رسید؛ کتاب‌های ماندگار و زبده‌ای را منتشر کرد از آثار پرویز ناتل خانلری، مجتبی مینوی، بدیع‌الزمان فروزانفر تا پرویز شهریاری، احمد بیرشک، سیمین دانشور و عزت الله فولادوند. این که سازمان تبلیغات با این بودجه کلان چرا امروز به فکر دست اندازی بر خوارزمی افتاده، به نظر من به دلیل درگذشت مرحوم حیدری است؛ چون تا زمانی که او زنده بود به این‌ها راه نمی داد اما در جای خالی او امروز شاهد این هستیم که سازمان تبلیغات خوارزمی را هم تصاحب کرد."
آقای رضوی در مورد آینده انتشارات خوارزمی می گوید: "مگر سازمان تبلیغات چه بر سر انتشارات امیرکبیر آورد؟ این موسسه را که به جرات می‌توان گفت از بهترین موسسات خاورمیانه و آسیا بود امروز تبدیل به یکی از بی‌خاصیت‌ترین ناشران دولتی کرده است. سازمان تبلیغات مگر با موسسه آیت الله شریعتمداری چه کرد، موسسه‌ای که منشأ کارهای بزرگی بود و امروز نامی از آن هم برجای نمانده است. این‌ها به جای این که اموال آقای جعفری را پس بدهند که دادگاه‌های مختلف بارها به آن حکم داده است، دارند بر موسسات خصوصی دیگر نیز دست اندازی می‌کنند. این‌ها می‌دانند چون اگر قرار باشد دارایی‌هایی جعفری را بازپس بدهند با محاسبه ضرر و زیان و محاسبه خسارت این سی سال، باید نیمی از سازمان تبلیغات را به او بدهند، دست به تصرف آخرین حلقه از ناشران معتبر قدیمی زده‌اند."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر